احترام به آزادی | آرمان امروز


حکایت زندگی پدران و پسران در تاریخ ادبیات جهان ید طولایی دارد. چه مضامین اشعار و نمایش‌نامه‌ باشد، چه روایت‌هایی در قالب رمان‌های معروف دنیا که با وجود گذر سالیان زیادی از عمر خلق آن‌ها، اما همچنان خواننده و طرفدار و منتقد خود را دارد. یکی از این آثار شاخص، رمان «خرمگس» [The Gadfly] نوشته‌ اتل لیلیان وینیچ [ethel lilian voynich] است که در سال 1897 میلادی برای اولین‌بار منتشر شد. در ایران نیز این کتاب برای بار نخست در سال 1341 با ترجمه‌ خسرو همایون‌پور از سوی نشر امیرکبیر منتشر شد؛ ترجمه‌ای که هم‌چنان معتبرترین ترجمه این رمان است.

خلاصه رمان خرمگس» [The Gadfly] نوشته‌ اتل لیلیان وینیچ [ethel lilian voynich]

داستان «خرمگس» از چه قرار است که از پسِ یک قرن همچنان خوانده می‌شود و مخاطب خود را دارد؟ آرتور برتون، یک مسیحی متعصب انگلیسی است که برای آموزش کشیش‌شدن به ایتالیا سفر می‌کند و در آن‌جا با کشیشی به‌نام پدر مونتالی رابطه‌ صمیمانه‌ای برقرار می‌کند؛ رابطه‌ای استاد و شاگردی یا حتی پدر و پسری که سالیان زیادی ادامه پیدا می‌کند.. آرتور در این مدت از کاتولیک‌بودن صرف‌نظر و ایتالیا را ترک می‌کند. مدتی را در سختی و دوری می‌گذراند اما با شوری انقلابی مجدداً برمی‌گردد و تصمیم می‌گیرد روزنامه‌نگار شود، و در مجلات طنز آثار خود را با نام مستعار خرمگس منتشر کند. او در نوشته‌هایش ایده‌های رادیکالی را منتشر می‌کند.

بعد از مدتی همان کشیش اول از کلیسا می‌‌رود و کشیش جدیدی جایگزین او ‌می‌شود. این کشیش جدید یک جاسوس است و اعترافات آرتور را لو می‌دهد. همین عاملی می‌شود برای دستگیری این مرد جوانِ انقلابی. مدتی را در زندان سپری می‌کند اما بعد از آزادشدن متوجه می‌شود همه او را مقصر می‌دانند و کسی نگاه بی‌گناه‌بودن نسبت به او ندارد. این حس باعث سرخورده بودن آرتور جوان می‌شود. در میانه‌ همین اتفاقات و شرایط آرتور نامه‌ای از مادرش پیدا می‌کند که در آن پرده از این راز برداشته می‌شود که ‌پدر مونتالی، کشیش، پدر واقعی اوست. این خبر چنان روی آرتور تاثیر می‌گذارد که او تصمیم می‌گیرد دست به یک خودکشی صوری می‌زند. سیزده سال بعد با نام مستعار خرمگس برمی‌گردد. او به‌دلیل قدرت نویسندگی بالایی که دارد مورد توجه اعضای حزب قرار می‌گیرد. سال‌ها پنهانی زندگی‌کردن باعث ایجاد تغییراتی در ظاهر و باطن آرتور شده، چنان‌که که علاوه بر مورد توجه قرارگرفتن نزد مردم، جما، معشوقه‌اش، دوباره به او علاقه‌مند می‌شود.

در «خرمگس» زندگی آرتور در کنار پدر مونتالی کشیش در طی سالیان 30 تا 40 قرن نوزدهم، یعنی زمان فعالیت سازمان ایتالیای جوان برای ما روایت می‌شود. سرنوشت پنهانی این دو زیر سایه‌ اوضاع اجتماعی، سیاسی ایتالیا و اتفاقاتی که این دو شخصیت به‌طور موازی اما دور از هم از سر می‌گذرانند. موضوعات و مسائلی که در این قصه مطرح می‌شود چون؛ عشق، دوست‌داشتن، شجاعت، وفادارماندن به دوست، امید و عذاب وجدان به زیباترین و خواندنی‌ترین حالت ممکن مسبب خلق یک داستان شده‌اند. در رمان «خرمگس» آزادی بسیار محترم است و کسی در رسیدن به آزادی در آن روزگاران ایتالیا، ترس از مرگ ندارد. کتابی که در آن عشق ارزش والایی دارد و مسیحیت ارزش خود را از دست می‌دهد.

