مقاله «نقد نظریه دین مارکس» [A critical evaluation of Marx's theory of religion] اثر کریستین اُکِگبو [Christian Uchegbue] با ترجمه ابوالفضل فتح آبادی از سوی نشر سیب سرخ منتشر شد.

نقد نظریه دین مارکس» [A critical evaluation of Marx's theory of religion] اثر کریستین اُکِگبو [Christian Uchegbue]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، کریستین اُکِگبو اندیشمندی اهل نیجریه است و به‌عنوان استادتمام در دانشگاه کالابار در این کشور به تدریس دروسی از قبیل جامعه‌شناسی دین، الاهیات رهایی‌بخش و اخلاق مسیحی اشتغال دارد. وی مقالات متعددی در زمینه‌های پیش‌گفته به رشته تحریر در آورده که ترجمه مقاله «ارزیابی انتقادی نظریه دین کارل مارکس» در این کتاب منتشر شده است.

فتح آبادی مترجم این کتاب درباره اهمیت آراء اُکِگبو در نقد نظریه کارل مارکس گفت: شاید بهتر باشد که صاحبنظران یا خوانندگان کتاب به چنین سوالی پاسخ دهند، چرا که بر مبنای نظرات جان فیسک- از اصحاب مطالعات فرهنگی آمریکایی- معنا در لحظه مصرف است که تولید می‌شود و یکی از مصادیق مصرف نیز خواندن آثار مکتوب است. لذا به نظر می‌رسد که برداشت‌های مختلفی که افراد گوناگون از متن حاضر داشته یا خواهند داشت و اهمیتی که برای هر یک از بخش‌های آن در نقد نظریه دین مارکس قائل خواهند شد، پاسخی مناسب‌تر و البته کامل‌تر برای پرسش فوق باشد.

وی افزود: یکی از دلایل اصلی ترجمه این اثر، ماهیت خود متن اصلی بوده است که با توجه به محدودیت‌های یک مقاله علمی، به شکلی نسبتاً جامع و از جنبه‌ها و زوایای مختلف ایدئولوژیک، جامعه‌شناختی، روش‌شناختی، فلسفی، الاهیاتی و... به نقد نظریات مارکس پیرامون دین پرداخته است. دلیل اصلی دیگر، تلقی متفاوتی بود که میان اُکِگبو و ملکم همیلتون- مولف کتاب جامعه‌شناسی دین که از منابع اصلی تدریس این درس در جامعه دانشگاهی ایران است- نسبت به آراء مارکس وجود داشت خاصه در این زمینه که بالاخره آراء مارکس حول محور دین را باید نقادی‌هایی پراکنده در آثار او در نظر بگیریم یا می‌توان نگرش مارکس به دین را به‌مثابه یک نظریه به حساب آورد.

فتح آبادی ادامه داد: یکی دیگر از دلایل اصلی ترجمه این اثر، وجود مغایرت‌هایی بود که میان برخی تلقی‌های رایج در جامعه دانشگاهی ایران در مورد آراء جامعه‌شناسان دین از یک سو و خوانش و تفسیر اُکِگبو از این آراء از دیگر سو وجود داشت. به‌عنوان مثال، می‌توانم به دورکیم اشاره کنم که برداشت اکثر- و نه همه- اساتید مدرس جامعه‌شناسی دین در دانشگاه‌های ایران با برداشت و تفسیر اُکِگبو از او دارای تفاوت‌ها و مغایرت‌هایی آشکار بوده است که همین امر، ترجمه اثر اُکِگبو و صدادارکردن آن را به‌عنوان متنی مبدعانه دارای خوانشی نامسلط در میان آثار و تلقی‌های موجود، الزامی می‌نمود.

کتاب نقد نظریه دین مارکس با قیمت ۲۲ هزار تومان از سوی نشر سیب سرخ منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...