یانکی‌های کمونیست | ایبنا


کتاب «تاریخ تروتسکیسم آمریکایی ۱۹۲۸-۱۹۳۸: انقلاب روسیه و مبارزه برای سوسیالیسم در ایالات متحده» [The history of American Trotskyism, 1928-1938 : report of a participant] نوشته جیمز پی. کانن [James Patrick Cannon] با ترجمه ایمان سلطانی‌نسب از سوی انتشارات طلایه پُرسو منتشر شده است.



تروتسکیسم یک جنبش و دکترین جدید نیست، بلکه احیای مارکسیسم اصیلی است که در انقلاب روسیه و روزهای آغازین بین‌الملل کمونیسم تبیین و اجرا شده بود. این کتاب شرحی _ از زبان یکی از شرکت‌کنندگان محوری_ از سال‌های شکل‌گیری جنبش کمونیستی در ایالات متحده است.

جیمز کانن در سال ۱۸۹۰ در روزدیل ایالت کانزاس به دنیا آمد، و در سن هجده سالگی به حزب سوسیالیست پیوست. او در جریان جنگ جهانی اول و پیشتر از آن یک سازمانده در «سازمان کارگران صنعتی جهان»، از رهبران جناح چپ طبقه‌‐کارگری در حزب سوسیالیست، و از رهبران بنیان‌گذار جنبش کمونیستی در ایالات متحده بوده است. او در جریان جنگ جهانی اول و پیشتر از آن یک سازمانده در «سازمان کارگران صنعتی جهان»، از رهبران جناح چپ طبقه‌‐کارگری در حزب سوسیالیست، و از رهبران بنیان‌گذار جنبش کمونیستی در ایالات متحده بوده است.

جیمز پاتریک کانن در دوازده سخنرانی در ۱۹۴۲، کوشش‌های کمونیست‌ها از ۱۹۱۹ تا ۱۹۳۸ برای دنباله‌روی از بلشویک‌ها و ساختن شکل جدیدی از حزب پرولتری را شرح می‌دهد. کانن در روایت پرشتاب خود، از اولین قدم‌های کارگران پیشتاز و واکنش سیاسی آنها به پیروزی انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ روسیه شروع کرده و تا آستانه جنگ جهانی دوم، که سازمان کمونیستی در ایالات متحده نام حزب کارگران سوسیالیست را به خود می‌گیرد، ادامه می‌دهد.

جیم کانن با پیوستن به حزب سوسیالیست در ۱۹۰۸ در زمانی که هجده سال داشت، به یکی از سازمان‌دهنده‌های سازمان کارگران صنعتی جهان _پیش از جنگ جهانی اول و در طول آن_ تبدیل شد. او به عنوان حامی جناح چپ کارگری حزب سوسیالیست، یکی از رهبران بنیان‌گذار جنبش کمونیستی در ایالات متحده و عضو کمیته اجرایی بین‌الملل کمونیست در ۱۹۲۲ بود. او تا ۱۹۵۳ به عنوان دبیرکل حزب کارگران سوسیالیست و تا ۱۹۷۲ به عنوان دبیر کمیته سراسری حزب انجام وظیفه کرد.

یانکی‌های کمونیست
جیمز پی. کانن در این دوازده سخنرانی عمومی، به روایت ایام تکوینی ‐ و از نظر من قهرمانانه‌ی ‐ کوشش برای بناکردن یک حزب کمونیست در ایالات متحده می‌پردازد. کانن در سه گفتار آغازین خود شرح می‌دهد که چگونه پیروزی و سرمشق انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ در روسیه، دگرگونی‌های بنیادین را در افق دید سوسیالیست‌های انقلابی‌اندیش در ایالات متحده امکان‌پذیر ساخت. او سپس اقدامات گام‌به‌گام آن‌ها در سال‌های متعاقب ۱۹۱۷، برای پی‌افکندن و کارآزموده ساختن حزبی پرولتری، را روایت می‌کند؛ حزبی که آرمانش عملی‌کردن سرمشقی بود که بلشویک‌ها سرآمدش بودند.

مابقی کتاب بر ۱۰ سال مابعد ۱۹۲۸ تمرکز می‌کند. سالی که «حزب کارگران (کمونیست) آمریکا»، رهبران پیش‌کسوت و کادرهایی که با استالینیستی‌شدن درحال‌رشد رهبری حزب مخالفت کرده بودند را اخراج کرد. کانن و دیگران، متشکل در «لیگ کمونیست آمریکا»، به رهبر انقلابی بلشویک، لئون تروتسکی، پیوستند تا رهیافت سیاسی وی.آی. لنین و پروگرام انقلاب جهانی، که در بین‌الملل کمونیست و تحت راهبری لنین پرورانده شده بود، را پیش برند؛ پروگرامی که تاکنون مبنای فعالیت کمونیست‌های تمام کشورها بوده است.

