به گزارش تسنیم، «بانگ خاموش»؛ شامل یادداشت‌هایی از توفیق سبحانی، استاد دانشگاه و پژوهشگر، به تازگی از سوی انتشارات نگاه معاصر در دسترس علاقه‌مندان به ادبیات فارسی و فرهنگ ایرانی قرار گرفت.

بانگ خاموش توفیق سبحانی

سبحانی که پیش از این با آثاری چون کتاب «مولانا جلال الدین، زندگانی، فلسفه، آثار گزیده‌ای از آن‌ها» جایزه کتاب سال را دریافت کرده و در این عرصه صاحب‌نام و صاحب‌نظر است، در کتاب جدید خود کوشیده تا با توجه به تجربیاتش در حوزه تألیف و ترجمه، به نکاتی درباره فردوسی و اثر سترگ او، شاهنامه و همچنین مولانا و مثنوی اشاره کند.

سبحانی در بخشی از این کتاب به ترجمه‌هایی که از شاهنامه در سال‌های متمادی به زبان‌های مختلف صورت گرفته می‌پردازد و معتقد است، ترجمه شاهنامه به زبان‌های اروپایی سبب شد تا این اثر شهرتی عالم‌گیر یابد و در نظر اهل فن، به عنوان یک شاهکار ادبی معرفی شود.

در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: شاهنامه با آنکه از نظر صور خیال ترجمه‌‌‌ناپذیر است، محتوای آن طوری است که تاکنون به بسیاری از زبان‌‌‌ها ترجمه شده است. اصولی که فردوسی خود بدان‌‌‌ها معتقد بوده، پنج اصل است که در جای‌‌‌جای شاهنامه تکرار شده است. ترکی زبانی است که 12 ترجمه از شاهنامه از آن زبان در دست است. شاهنامه در دربار پادشاهان ترک خوانده می‌‌‌شد. دانشوران ترک فردوسی را بزرگ می‌‌‌داشتند شریف معروف به شریفی از شاعران سدۀ دهم هجری شاهنامه را در بحر هزج مسدّس (مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل یا فعولن) به ترکی ترجمه کرده است.

معروف است و تردیدی در آن نیست که شاهنامه تاریخ ایران است از ابتدای پیدایش اوّلین بشر و اوّلین شاه و انقراض آن شاهی به دست عرب. شاهنامه تاریخ ایران است به آن ترتیب که مردم ایران خواسته‌‌‌اند چنان باشد. ایرانیان خواسته‌‌‌اند اصل و منشأ خود و بَدْوِ پیدایی شاهان را در میان خود و کیفیت کشف یا اختراع وسایل تمدّن را به وسیلۀ نیاکان خود بدین زبان بیان کنند. وقایع بزرگ در شاهنامه از روی روایات ملّی ایرانیان به زبانی شاعرانه تحریر یافته و تدوین شده است.

اما از روزی که شاهنامه به زبان‌‌‌های اروپایی ترجمه شده، با آنکه دقایق و ظرایف فکری و هنری شاهنامه در ترجمه انتقال‌‌‌پذیر نبوده، ادب‌‌‌شناسان اروپایی پیام‌‌‌های انسانی و لطایف اندیشۀ فردوسی را نیک دریافته‌‌‌اند و آن را از شاهکارهای ادبی و فکری جهان شمرده‌‌‌اند. یان ریپکا، خاورشناس نامدار چک، دربارۀ شاهنامه نوشته است: «حقیقتی مسلّم است که در پهنۀ گیتی هیچ ملّت دیگری دارای یک چنین حماسۀ با عظمتی نیست که مشتمل بر تمام سنّت‌‌‌های تاریخی وی از دوران تاریک اساطیر تا اواسط سدۀ هفتم باشد.»

شاهنامه واقعاً سند تاریخی باارزشی است که سنّت‌‌‌های گذشته را با نهایت امانت حفظ کرده با وجود همه خیال‌‌‌پردازی‌‌‌ها و مجازهایی که در آن به کار رفته، از حقایقی پرده بر‌‌‌می‌‌‌دارد که نه تنها برایی تاریخ بلکه برای سرآغاز تاریخ و بررسی جوامع ابتدایی بشری هم حائز اهمیت است.

نشر نگاه معاصر «بانگ خاموش» را در 424 صفحه و با قیمت 64 هزار تومان در دسترس علاقه‌مندان قرار داده است.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...