کتاب رئیس انجمن فلسفه علم اروپا درباره «فلسفه زیست‌شناسی» [Philosophy of biology : a very short introduction] چاپ شد. «فلسفه زیست‌شناسی» نوشته سمیر عکاشه [Samir Okasha] با ترجمه کاوه فیض‌اللهی توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شد.
![«فلسفه زیست‌شناسی» [Philosophy of biology : a very short introduction] سمیر عکاشه [Samir Okasha]](/files/160544969247882816.jpg)
به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۱۹ توسط انتشارات دانشگاه آکسفورد چاپ شده است.
سمیر عکاشه نویسنده این‌کتاب عضو فرهنگستان بریتانیا است علاوه بر این‌سمت، مدیر گروه فلسفه دانشگاه بریستول و رئیس انجمن فلسفه علم اروپا نیز هست. او در مقدمه کوتاهی که برای ترجمه فارسی کتابش در ایران نوشته، اظهار امیدواری کرده این‌کتاب بتواند خوانندگان فارسی‌زبان را با رشته فلسفه زیست‌شناسی که زیررشته‌ای از فلسفه علم است، آشنا کند تا نقشی هرچند کوچک در تشویق گفتگو و تبادل فکری بین فرهنگ‌ها داشته باشد.
نشر نو هم پیش متن کتاب، این‌توضیح را آورده که چاپ ترجمه این‌کتاب، برای آشنایی هموطنان علاقه‌مند به مباحث جدید علمی است و نظرات نویسنده، الزاماً مورد تائید ناشر و مترجم اثر نیستند. به این‌ترتیب پیشنهاد شده خواننده کتاب، بخش برای مطالعه بیشتر را هم خوانده و خود کتاب را هم با دیدگاه انتقادی مطالعه کند.
سابقه فلسفه زیست‌شناسی به معنای عام آن، به قرن چهارم پیش از میلاد و آثار ارسطو برمی‌گردد؛ به‌ویژه به ۵ کتابی که درباره جانوران نوشت. عکاشه می‌گوید فلسفه زیست‌شناسی ممکن است معانی گوناگونی را به ذهن متبادر کند در حالی‌که در این‌کتاب با تعریفی مشخص به کار رفته است. به‌همین‌دلیل او در ابتدای کتاب، این‌تعریف را مطرح کرده و سپس وارد مباحث دیگری شده است. فلسفه زیست‌شناسی در معنای کنونی آن، یکی از زیرشاخه‌های فلسفه علم است که بیش از ۵۰ تا ۶۰ سال قدمت ندارد.
به گفته عکاشه فلسفه زیست‌شناسی در معنای خاص آن، که البته گاهی فلسفه زیست‌شناسی جدید هم خوانده شده، یک برنامه پژوهشی رو به رشد و بی‌رقیب و یک رشته دانشگاهی است که از اواخر دهه ۱۹۵۰ آغاز شد و نیمه دهه ۱۹۷۰ به بلوغ خود رسید. فلسفه زیست‌شناسی را در این‌معنا، جمعی از فیلسوفان، عمدتاً با ریشه‌هایی در سنت فلسفه تحلیلی پدید آوردند که شروع به کار روی مسائل مفهومی ناشی از پژوهش‌های معاصر به ویژه در رشته زیست‌شناسی تکاملی کردند.
این‌کتاب ۷ فصل اصلی دارد که به ترتیب عبارت‌اند از: «چرا فلسفه زیست‌شناسی؟»، «تکامل و انتخاب طبیعی»، «کارکرد و سازش»، «سطح انتخاب»، «گونه و رده‌بندی»، «ژن» و «رفتار، ذهن و فرهنگ انسان». جمع‌بندی، برای مطالعه بیشتر و نمایه هم ۳ بخشی هستند که پس از این‌فصول آمده‌اند.
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
مندل قانون دومی نیز معرفی کرد که مجموعه پیچیده‌تری از یافته‌های آزمایشی را درباره وراثت ویژگی‌های چندگانه تبیین می‌کرد. دو ویژگی را با هم در نظر بگیرید، برای مثال شکل نخود و رنگ گل، که هرکدام دو حالت دارند (چروکیده در برابر صاف، و زرد در برابر سبز). به این ترتیب، چهار ترکیب ممکن از ویژگی‌ها وجود دارد: چروکیده و زرد، چروکیده و سبز، صاف و زرد، صاف و سبز. این‌بار هم مندل نسبت این‌ترکیب‌ها را در زادگان حاصل از پیوند بررسی کرد. او دریافت که داده‌ها را می‌توان با فرضیه‌ای تبیین کرد که براساس آن هر ویژگی، مطابق قانون نخستش، با یک جفت عامل کنترل می‌شود که مستقل از هم تفکیک می‌شوند. برای آنکه به معنای این قانون پی ببرید، گیاهی از نوع ص‌چ / زس را در نظر بگیرید، که با یک عامل ص و یک عامل چ شکل نخود را کنترل می‌کند، و با یک عامل ز و یک عامل س رنگ گل‌ها را. این‌گیاه به هرکدام از فرزندان یا عامل ص را منتقل خواهد کرد یا عامل چ را، و یا عامل ز را منتقل خواهد کرد یا عامل س را. براساس قانون دوم مندل اینکه فرزندی از والدش ص دریافت کند یا چ، هیچ ارتباطی به این ندارد که از آن ز دریافت می‌کند یا س. این اصطلاحاً قانون جور شدن مستقل نامیده می‌شود.
این‌کتاب با ۲۲۲ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۴۴ هزار تومان منتشر شده است.
