کتاب «معنای زندگی (در خوانش انتقادی نیچه، کامو و سارتر)» نوشته اسماعیل علیخانی در ۳۱۴ صفحه منتشر شد.

معنای زندگی (در خوانش انتقادی نیچه، کامو و سارتر)» نوشته اسماعیل علیخانی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایلنا، یکی از مکتب‌های فلسفی که تا حد زیادی به مسئله معنای زندگی پرداخته، اگزیستانسیالیسم است؛ در کتاب «معنای زندگی (در خوانش انتقادی نیچه، کامو و سارتر)»، به بررسی انتقادی اندیشه‌های سه تن از خداناباوران برجستۀ مکتب اگزیستانسیالیسم، یعنی نیچه، سارتر و کامو دربارۀ معنای زندگی پرداخته شده است.

نویسنده در معرفی کتاب آورده است: از بزرگ‌ترین پرسش‌های بشر، پرسش از معنای زندگی است و این پرسش در محل تقاطع مابعدالطبیعه، دین، فلسفة اخلاق، روان‌شناسی، معرفت‌شناسی و فلسفة دین قرار دارد. از مهم‌ترین بحث‌های مرتبط با این مسئله به‌ویژه در غرب، وجود یاعدم خداوند و نقش او در معنابخشیدن به زندگی است. کنارنهادن خدا و دین از معنابخشیدن به زندگی بشر غربی و پیامدهای آن، یعنی دلهره و اضطراب و پوچی، برخی از اندیشمندان مکتب اگزیستانسیالیسم را به این اندیشه رهنمون شد که برای زندگی بی‌معنای بشر غربی، معنایی این‌جهانی درنظر گیرند. آنان این معنایابی را به عهدۀ افراد انسانی نهادند. اساس رویکرد آنان، انسان‌گرایی، یعنی آزادی مطلق انسان و منزلت مطلق او در هویت‌بخشی به خود و آفریدن ارزش‌ها توسط خود او بود.

نویسنده این اثر، حجت‌الاسلام والمسلمین اسماعیل علیخانی «عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران» در این کتاب، به بررسی انتقادی رویکرد فکری سه تن از خداناباوران برجستۀ مکتب اگزیستانسیالیسم، یعنی نیچه، سارتر و کامو پرداخته است.

برای این منظور وی نخست به توصیف دیدگاه این سه متفکر دربارۀ معنای زندگی در سایۀ خداناباوری پرداخته و سپس با رهیافتی انتقادی، اندیشه‌ها و مبانی این متفکران را نقد کرده است.

کتاب مذکور در چهار فصل (با عناوین کلیات، نیچه و معنای زندگی، سارتر و معنای زندگی، کامو و معنای زندگی) و در یک جمع‌بندی انتقادی تنظیم شده و در ۳۱۴ صفحه و در شمارگان ۳۰۰ نسخه به همت پژوهشکدۀ فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و از سوی نشر این پژوهشگاه تقدیم علاقه‌مندان شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...