به انگلستان گریخته است و تحت نام چارلز دارنی، به تدریس زبان فرانسه مشغول است... توسط دو مأمور آگاهی به اتهام جاسوسی دستگیر می‌شود، ولی دادگاه او را تبرئه می­‌کند. در جریان محاکمه عاشق دختری می­‌شود که برای ادای شهادت در برابر محکمه حضور می‌­یابد: لوسی، دختر الکساندر مانت، پزشکی است که پس از هجده سال حبس در باستیل دچار اختلالات روانی شده است... کارتون خود را قربانی می­‌کند تا شوهر لوسی را از مرگ نجات دهد.

داستان دو شهر [A Tale of Two City] چارلز دیکنز
داستان دو شهر
[A Tale of Two City]. این رمان اثر چارلز دیکنز(1)(1812-1870)، نویسنده‌­ی انگلیسی، نخستین بار به سال 1859 به صورت داستان مسلسل، منتشر شد. وقایع این دومین و آخرین رمان تاریخی دیکنز در لندن و پاریس و در زمان انقلاب فرانسه اتفاف می‌­افتد. منبع نویسنده برای صحنه‌­های تاریخی، کتاب مشهور انقلاب فرانسه، نوشته کارلایل(2)، است که سبک نگارش آن مورد تحسین او قرار گرفته بود و تأثیر دید تاریخی آن نیز در رمان به چشم می‌­خورد. یکی از دو چهره­‌ی اصلی رمان شارل سنت اورموند(3) است که از استبداد اشراف فرانسه، به خصوص عموی خود، مارکی سنت اورموند، به ستوه آمده و به سال 1775 به انگلستان گریخته است و تحت نام چارلز دارنی(4)، به تدریس زبان فرانسه مشغول است. پنج سال بعد او توسط دو مأمور آگاهی به اتهام جاسوسی دستگیر می‌شود، ولی دادگاه او را تبرئه می­‌کند. در جریان محاکمه عاشق دختری می­‌شود که برای ادای شهادت در برابر محکمه حضور می‌­یابد: لوسی، دختر الکساندر مانت(5)، پزشکی که پس از هجده سال حبس در باستیل دچار اختلالات روانی شده است، نجات یافته و به انگلستان آورده شده است. او نیز که خود شاهد یکی از جنایات ماکری بوده است، از جمله‌­ی قربانیان او به شمار می‌­رود. او پس از آزادی هم باز گاه دچار وحشت­زدگی می­‌شود. این وضع همیشه هنگامی رخ می‌­دهد که داستان به نقطه­‌ی اوجی می­ رسد، مثلاً وقتی دارنی، که از جنایت عموی خود نسبت به مانت خبری ندارد، اندکی پیش از عروسی با لوسی، هویت حقیقی وی را فاش می­‌کند، یا پس از تجدید دیدار با وطن آزاد شده، فرانسه، که پس از پیروزی انقلاب تشنه‌­ی خون است. آنجا شارل، که پس از کشته شدن مارکی عنوان او را به ارث برده است، با شجاعت و بی فکری سعی می‌­کند یکی از خادمان خانواده‌­ی خود را از چنگال انقلاب نجات دهد.

محبوبیتی که دکتر مانت به عنوان قربانی «آنسین رژیم»(6) به دست آورده است، موجب نجات شارل از گیوتین می­‌شود؛ ولی نفرت تعصب آمیز مادام دوفارژ(7) بار دیگر او را به دادگاه می­‌کشاند که این بار نیز به اعدام محکوم می‌­شود. این بار او نجات خود را مدیون وکیل انگلیسی، سیدنی کارتون(8) است؛ که سالها پیش نیز دفاعش به تبرئه­‌ی او از اتهام جاسوسی انجامید. کارتون که به طور شگفت انگیزی به شارل شباهت دارد، به جای او بر سکوی اعدام می­‌رود: او به خاطر علاقه­‌اش به لوسی خود را قربانی می­‌کند تا شوهر او را از مرگ نجات دهد، و زندگی خود را، که همیشه با زیاده­‌رویهای بیهوده‌­اش به بیراهه می­‌رفته است، دست کم با مرگ خود هدف و معنی بخشد. بدین ترتیب او که چهره­‌ی دوم رمان به حساب می‌­آید، در صحنه­‌ی بزرگ پایانی به صورت چهره‌­ی اصلی در می­‌آید. کارتون را، که با زندگی آشفته­‌ی خود، خواننده را به یاد قهرمانهای بایرون می­‌اندازد، ماجراهای فرعی بسیاری احاطه کرده است.

