سید صادق سجادی می‌گوید: روشن گردانیدن بسیاری از فراز و نشیب‌ها و گوشه‌های تاریک این فرمانروایی‌ها برای اهل تحقیق بوده است.

فرمانروایان علوی در صفحات شمال ایران» تألیف دکتر سیدصادق سجادی

به گزارش کتاب ینزو به نقل از ایبنا؛ بنیاد موقوفات مرحوم دکتر محمود افشار با همکاری نشر سخن کتاب «فرمانروایان علوی در صفحات شمال ایران» تألیف دکتر سیدصادق سجادی را منتشر کرد.

حکومت‌های علوی یا سادات بیش از هفت قرن به تفاریق بر پهنه‌ای بزرگ از سرزمین‌های شمالی ایران فرمان راندند. سید صادق سجادی درباره حکومت‌های علوی در شمال ایران گفت: هدف از این تحقیق اولا این است که علویان اعم از زیدی و امامی، برخلاف آنچه عموماً تصور می‌شود، در نقاطی از قلمرو اسلام (مثلاً بر شمال آفریقا و یمن)، مخصوصاً بر قسمتی از ایران فرمان رانده‌اند و ثانیاً روشن گردانیدن بسیاری از فراز و نشیب‌ها و گوشه‌های تاریک این فرمانروایی‌ها برای اهل تحقیق بوده است؛ به آن سبب که آنچه در این موضوع در منابع قدیم و جدید آمده است، غالبا پراکنده و نامنسجم و متناقض است و تصویری روشن از انساب و شاخه‌ها و شخصیت سیاسی و اجتماعی فرمانروایان علوی ایجاد نمی‌کند.

وی افزود: نخستین دوره فرمانروایی علویان یعنی تأسیس حکومت به دست حسن زید و استقرار آن توسط جانشینانش هرگز به آسانی شکل نگرفت. در این کتاب نشان داده‌ام که چگونه کارگزاران خلافت عباسی، مخصوصاً طاهریانِ متأخر از راه خراسان به گرگان و قسمتی از طبرستان راه یافتند و مردم بومی آن نقاط که در قرن سوم و چهارم، به‌ویژه در کوهستان البرز هنور بر دین زردشتی بودند، در جامعه سلسله‌های محلی و به تقریب نیرومند چون باوندیان و پادوسپانیان و غیره با آنها در می‌آویختند. به عبارت دیگر صفحات شمال ایران که محصور در «ثغور» یعنی مرزهای اسلام و کفر بود کارگزاران خلافت را نمی‌پذیرفت و این وضع، محیط سیاسی و اجتماعی آن ولایات را، چنان که به تفصیل نوشته‌ام، برای دعوت و استیلای علویان زیدی که خود از مخالفان سرسخت خلفای عباسی بودند، هموار می‌کرد.

مؤلف کتاب «فرمانروایان علوی در صفحات شمال ایران» بیان کرد: دشواری‌های استقرار حکومت حسن زید عموماً سیاسی و نظامی و تا اندازه‌ای رقابت‌های درون خاندانی و احوال و عقاید و کارهای مردمی بود که به تدریج به اسلام می‌گرویدند و می‌بایست با دین نو و احکام آن که حسن زید نسبت به رعایت آنها سخت تعصب داشت، خوگر شوند. حسن زید کوچکترین مخالفت با خود و حکومتش را تحمل نمی‌کرد و با خشونت تمام آنها را، حتی اگر داعیان مخالفت از نزدیکان و خویشان خودش بودند، سرکوب می‌کرد. به علاوه حسن زید نه تنها با طاهریان و دیگر کارگزاران خلفای عباسی، بلکه با فرمانروایان محلی طبرستان، چون باوندیان و خاندانی کهن شرق و غرب این ولایت، مخصوصاً در ارتفاعات، کشمکش‌های دراز و خونین داشت.

سجادی در ادامه گفت: اهمیت حکومت علویان مرعشیِ مازندران و علویان کارکیاییِ گیلان تداوم حیات سیاسی آنها در دوره تیموریان و ترکمانان بود، به رغم آنکه فرمانروایانی چون امیرتیمور و شاهرخ و حسن بیک و جهانشاه ترکمان حکومت‌های پر نفوذ در داخل قلمرو خود را به سختی تحمل می‌کردند. غیر از این باید توجه داشت که این هر دو سلسله تا میانه دولت صفویان، که آن را آغاز ظهور دولت ملی ایران نامیده‌اند و من به کلی با این تعبیر مخالفم، دوام یافتند. آخرین فرمانروای علوی گیلان، خان احمد خان گیلانی، خود دعوی پادشاهی بر ایران داشت.