کانن روایت می‌کند که چگونه اعضای لیگ کمونیست خود را در بطن نبردهای اتحادیه‌ای و مبارزات اجتماعی ادغام کردند ‐ رویدادهایی که از اوایل دهه‌ی ۱۹۳۰ نشان از نخستین تکانه‌های مقاومت زحمتکشان در برابر فجایع اقتصادی و اجتماعی ناشی از بحران بزرگ و جنگ امپریالیستی پیش رو می‌داد. او موفقیت حزب در امتزاج کادرهایش با دیگر کارگران پیشتاز را از امتیازات رهبری آگاه به مبارزه‌ی طبقاتی در اتحادیه‌های شمال غرب میانه محسوب می‌کند. امتیازی که بعضی از شدیدترین نبردهای طبقاتی در خیزش‌های توده‌ای کارگری در سال‌های ۱۹۳۴-۱۹۳۸ را به پیروزی رهنمون کرد. کانن دروس نهفته در این کوشش‌ها را استنتاج و روایت را تا اول ژانویه ۱۹۳۸ ادامه می‌دهد؛ روزی که سازمان کمونیست ایالات متحده عنوان «حزب کارگران سوسیالیست» را بر خود نهاد.

کانن دو دهه پس از ایراد این سخنرانی‌ها، در کتاب ۱۰ سال آغازین کمونیسم آمریکایی و از دیدگاه یکی از شرکت‌کنندگان اصلی و شرحی دقیق‌تر از تاریخ متقدم جنبش مارکسیستی در ایالات متحده به موضوع باز می‌گردد. او در ۱۹۶۲ و در کتاب فوق سیر حرکت کمونیست‌ها در ایالات متحده را در سال‌های پس از انقلاب بلشویکی ۱۹۱۷، تا سال ۱۹۲۸ پی می‌گیرد. کانن در این فرایند برداشت‌های موجزی که در گفتارهای ۱۹۴۲ از ریشه‌های جنبش کمونیستی در ایالات متحده و سرشت پیشگامان اولیه‌ی آن ارائه داده بود را مجدداً تأیید می‌کند.

درباره‌ی انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ روسیه با تحلیل‌های گوناگون و از زوایای مختلف کتاب‌های بی‌شماری نوشته شده است. در این کتاب مشخصاً تأثیر آن انقلاب در حیات سیاسی ایالات متحده و مبارزه برای سوسیالیسم در آن کشور بررسی می‌شود. اما این یک بررسی نظری نیست، بلکه شرح وقایع و مبارزات یک دوره‌ی ۲۳ ساله است که نویسنده خود از شاهدان و سازمان‌دهندگانش بوده است.

انقلاب روسیه در بطن جنگ جهانی اول، ۱۹۱۴-۱۹۱۸ به‌وقوع پیوست. جنگی که کشورهای پیشرفته صنعتی که در مسیر تطور سرمایه‌داری به آخرین مرحله‌اش [امپریالیسم]، به راه انداختند. دولت‌های مختلف امپریالیست اروپا و ایالات متحده در رقابت با همدیگر برای صدور سرمایه، تسخیر بازارها، گسترش مستعمرات، و دفاع از آن‌ها در مقابله با جنبش‌های آزادی‌بخش ملل سرکوب‌شده، و تقسیم جهان به مناطق تحت نفوذشان به جایی رسیدند که روش‌های سیاسی معمول جوابگوی تنظیم روابط‌شان نبود؛ و اجباراً به جنگ متوسل شدند.

اغلب رهبری‌های سوسیال دموکراسی در اروپا و ایالات متحده که داعیه‌ی پشتیبانی و رهبری کارگران را داشتند، در آستانه‌ی شلیک توپ‌های جنگ جهانی اول، تحت فشار طبقه‌ی حاکم کشورشان و افکارعمومی برانگیخته از آن قرار گرفتند و از اصول همبستگی زحمتکشان جهان رو برگردانیدند. با این رویکرد ناسیونالیستی اغلب احزاب سوسیال دموکراسی در پارلمان‌های کشورشان به بودجه جنگی دولت رأی دادند. و خود به عاملی برای کشاندن زحمتکشان به میدان‌های جنگ، در مسیر منافع دولت‌های ِ امپریالیست کشورشان، تبدیل شدند. این فاجعه در تاریخ ثبت شده است.

یک حزب، حزب بلشویک روسیه، تحت رهبری وی.‌آی. لنین استثناء بود. آن حزب رویکرد ناسیونالیستی در رهبری سوسیال دموکراسی را رد کرد، از برنامه همبستگی بین‌المللی زحمتکشان دفاع کرد و علیه جنگ‌افروزی روسیه‌ی تزاری مبارزه کرد. و بدین جهت تحت حمله شدید دولت تزار که ناسیونالیسم روس را در جنگ‌طلبی تهییج می‌کرد، و در ابتدا مردم را هم تحت تأثیر قرار می‌داد، قرار گرفت. با شروع جنگ در سال ۱۹۱۴ حملات از هر طرف علیه حزب بلشویک بسیار شدت گرفت. لئون تروتسکی در کتاب تاریخ انقلاب روسیه می‌نویسد:

