کتاب «نامه و نامه‌نگاری در شاهنامه» نوشته جوره‌بیک نذری و علی محمدی‌خراسانی منتشر شد.

نامه و نامه‌نگاری در شاهنامه جوره‌بیک نذری

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایسنا، این کتاب نخستین‌بار در دهه ۸۰ خورشیدی در تاجیکستان و به خط سیریلیک منتشر شد و پس از آن با مقدمه علی‌اصغر شعردوست (سفیر وقت ایران در تاجیکستان) به خط فارسی برگردانده شد و به تعداد محدود در تاجیکستان به نشر رسید. اکنون، به مناسبت درگذشت جوره‌بیک نذری، ویراست تازه این کتاب در ایران منتشر شده است.

«نامه و نامه‌نگاری در شاهنامه» به ویراستاری حسن قریبی، مدیر اداره روابط بین‌الملل فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در ۲۰۲ صفحه و با شمارگان ۵۰۰ نسخه با قیمت ۵۲هزار تومان توسط انتشارات آروَن منتشر شده است.

در معرفی این کتاب عنوان شده است: شاهنامه اثری عظیم و گران‌سنگ است که از وجوه و ابعاد گوناگون، شایسته توجه است. توجه خاص تذکره‌نویسان و ادیبان و شاعران متقدم به شاهنامه گواه این مدعاست. در روزگار ما نیز دانشمندان و ادیبان شناخته‌ای به جست‌وجو در شاهنامه پرداخته‌اند و هریک به قدر تشنگی از این دریای ناپیداکران، چشیده‌اند.

یکی از موضوعاتی که توجه بسیاری از خوانندگان و پژوهندگان شاهنامه را به خود جلب کرده است توجه حکیم توس به نامه و نامه‌نگاری در جای‌جای داستان‌های شاهنامه است؛ موضوع کتاب حاضر که دو تن از پژوهشگران نامدار تاجیک آن را دست‌مایه پژوهشی عالمانه قرار داده‌اند.

فهرست مندرجات مجموعه حاضر، به‌جز یادداشت ویراستار و مقدمه‌های آن، از این قرار است:

فصل اول: نامه و نامه‌نگاری در شاهنامه (نظر اجمالی به نامه و نامه‌نگاری در فرهنگ فارسی‌زبانان، نامه‌های شاهنامه و آداب و هنر نامه‌نگاری فردوسی در آن‌ها)؛

فصل دوم: محتوای نامه‌های شاهنامه (نامه‌های شاهان به شاهان، نامه‌های شاهان به پهلوانان و نامه‌های پهلوانان به شاهان، نامه‌های شاهان به کارداران و کاردانان، نامه‌های خویشاوندان به خویشاوندان)؛

فصل سوم: نظری به نامه‌های شاهنامه از روی موضوع (فرمان‌نامه، فتح‌نامه و پیروزی‌نامه، صلح‌نامه و عهدنامه، احوال‌نامه، پند و اندرزنامه)؛

خاتمه؛ ضمیمه (نمونه‌ای چند از نامه‌های شاهنامه، فتح‌نامه منوچهر نزد فریدون، نامه فرستادن زال سوی سام و احوال نمودن، نامه کاووس به رستم و خواندن او را به جنگ سهراب، نامه نوشتن اسفندیار به گشتاسپ و پاسخ آن، نامه نوشتن اسکندر نزد بزرگان ایران...).

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...