کتاب «اقبال لاهوری، شاعر پارسی‌گوی پاکستان» نوشته مجتبی مینوی است که پس از 42 سال بار دیگر منتشر شد. به گفته ناشر این اثر، این کتاب کم‌حجم، منبع ارزشمندی درباره اندیشه‌های دینی، فلسفی و سیاسی اقبال لاهوری است.

عبدالکریم جربزه‌دار، مدیر نشر اساطیر و ویراستار این کتاب، در گفت‌وگو با ایبنا این اثر را رساله‌ای درباره احوال و افکار اقبال لاهوری، به قلم مجتبی مینوی برشمرد که پیش‌تر در انتشارات مجله یغما در سال 1347 منتشر شده بود.

وی افزود: این اثر در دهه‌های اخیر نه تنها نایاب شده بود، بلکه بسیاری از پژوهندگان از وجود آن بی‌اطلاع بودند. به همین دلیل با شیوه امروزی تدوین و به سه فصل تقسیم شد که هر یک از فصل‌ها بخش‌های مختلفی را شامل می‌شوند. فهرست مندرجات و نمایه نیز از دیگر اصلاحات این کتاب است.

جربزه‌دار ضمن اشاره به محتوای هر یک از فصول گفت: استاد مینوی در فصل نخست کتاب به بررسی احوال و افکار اقبال لاهوری پرداخته است. فصل دوم که عنوان «اسرار خودی و رموز بی خودی» را داراست، در واقع تجزیه و تحلیل دو کتاب «اسرار خودی» و «رموز بی‌خودی» را شامل می‌شود که کتاب نخست، نخستین منظومه فلسفی اقبال لاهوری است.

مدیر نشر اساطیر فصل آخر کتاب را بررسی آثار دیگر اقبال لاهوری برشمرد.

وی این کتاب کم‌حجم را منبع ارزشمندی درباره اندیشه‌های دینی، فلسفی و حتی سیاسی اقبال لاهوری دانست که می‌تواند تصویری دقیق از عقاید وی به پژوهشگران ارایه دهد.

«محمد اقبال» در سال 1256 هجری شمسی در سیالکوت پنجاب متولد شد. علاقه او به فلسفه غرب وی را به اروپا کشاند. اقبال علاقه بسیاری به آثار جان لاک، هگل،
گوته، تولستوی و اوگوست کنت داشت و همچنین دلبستگی شدیدی به اشعار مولوی پیدا کرد. او پس از بازگشت از اروپا به وطن به بیدار کردن هموطنانش و متحد ساختن مسلمانان جهان علیه غرب پرداخت و بسیاری از اندیشه‌هایش را در قالب شعر فارسی سرود. اقبال در سال 1317 هجری شمسی در گذشت.

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...