کتاب «تنوع و تمدن در اندیشه اسلامی» به قلم حبیب الله بابایی و به همت پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد.

بررسی تنوع و تمدن در اندیشه اسلامی حبیب الله بابایی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایلنا، کتاب «تنوع و تمدن در اندیشه اسلامی» که به همت پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به تازگی منتشر شده، حاصل پژوهش‌ها و تأملات نویسنده در 10 سال گذشته است، در پی یافتن راهی الهیاتی برای فهم مسئله «تنوع» (خاصا تنوع فرهنگی) در صورت‌بندی تمدن توحیدی است.

مسئله «تنوع و تکثر» از مسئله‌های مهجور در ادبیات مسلمانان است؛ این مهجوریت بدان سبب است که اساساً سخن از تکثر همواره در تقابل با وحدت و نظام توحیدی تلقی شده، همان‌طورکه صحبت از کثرت و تنوع همواره با نوعی از تکثرگرایی و پلورالیسم خلط گردیده است.

آنچه در این کتاب آمده، تلاشی الهیاتی ـ تمدنی در جهت حل این تضاد است تا راهی را برای تنوعات انسانی در بستر توحیدی فراهم کند.

فهرست این کتاب عبارت است از:

بخش اول: چیستی تمدن (و نسبت آن با تنوع)
فصل اول: خاستگاه بومی تمدن اندیشی در دنیای اسلام
فصل دوم: خاستگاه‌های غیر بومی تمدن اندیشی در جهان اسلام
فصل سوم: ماهیت تمدن در نگرش فلسفی
فصل چهارم: عناصر ماهوی تمدن از منظر جامعه شناسان
فصل پنجم: چیستی تمدن در نگرش تاریخی
فصل ششم: چیستی تمدن؟
فصل هفتم: شاخص‌های تمدن
بخش دوم: اسلامی بودن تمدن مقدمه (مروری بر نظریات)
فصل اول: ضرورت در عبور از واژه تمدن به واژه‌ای اسلامی
فصل دوم: ضرورت در اسلامی بودن مصادر تمدنی
فصل سوم: عیار اسلام بر اساس ایمان در فرآیند تمدنی
فصل چهارم: اصول اسلامی در فرآیند تمدنی (تعارف و تعامل به معروف)
فصل پنجم: اسلامی بودن فرهنگ (اسلام و فرهنگ)
بخش سوم: وحدت و تنوع در تمدن اسلامی
فصل اول: وحدت و تنوع تمدنی مسلمانان (در رویکرد تاریخی)
فصل دوم: وحدت و تنوع تمدنی در اسلام (رویکرد الهیاتی)
فصل سوم: راهکارهای توسعه وحدت در تمدن اسلامی (ایجاد هویتهای شامل)
بخش چهارم: چالشهای معاصر تمدنی (ریشه‌های تشئت)
فصل اول: تمدن غرب و تمدن اسلامی
فصل دوم: نقطه آشوب تمدنی
فصل سوم: نقطه شکاف تمدنی (تکفیر مذهبی)
فصل چهارم: نقطه ضعف تمدنی (ضعف‌های بنیادین در ایجاد همبستگی تمدنی)

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...