کتاب «اتمسفر ساختمان؛ فرم و بی‌فرمی» [OASE 91: Building Atmosphere: Material, Detail and Atmosphere in Architectural Practice] بحث اتمسفر در معماری و هنر را با تأکید بر توجه به ادراک چند حسی به عنوان یک راهکار مناسب در همزیستی عاطفی انسان در تعامل با مکان، بررسی می‌کند.

«اتمسفر ساختمان؛ فرم و بی‌فرمی» [OASE 91: Building Atmosphere: Material, Detail and Atmosphere in Architectural Practice]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، کتاب اتمسفر ساختمان؛ فرم و بی‌فرمی، به قلم، یوهانی پالاسما، پیتر زومتور و گرنوت بومه، [ Peter Zumthor , Klaske Havik , Gus Tielens , Hans Teerds , Juhani Pallasmaa] با ترجمه مرتضی نیک‌فطرت و احسان بیطرف به تازگی توسط انتشارات کتاب فکرنو منتشر شده است.

این‌اثر در حقیقت جلد دوم مجموعه «اتمسفرولوژی» است که شامل مجموعه مقالاتی است که در شماره ۹۱ ژورنال معماری Oase در سال ۲۰۱۳ به چاپ رسیده است که شامل مطالب و مصاحبه‌هایی از گرنوت بومه، فیلسوف آلمانی و نظریه‌پرداز در حوزه زیبایی‌شناختی اتمسفر، یوهانی پالاسما و پیتر زومتور است و در قالب مطالب و مصاحبه‌هایی به جستجوی راهکارهای تأثیر اتمسفر بر آثار نظری و عملی دو معمار نامبرده می‌پردازد و در انتها نمونه‌های ساخته‌شده با رویکرد معماری اتمسفری را مطرح می‌کند.

نویسندگان در این‌کتاب در پی پاسخگویی به سوالاتی چون، «اتمسفر چگونه در معماری نمود می‌یابد؟» و «معماری چگونه می‌تواند اتمسفر را ایجاد کند؟» هستند زیرا به عقیده پیتر زومتور و یوهانی پالاسما هر دو اتمسفر را مضمون اصلی معماری می‌دانند. معمار فنلاندی یوهانی پالاسما ادعا می‌کند که تجربه اتمسفر می‌تواند با مفهوم کیفیت فضایی در ارتباط باشد: «برخلاف تصور معمول، کیفیت فضا یا مکان تنها یک کیفیت ادراکی بصری نیست. قضاوت درباره هویت محیطی، یک ترکیب چند حسی پیچیده از عوامل بی‌شماری است؛ عواملی که به‌صورت آنی و ترکیبی و در قالب کلی اتمسفر، احساس، حالت یا محیط دریافت می‌شوند.»

اتمسفر برای معمار سوئیسی، پیتر زومتور، نیز جایگاه مهمی دارد. وی در کتاب اتمسفرها (۱۹۹۶) مجموعه‌ای از موضوعاتی که در دست‌یابی به اتمسفرهای معمارانه در کارهای وی نقش داشته‌اند را معرفی کرده است. هماهنگی مصالح، دمای محیط، سطوح صمیمیت و معماری به‌مثابه محیط برخی از این‌موضوعات هستند. هر یک از این دو معمار به نحوی متفاوت به موضوع اتمسفر پرداخته‌اند: پالاسما به شکل کاملاً نظری به ارتباط بین اتمسفر و سایر جنبه‌های حیاتی تجربه معماری پرداخته است. درحالی‌که زومتور مستقیماً از اتمسفر به‌عنوان یک اصل راهنمای حرفه معماری استفاده می‌کند.

این‌کتاب در ۱۰ فصل «اتمسفر به‌مثابه حضور فیزیکی آگاهانه در فضا»، «اتمسفر، همدردی، تجربه تجسم یافته»، «معماری ارکسترا»، «اعتقاد راسخ؛ ملاقاتی با پیتر زومتور»، «فرم / بی‌فرمی؛ ماکت‌های پیتر زومتور»، «مواجهه با اتمسفرها»، «فضای ریتمیک»، «سنگینی و سبکی»، «اَبَر آستان» و «رابطه انسان با سنگ و ملات» نوشته شده است.

این‌کتاب با ۱۳۶ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۲۵ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...