کتاب «نامه‌های اداری و خصوصی محمدعلی فروغی» به همت محمد افشین‌وفایی و مهدی فیروزیان توسط بنیاد موقوفات محمود افشار منتشر شد.

نامه‌های اداری و خصوصی محمدعلی فروغی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، محمدعلی فروغی ملقب به ذکاءالملک یکی از مؤثرترین رجال سیاسی قرن اخیر و از چهره‌های فرهنگی مهم روزگار خویش است. او نخستین نخست‌وزیر دوران پادشاهی رضاشاه پهلوی و نیز فرزندش محمدرضاشاه بوده است. آثار علمی درخشانی چون سیر حکمت در اروپا و تصحیح کلیات سعدی نیز از فروغی برجا مانده که نمایانگر دانش و آگاهی گسترده اوست.

در این کتاب ۱۳۰ نامه از فروغی جمع‌آوری شده که تعداد قابل توجهی از آن‌ها برای اولین بار است که به دست چاپ سپرده می‌شود. گردآورندگان کوشیده‌اند با جستجو در اسناد مجموعه‌های خصوصی و عمومی، مطبوعات عهد پهلوی و کتاب‌های مختلف مربوط به آن دوران تمام نامه‌های بر جامانده از فروغی را گردآوری کنند و البته همان‌طور که در مقدمه کتاب ذکر شده جلدهای دیگر این کتاب نیز در دست تألیف و تدوین است.

مخاطبان نامه‌های فروغی رجال سرشناس سیاسی، علمی، فرهنگی و مذهبی ایران در عصر پهلوی اول و دوم از جمله دو شاه این سلسله، و کسانی چون حسن مستوفی‌الممالک، مهدی‌قلی هدایت (مخبرالسلطنه)، عبدالحسین تیمورتاش، سید حسن تقی‌زاده، علامه محمد قزوینی، آیت‌الله ابوالقاسم کاشانی، آیت‌الله عبدالکریم حائری یزدی، علی سهیلی، رجبعلی منصور، محمود افشار، صادق مستشارالدوله، حسین علاء، یحیی قراگوزلو (اعتمادالدوله)، فتح‌اللّه پاکروان و علی‌اکبر گلشن (گلشن آزادی) بوده‌اند. او البته نامه‌نگاری‌هایی هم با فرزندان خود و دیگر اعضای خانواده، ازجمله برادرش، ابوالحسن فروغی، و شوهرخواهرهایش محمود اورنگ (وقارالسلطنه) و عبدالرزاق بغایری داشته است.

به‌جز این مخاطب تعدادی از نامه‌های این کتاب شخصیت‌های سیاسی یا فرهنگی خارجی مانند وینستون چرچیل، ژوزف استالین، آرتور میلسپو، ریدر ویلیام بولارد، آنتونی ایدن، توفیق رشدی‌بیک، فریدریش شولنبرگ، ادوارد براون و ژوزف اونول بوده‌اند. تعداد چشمگیری از نامه‌های این کتاب نیز برای سازمان‌ها یا وزارتخانه‌های گوناگون ازجمله وزارت خارجه و داخله، وزارت دربار، عدلیه، معارف یا نشریات مانند مطبوعات انگلیس و روزنامه کاوه ارسال شده است.

محدوده زمانی این نامه‌ها که به ترتیب تاریخی مرتب شده‌اند از سی‌ودو سالگی تا پایان عمر فروغی را در بر می‌گیرد. یعنی می‌توان گفت مکتوبات موجود حاصل دوران تصدی مقام‌های مهم سیاسی و نیز دوره پختگی و کمال فروغی است.

در پایان کتاب آلبومی با بیش از هشتاد عکس از فروغی و اعضای خانواده‌اش و همچنین شخصیت‌های سیاسی و علمی ایرانی و خارجی که با او در ارتباط بوده‌اند قرار گرفته است که بعضی از این عکس‌ها برگرفته از آرشیو خصوصی و خانوادگی فروغی است و پیش از این در جایی منتشر نشده است.

این کتاب در ۵۰۴ صفحه و قیمت ۳۹۰ هزار تومان عرضه شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

تجربه‌نگاری نخست‌وزیر کشوری کوچک با جمعیت ۴ میلیون نفری که اکنون یک شرکت مشاوره‌ی بین‌المللی را اداره می‌کند... در دوران او شاخص سهولت کسب و کار از رتبه ١١٢ (در ٢٠٠۶) به ٨ (در ٢٠١۴) رسید... برای به دست آوردن شغلی مانند افسر پلیس که ماهانه ٢٠ دلار درآمد داشت باید ٢٠٠٠ دلار رشوه می‌دادید... تقریبا ٨٠درصد گرجستانی‌ها گفته بودند که رشوه، بخش اصلی زندگی‌شان است... نباید شرکت‌های دولتی به عنوان سرمایه‌گذار یک شرکت دولتی انتخاب شوند: خصولتی سازی! ...
هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...