دومین چاپ «زبدةالتواریخ» اثر ملا کمال منجم، تاریخنگار عصر صفوی منتشر شد. این کتاب روایت ایدئولوژیک تاریخ از هبوط حضرت آدم تا سلسله صفویه است.

زبدةالتواریخ اثر ملا کمال منجم

به گزارش خبرنگار مهر، دومین چاپ «زبدةالتواریخ» کمال‌بن‌جلال منجم‌یزدی با تصحیح، مقدمه و تحقیق غلامرضا مهدوی راونجی، با شمارگان ۲۰۰ نسخه، ۳۷۶ صفحه و بهای ۴۶ هزار تومان منتشر شد. چاپ نخست این کتاب تابستان ۹۷ با شمارگان ۵۰۰ نسخه و بهای ۲۱ هزار تومان در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

این کتاب را پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با همکاری قطب علمی مطالعات صفوی در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان منتشر کرده است. مقدمه این کتاب به قلم شعله آ. کوئین، استاد دانشگاه مرسد کالیفرنیاست.

«زبده‌التواریخ» تاریخ اسلام و ایران را از حضرت آدم (ع) تا دوران حکومت شاه سلیمان صفوی به شیوه سال‌شمار بررسی می‌کند. ویژگی‌های این کتاب شامل این موارد است: بازشناسی الگوی نظری معرفت و حکمت شیعی پنهان شده در متون تاریخی دوران حکمرانی صفویان و نیز کمک به انتقال روح مذهبی حاکم بر متون تاریخی این دوره.

به عبارتی ملأ کمال با رویکردی مذهبی با هم‌افزایی عناصر غالب در تفکر شیعه به ترسیم تاریخ خطی پرداخت و با بهره‌گیری از عناصر معرفتی دیگری همچون تأویل‌گرایی و گرته‌برداری از اندیشه‌های سیاسی اسلام و ایران، اساس حوادث را در چارچوب این الگو بیان کرد.

مصحح صرفاً به تصحیح کتاب اکتفا نکرده و دو بخش پژوهشی نیز به کتاب اضافه کرده است: نخستین بخش با عنوان «تاریخ نگاری صفوی: تاریخنگری ایدئولوژیک» به بررسی تحلیلی حاکمیت روح مذهب و سیاست و عقاید ایدئولوژیک پادشاهان صفوی در زمینه نگاه به تاریخ و تاریخنگاری اختصاص دارد.

«بررسی حیات سیاسی فرهنگی ملاکمال و خاندان منجّم یزدی» عنوان بخش دوم کتاب است که در آن به این مباحث پرداخته شده: «دربار و تنجیم: نگاهی گذرا به منزلت منجم در دربار صفوی»، «ملا جلال بزرگ خاندان منجم»، «ملا کمال: تداوم تنجیم درباری»، «تاریخنگاری خاندان منجم»، «شاخصه‌های تاریخنگری خاندان منجم یزدی»، «زبدةالتواریخ: منابع و تأثیر پذیری» و...

اما محتوای «زبدةالتواریخ» با روایت «هبوط آدم (ع) تا بعثت حضرت ادریس» آغاز می‌شود. پس از آن مطالب به ذکر انبیای الهی بویژه پیغمبران اولوالعزم و همچنین پادشاهان اعصار تا زمان حضرت نبی اکرم محمد مصطفی (ص) اختصاص پیدا می‌کند. ذکر تولد حضرت امیرالمومنین (ع) و حضرت صدیقه طاهره (س) و ائمه اثنی عشر (ع) از دیگر بخش‌های کتاب است. سلسله سلاطین و پادشاهان و خلفای وقت نیز به ترتیب تاریخی درج شده است. در نهایت تاریخنگار به سلسله صفویه و پادشاهان این عصر پرداخته است.

این کتاب همچنین به تصحیح رفعت خواجه یار نیز منتشر شده است. این تصحیح را انتشارات تمدن علمی بهار سال ۹۸ منتشر کرد.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...