کتاب «نامه‌های اداری و خصوصی محمدعلی فروغی» به همت محمد افشین‌وفایی و مهدی فیروزیان توسط بنیاد موقوفات محمود افشار منتشر شد.

نامه‌های اداری و خصوصی محمدعلی فروغی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، محمدعلی فروغی ملقب به ذکاءالملک یکی از مؤثرترین رجال سیاسی قرن اخیر و از چهره‌های فرهنگی مهم روزگار خویش است. او نخستین نخست‌وزیر دوران پادشاهی رضاشاه پهلوی و نیز فرزندش محمدرضاشاه بوده است. آثار علمی درخشانی چون سیر حکمت در اروپا و تصحیح کلیات سعدی نیز از فروغی برجا مانده که نمایانگر دانش و آگاهی گسترده اوست.

در این کتاب ۱۳۰ نامه از فروغی جمع‌آوری شده که تعداد قابل توجهی از آن‌ها برای اولین بار است که به دست چاپ سپرده می‌شود. گردآورندگان کوشیده‌اند با جستجو در اسناد مجموعه‌های خصوصی و عمومی، مطبوعات عهد پهلوی و کتاب‌های مختلف مربوط به آن دوران تمام نامه‌های بر جامانده از فروغی را گردآوری کنند و البته همان‌طور که در مقدمه کتاب ذکر شده جلدهای دیگر این کتاب نیز در دست تألیف و تدوین است.

مخاطبان نامه‌های فروغی رجال سرشناس سیاسی، علمی، فرهنگی و مذهبی ایران در عصر پهلوی اول و دوم از جمله دو شاه این سلسله، و کسانی چون حسن مستوفی‌الممالک، مهدی‌قلی هدایت (مخبرالسلطنه)، عبدالحسین تیمورتاش، سید حسن تقی‌زاده، علامه محمد قزوینی، آیت‌الله ابوالقاسم کاشانی، آیت‌الله عبدالکریم حائری یزدی، علی سهیلی، رجبعلی منصور، محمود افشار، صادق مستشارالدوله، حسین علاء، یحیی قراگوزلو (اعتمادالدوله)، فتح‌اللّه پاکروان و علی‌اکبر گلشن (گلشن آزادی) بوده‌اند. او البته نامه‌نگاری‌هایی هم با فرزندان خود و دیگر اعضای خانواده، ازجمله برادرش، ابوالحسن فروغی، و شوهرخواهرهایش محمود اورنگ (وقارالسلطنه) و عبدالرزاق بغایری داشته است.

به‌جز این مخاطب تعدادی از نامه‌های این کتاب شخصیت‌های سیاسی یا فرهنگی خارجی مانند وینستون چرچیل، ژوزف استالین، آرتور میلسپو، ریدر ویلیام بولارد، آنتونی ایدن، توفیق رشدی‌بیک، فریدریش شولنبرگ، ادوارد براون و ژوزف اونول بوده‌اند. تعداد چشمگیری از نامه‌های این کتاب نیز برای سازمان‌ها یا وزارتخانه‌های گوناگون ازجمله وزارت خارجه و داخله، وزارت دربار، عدلیه، معارف یا نشریات مانند مطبوعات انگلیس و روزنامه کاوه ارسال شده است.

محدوده زمانی این نامه‌ها که به ترتیب تاریخی مرتب شده‌اند از سی‌ودو سالگی تا پایان عمر فروغی را در بر می‌گیرد. یعنی می‌توان گفت مکتوبات موجود حاصل دوران تصدی مقام‌های مهم سیاسی و نیز دوره پختگی و کمال فروغی است.

در پایان کتاب آلبومی با بیش از هشتاد عکس از فروغی و اعضای خانواده‌اش و همچنین شخصیت‌های سیاسی و علمی ایرانی و خارجی که با او در ارتباط بوده‌اند قرار گرفته است که بعضی از این عکس‌ها برگرفته از آرشیو خصوصی و خانوادگی فروغی است و پیش از این در جایی منتشر نشده است.

این کتاب در ۵۰۴ صفحه و قیمت ۳۹۰ هزار تومان عرضه شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...