وی افزود: مرعشیان مازندران و کارکیائیان گیلان عموماً زیدی نبودند بلکه بیشتر امامی مذهب بودند. در واقع بعضی از علویان زیدی از اواسط حکومت زیدیان در قرون 6 و 7 هجری مذهب خود را به تشیع اثنی عشری تغییر دادند. حتی از خان احمدخان گیلانی، نوشته‌ای در رد مذهب زیدی و دفاع از مذهب امامی در دست است.

انتشارات دکتر محمود افشار با همکاری نشر سخن کتاب «فرمانروایان علوی در صفحات شمال ایران» تألیف سیدصادق سجادی را در 282 صفحه با قیمت 290 هزار تومان منتشر کرد.

................ هر روز با کتاب ...............

بابا که رفت هوای سیگارکشیدن توی بالکن داشتم. یواشکی خودم را رساندم و روشن کردم. یکی‌دو تا کام گرفته بودم که صدای مامانجی را شنیدم: «صدف؟» تکان خوردم. جلو در بالکن ایستاده بود. تا آمدم سیگار را بیندازم، گفت: «خاموش نکنْ‌نه، داری؟ یکی به من بده... نویسنده شاید خواسته است داستانی «پسامدرن» بنویسد، اما به یک پریشانی نسبی رسیده است... شهر رشت این وقت روز، شیک و ناهارخورده، کاری جز خواب نداشت ...
فرض کنید یک انسان 500، 600سال پیش به خاطر پتکی که به سرش خورده و بیهوش شده؛ این ایران خانم ماست... منبرها نابود می‌شوند و صدای اذان دیگر شنیده نمی‌شود. این درواقع دید او از مدرنیته است و بخشی از جامعه این دید را دارد... می‌گویند جامعه مدنی در ایران وجود ندارد. پس چطور کورش در سه هزار سال قبل می‌گوید کشورها باید آزادی خودشان را داشته باشند، خودمختار باشند و دین و اعتقادات‌شان سر جایش باشد ...
«خرد»، نگهبانی از تجربه‌هاست. ما به ویران‌سازی تجربه‌ها پرداختیم. هم نهاد مطبوعات را با توقیف و تعطیل آسیب زدیم و هم روزنامه‌نگاران باتجربه و مستعد را از عرصه کار در وطن و یا از وطن راندیم... کشور و ملتی که نتواند علم و فن و هنر تولید کند، ناگزیر در حیاط‌خلوت منتظر می‌ماند تا از کالای مادی و معنوی دیگران استفاده کند... یک روزی چنگیز ایتماتوف در قرقیزستان به من توصیه کرد که «اسب پشت درشکه سیاست نباش. عمرت را در سیاست تلف نکن!‌» ...
هدف اولیه آموزش عمومی هرگز آموزش «مهارت‌ها» نبود... سیستم آموزشی دولت‌های مرکزی تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا توده‌ها را در مدارس ابتدایی زیر کنترل خود قرار دهند، زیرا نگران این بودند که توده‌های «سرکش»، «وحشی» و «از لحاظ اخلاقی معیوب» خطری جدی برای نظم اجتماعی و به‌علاوه برای نخبگان حاکم به شمار روند... اما هدف آنها همان است که همیشه بوده است: اطمینان از اینکه شهروندان از حاکمان خود اطاعت می‌کنند ...
کتاب جدید کانمن به مقایسه موارد زیادی در تجارت، پزشکی و دادرسی جنایی می‌پردازد که در آنها قضاوت‌ها بدون هیچ دلیل خاصی بسیار متفاوت از هم بوده است... عواملی نظیر احساسات شخص، خستگی، محیط فیزیکی و حتی فعالیت‌های قبل از فرآیند تصمیم‌گیری حتی اگر کاملاً بی‌ربط باشند، می‌توانند در صحت تصمیمات بسیار تاثیر‌گذار باشند... یکی از راه‌حل‌های اصلی مقابله با نویز جایگزین کردن قضاوت‌های انسانی با قوانین یا همان الگوریتم‌هاست ...