"به‌محض برخاستن نخستین طنین طبل جنگ، جنبش انقلابی فرو مرد.… اندیشه‌های انقلابی صرفاً در محافل کوچک و مخفی روشن نگاه داشته می‌شدند. در آن روزها در کارخانه‌ها هیچ‌کس جرئت نمی‌کرد خود را «بلشویک» بخواند، نه‌فقط از ترس دستگیری، بلکه نیز از ترس کتک خوردن از دست کارگرهای عقب‌مانده." (تاریخ انقلاب روسیه، ترجمه سعید باستانی، انتشارات نیلوفر. صفحه ۵۰)

اما طولی نکشید که نابسامانی‌های زندگی که جنگ تزار به مردم تحمیل کرد، باعث شد مخالفت بر علیه جنگ و دولت تزار شروع شود و سریعاً اوج بگیرد. جنگ جهانی اول هنوز به پایان نرسیده بود که از درون ویرانه‌ها و فجایع انسانی آن جنگ امپراتوری روسیه سرنگون و به‌دنبال آن در اکتبر ۱۹۱۷ انقلاب بلشویکی پیروز شد. این نخستین انقلاب سوسیالیستی در تاریخ بود و توجه همه‌ی طبقات را به خود جلب کرد. در کشورهای مختلف احزاب کمونیست با برنامه و چشم‌انداز انقلاب اکتبر روسیه متشکل شدند.

روایت کانن در این کتاب از اینجا شروع می‌شود؛ با ساختن حزب کمونیست آمریکا در سال ۱۹۱۹ که او یکی از بنیان‌گذارانش بود. او در سال ۱۹۲۲ به عضویت کمیته اجرایی بین‌الملل کمونیست (کمینترن) درآمد و سپس به‌عنوان دبیر اجرایی «دفاع بین‌المللی از کارگران» در ایالات متحده انجام وظیفه کرد. این سازمان سراسری که با آرمان"صدمه به یکی صدمه به همه است" برای آزادی تمامی زندانیان مبارزات طبقاتی، صرف‌نظر از گرایش‌های سیاسی، مبارزه کرد. در سال ۱۹۲۸ «حزب کارگران (کمونیست) آمریکا» کانن و سایر کهنه‌سربازان و کادرهایی که با استالینیستی‌شدن درحال‌رشدِ رهبری حزب مخالفت کرده بودند را اخراج کرد، و آن‌ها اعلام کردند که به رهبرِ انقلابی بلشویک، لئون تروتسکی، می‌پیوندند تا مسیر سیاسی لنین را پیش ببرند. کانن در این کتاب فرازونشیب‌های این کوشش را تا سال ۱۹۳۸ که سازمان کمونیست ایالات متحده نام «حزب کارگران سوسیالیست» را بر خود نهاد، روایت می‌کند.

در آن سال‌ها رقابت‌ها و تنش‌های دولت‌های امپریالیست اروپا، آمریکا و ژاپن بار دیگر به اوج خود می‌رسید و بار دیگر توسل به جنگ به‌عنوان تنها گزینه برای حل اختلاف‌هایشان مطرح می‌شد.

بار دیگر زمانی رسیده بود تا احزابی که ادعای انقلابی‌بودن داشتند، سنگ محک بخورند. در تداوم سیاسی با بلشویک‌ها، حزب کارگران سوسیالیست با شرکت ایالات متحده در جنگ مخالفت کرده، آن جنگ را درنهایت جنگی برای چپاول، بر علیه اتحاد جماهیر شوروی، و سرکوب مبارزات آزادی‌بخش ملت‌های مستعمرات محکوم کرد. حزب در معرض حملات دولت امپریالیست دموکراتیک ایالات متحده قرار گرفت.

جک بارنز در پیشگفتار کتاب می‌نویسد: «در هشتم دسامبر ۱۹۴۱، تنها چند ماه پیش از ایراد این سخنرانی‌ها، کانن و هفده تن از رهبران و کادرهای حزب کارگران سوسیالیست و شعبه ۵۴۴ «کنگره سازمان‌های صنعتی» (سابقاً شعبه ۵۴۴ تیمستر) در یک دادگاه فدرال، در «مینیاپولیس» ایالت «مینسوتا»، به دلیل فعالیت در جنبش کارگری ایالات متحده علیه پیوستن واشنگتن به کشتارِ امپریالیستی جنگ جهانی دوم با پرونده‌سازی به زندان محکوم شدند.»

دفاعیات کانن را در دادگاهی که بر پایه‌ی پرونده‌سازی دولت ایالات متحده تشکیل شد، انتشارات پاث‌فایندر در کتاب محاکمه سوسیالیسم منتشر کرده است. ترجمه‌ی فارسی آن کتاب را نشر طلایه پرسو در سال ۱۳۹۴ در دو جلد منتشر کرد.

کتاب «تاریخ تروتسکیسم امریکایی ۱۹۲۸-۱۹۳۸: انقلاب روسیه و مبارزه برای سوسیالیسم در ایالات متحده» نوشته جیمز پی. کانن با ترجمه ایمان سلطانی‌نسب در ۳۸۵ صفحه عرضه شده است.