با همه­‌ی آنکه داستان با سرعتی حکایت می‌­شود که از حد شیوه­‌ی معمول دیکنز بسی فراتر می­‌رود ولی اثر از ساختاری منسجم برخوردار است، و از صحنه­‌های پرجلوه و چشمگیر که اکثراً به انقلاب فرانسه مربوط می‌­شود مالامال است. جرج اورول(9) در مقاله­‌ی مشهور خود درباره‌­ی دیکنز به این نکته اشاره می­‌کند که احتمالاً وقایع وحشت‌­انگیز انقلاب همچون کابوسی ذهن او را زیر فشار خود گرفته بوده است که تصویری که ارائه می­‌کند «همچون قتل عامی چندین ساله» به نظر می‌­آید. رمان از یک سو این تصور را به دست می­‌دهد که دیکنز به اجتناب ناپذیر بودن انقلاب آگاه بوده و «در حدی بسیار بیش از اکثر مردم انگلستان به آن احساس علاقه می­‌کرده است»، و از سوی دیگر این برداشت را در ما تقویت می­‌کند که نویسنده کمتر از آن سیاسی می­‌اندیشیده است که بتواند عقیده­‌ی رایج آن زمان را رد کند که هر انقلابی حیوانی درنده است که پس از پیروزی نخستین بر دشمنان، فرزندان خود را می­‌بلعد. این برداشت به خصوص از تصویری که از مادام دوفارژ ارائه می­‌شود به دست می‌­آید زنی که در کنار دانیل کیلپ (10)(از اشخاص رمان مغازه­ عتیقه فروشی) از جمله­‌ی شخصیتهایی است که در آثار دیکنز در وجود خود شرارت را تجسم می­‌بخشند.

حمیرا نونهالی. فرهنگ آثار. سروش

1.Charles Dickens  2.Carlyle  3.Charles st. Evremonde
4. C. Darnay  5. Alexandre Manette  6. Ancien Regime
7.Madame Defarge  8. Sydney Carton 9. George Orwell
10.Daniel Quilp

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

کسی حق خروج از شهر را ندارد و پاسخ کنجکاوی افراد هم با این جمله که «آن بیرون هیچ چیز نیست» داده می‌شود... اشتیاق او برای تولید و ثروتمند شدن، سیری ناپذیر است و طولی نمی‌کشد که همه درختان جنگل قطع می‌شوند... وجود این گیاه، منافع کارخانه را به خطر می‌اندازد... در این شهر، هیچ عنصر طبیعی وجود ندارد و تمامی درختان و گل‌ها، بادکنک‌هایی پلاستیکی هستند... مهمترین مشکل لاس وگاس کمبود شدید منابع آب است ...
در پانزده سالگی به ازدواج حسین فاطمی درمی‌آید و کمتر از دو سال در میانه‌ی اوج بحران‌ ملی شدن نفت و کودتا با دکتر زندگی می‌کند... می‌خواستند با ایستادن کنار خانم سطوتی، با یک عکس یادگاری؛ خود را در نقش مرحوم فاطمی تصور کرده و راهی و میراث‌دار او بنمایانند... حتی خاطره چندانی هم در میان نیست؛ او حتی دقیق و درست نمی‌دانسته دعوی شویش با شاه بر سر چه بوده... بچه‌ی بازارچه‌ی آب منگل از پا نمی‌نشیند و رسم جوانمردی را از یاد نمی‌برد... نهایتا خانم سطوتی آزاد شده و به لندن باز می‌گردد ...
اباصلت هروی که برخی گمان می‌کنند غلام امام رضا(ع) بوده، فردی دانشمند و صاحب‌نظر بود که 30 سال شاگردی سفیان بن عیینه را در کارنامه دارد... امام مثل اباصلتی را جذب می‌کند... خطبه یک نهج‌البلاغه که خطبه توحیدیه است در دربار مامون توسط امام رضا(ع) ایراد شده؛ شاهدش این است که در متن خطبه اصطلاحاتی به کار رفته که پیش از ترجمه آثار یونانی در زبان عربی وجود نداشت... مامون حدیث و فقه و کلام می‌دانست و به فلسفه علاقه داشت... برخی از برادران امام رضا(ع) نه پیرو امام بودند؛ نه زیدی و نه اسماعیلی ...
شور جوانی در این اثر بیشتر از سایر آثارش وجود دارد و شاید بتوان گفت، آسیب‌شناسی دوران جوانی به معنای کلی کلمه را نیز در آن بشود دید... ابوالمشاغلی حیران از کار جهان، قهرمانی بی‌سروپا و حیف‌نانی لاف‌زن با شهوت بی‌پایانِ سخن‌پردازی... کتابِ زیستن در لحظه و تن‌زدن از آینده‌هایی است که فلاسفه اخلاق و خوشبختی، نسخه‌اش را برای مخاطبان می‌پیچند... مدام از کارگران حرف می‌زنند و استثمارشان از سوی کارفرما، ولی خودشان در طول عمر، کاری جدی نکرده‌اند یا وقتی کارفرما می‌شوند، به کل این اندرزها یادشان می‌رود ...
هرگاه عدالت بر کشوری حکمفرما نشود و عدل و داد جایگزین جور و بیداد نگردد، مردم آن سرزمین دچار حمله و هجوم دشمنان خویش می‌گردند و آنچه نپسندند بر آنان فرو می‌ریزد... توانمندی جز با بزرگمردان صورت نبندد، و بزرگمردان جز به مال فراهم نشوند، و مال جز به آبادانی به دست نیاید، و آبادانی جز با دادگری و تدبیر نیکو پدید نگردد... اگر این پادشاه هست و ظلم او، تا یک سال دیگر هزار خرابه توانم داد... ای پدر گویی که این ملک در خاندان ما تا کی ماند؟ گفت: ای پسر تا بساط عدل گسترده باشیم ...