با توجه به این‌که قصه راجع به یک جوان انقلابی است، می‌توان به قصه به‌عنوان اثری سیاسی نگریست؛ امری که موجب شهرت کتاب در جماهیر شوروی شد و بیش از سه میلیون نسخه فروخت و چند نسخه سینمایی نیز از روی آن ساخته شد. اما جدا از مضمون سیاسی، عشق و دوست‌داشتن در طی مسیر روایت داستان به نحوی جاخوش کرده که نمی‌شود از روابط عاطفی و عاشقانه‌ای که مابین شخصیت‌ها شکل گرفته و عشق به آزادی که در وجودشان نهادینه شده، به‌راحتی عبور کرد و آن را نادیده گرفت. نحوه‌ روایت زندگی شخصیت‌های اصلی رمان یعنی آرتور و کشیش در ابتدای قصه که آن‌ها غرق در ایمان پاک به مسیحیت در طبیعتی زیبا به‌سر می-برند و گذشت زمان و تغییر نگاه و زندگی این دو نفر و در انتها مرتدشدن آرتور و دیوانه‌شدن پدر مونتالی، این روند اوج‌و‌فرود زندگی شخصیت‌ها یکی از بی‌نظیرترین ویژگی‌های «خرمگس» است. گفت‌وگوهای بین شخصیت‌ها در شرایط و موقعیت‌های مختلف و مجادله و بحث‌های متعدد مابین آن‌ها نیز یکی دیگر از بخش‌های خواندنی این اثر محسوب می‌شود.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

کتاب جدید کانمن به مقایسه موارد زیادی در تجارت، پزشکی و دادرسی جنایی می‌پردازد که در آنها قضاوت‌ها بدون هیچ دلیل خاصی بسیار متفاوت از هم بوده است... عواملی نظیر احساسات شخص، خستگی، محیط فیزیکی و حتی فعالیت‌های قبل از فرآیند تصمیم‌گیری حتی اگر کاملاً بی‌ربط باشند، می‌توانند در صحت تصمیمات بسیار تاثیر‌گذار باشند... یکی از راه‌حل‌های اصلی مقابله با نویز جایگزین کردن قضاوت‌های انسانی با قوانین یا همان الگوریتم‌هاست ...
لمپن نقشی در تولید ندارد، در حاشیه اجتماع و به شیوه‌های مشکوکی همچون زورگیری، دلالی، پادویی، چماق‌کشی و کلاهبرداری امرار معاش می‌کند... لمپن امروزی می‌تواند فرزند یک سرمایه‌دار یا یک مقام سیاسی و نظامی و حتی یک زن! باشد، با ظاهری مدرن... لنین و استالین تا جایی که توانستند از این قشر استفاده کردند... مائو تسه تونگ تا آنجا پیش رفت که «لمپن‌ها را ذخایر انقلاب» نامید ...
نقدی است بی‌پرده در ایدئولوژیکی شدن اسلامِ شیعی و قربانی شدن علم در پای ایدئولوژی... یکسره بر فارسی ندانی و بی‌معنا نویسی، علم نمایی و توهّم نویسنده‌ی کتاب می‌تازد و او را کاملاً بی‌اطلاع از تاریخ اندیشه در ایران توصیف می‌کند... او در این کتاب بی‌اعتنا به روایت‌های رقیب، خود را درجایگاه دانایِ کل قرار داده و با زبانی آکنده از نیش و کنایه قلم زده است ...
به‌عنوان پیشخدمت، خدمتکار هتل، نظافتچی خانه، دستیار خانه سالمندان و فروشنده وال‌مارت کار کرد. او به‌زودی متوجه شد که حتی «پست‌ترین» مشاغل نیز نیازمند تلاش‌های ذهنی و جسمی طاقت‌فرسا هستند و اگر قصد دارید در داخل یک خانه زندگی کنید، حداقل به دو شغل نیاز دارید... آنها از فرزندان خود غافل می‌شوند تا از فرزندان دیگران مراقبت کنند. آنها در خانه‌های نامرغوب زندگی می‌کنند تا خانه‌های دیگران بی‌نظیر باشند ...
تصمیم گرفتم داستان خیالی زنی از روستای طنطوره را بنویسم. روستایی ساحلی در جنوب شهر حیفا. این روستا بعد از اشغال دیگر وجود نداشت و اهالی‌اش اخراج و خانه‌هایشان ویران شد. رمان مسیر رقیه و خانواده‌اش را طی نیم قرن بعد از نکبت 1948 تا سال 2000 روایت می‌کند و همراه او از روستایش به جنوب لبنان و سپس بیروت و سپس سایر شهرهای عربی می‌رود... شخصیت کوچ‌داده‌شده یکی از ویژگی‌های بارز جهان ما به شمار می‌آید ...