«تلویحات» یکی از متون مهم فلسفه سهروردی است که آمیخته‌ای از فلسفه اشراقی و مشائی است که رنگ و بویی از حکمت اشراق را هم دارد.

دکتر نجفقلی حبیبی درگفت‌وگو با ایبنا، ضمن بیان مطلب فوق، از چاپ تصحیح «شرح تلویحات ابن‌کمونه» و ارائه آن به بازار نشر خبر داد.


دکتر حبیبی درباره اهمیت شرحی که ابن‌کمونه بر تلویحات نگاشته، اظهار داشت: متن تلویحات متعلق به سهروردی است که یک متن سنگین و مورد توجه علما به حساب می‌آید و برای همین هم چند شرح بر آن نگاشته شده‌ که شرح ابن‌کمونه از شرح‌های معظمی این کتاب شمرده می‌شود و اکنون برای نخستین بار است که به چاپ می‌رسد.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران با یادآوری این‌که این کتاب در سه جلد شامل منطق، طبیعیات و الهیات سامان یافته، در باره دیگر شروحی که بر این کتاب نگاشته شده، گفت: بعد از ابن‌کمونه، شهرزوری هم شرحی بر این کتاب نوشت که دو نسخه از آن به دست آمده و من به مرور بر آن هم کار می‌کنم اما فکر نمی‌کنم به این زودی به اتمام برسد.

دکتر حبیبی در پاسخ به این سوال که شرح ابن‌کمونه چه تفاوتی با شرح شهرزوری دارد، تصریح کرد: فرق این دو در این است که ابن‌کمونه یک فیلسوف تقریبا مشائی است، در حالی که شهرزوری یک فیلسوف اشراقی و پیرو سهروردی است و به هر حال رنگ اشراق شرحش بیشتر به چشم می‌آید.

دکتر حبیبی در ادامه به شرح دیگری از تلویحات که توسط علامه حلی نگاشته شده، اشاره کرد و گفت: شرح علامه حلی سومین شرحی است که بر این کتاب نوشته شده که هنوز نسخه‌های آن به دست نیامده ‌است. علامه حلی هم از شاگردان خواجه‌نصیر بوده و این افراد هر سه تقریبا در یک دوره زندگی می‌کرده‌اند. گفته می‌شود بر اساس منابع موجود علامه حلی هم شرحی مفصل در دو جلد بر تلویحات نوشته ‌است.

وی افزود: ابن‌کمونه مکاتباتی هم با خواجه‌نصیر داشته و خواجه‌نصیر با تجلیل بسیاری به او پاسخ داده ‌است.

مصحح «مفاتیح‌الغیب» ملاصدرا از کتاب تلویحات به عنوان یکی از آثاری که بسیار مورد توجه ملاصدرا بوده، نام برد و از استفاده ملاصدرا از این کتاب در اسفار و سایر آثارش یاد کرد.

این کتاب سه جلدی در شمارگان 1000 نسخه، 1314 صفحه و قیمت 260000 ریال از سوی نشر میراث مکتوب به چاپ رسیده ‌است.

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...