«باقیمانده تقسیم‌ناپذیر» [The indivisible remainder :on Schelling and related matters‬] یکی از آثار کلاسیک اسلاوی ژیژک [Slavoj Žižek] ترجمه شد. ژیژک در این کتاب خوانشی درخشان از منظومه فکری شلینگ به دست می‌دهد.

باقیمانده تقسیم‌ناپذیر» [The indivisible remainder :on Schelling and related matters‬]  فریدریش شلینگ [Friedrich Wilhelm Joseph Schelling]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، فیلسوفی که بیش از همه به درک سایه مضاعف وقیح قدرت عمومی نزدیک شد فریدریش شلینگ [Friedrich Wilhelm Joseph Schelling] بود. هیچ روحی، بدون جهان ارواح وجود ندارد، هیچ روحانیت ناب لوگوسی بدون «جسمانیت روحانی» مردگان زنده وجود ندارد. این انحراف روحانیت و معنویت خبری بالعرض نیست. امکان این انحراف در دل مفهوم روحانیت نهفته است. هیچ روحی بدون ارواح اشباح وجود ندارد، هیچ روحانیت نابی بدون شبح وقیح ماده روحانی شده وجود ندارد. نخستین کسی که این گام از روح به ارواح را در کسوت نقد ایدئالیسم روحانی ناب برداشت شلینگ بود.

«باقیمانده تقسیم‌ناپذیر» یکی از آثار کلاسیک اسلاوی ژیژک است. ژیژک در این کتاب خوانشی درخشان از منظومه فکری شلینگ به دست می‌دهد. شلینگ مدت‌هاست در سایه فیلسوفان بزرگی نظیر کانت و هگل قرار گرفته است. ژیژک در این کتاب نشان می‌دهد که شلینگ پیشاهنگ ماترياليسم ديالكتيكی مارکس و مفهوم رانه و ناخودآگاه فروید است و وجوه مشترک تعیین کننده‌ای با هگل دارد.

در فصل اول، اندیشه شلینگ بررسی می‌شود. در فصل دوم مواجهه شلینگ و هگل به روی صحنه می‌رود و در فصل سوم به یاری مفاهیم شلینگ و هگل، درباره مسائل امروزی تکنولوژی و فیزیک مدرن بحث می‌شود. از دید ژیژک تنها به واسطه مفاهیم ژاک لاکان می‌توان درک درستی از ایدئالیسم آلمانی یافت، هرچند خود لاکان گاهی در تفسیر اندیشه‌های کانت و هگل به خطا رفته باشد. از همین رو در سرتاسر متن ارجاعات بی‌شماری را به لاکان و مفاهیم لاکانی می‌یابیم. ژیژک می‌کوشد به یاری شلینگ و هگل و لاکان متافیزیکی مبتنی بر ناتمامیت بپروراند.

خوانش‌های نوآورانه ژیژک از آلمانی ما را در مقام ،دانشجو خواننده و مترجم وا می‌دارد از ایدئالیسم خود بپرسیم وقتی از ایدئالیسم آلمانی حرف می‌زنیم دقیقاً از چه حرف می‌زنیم؟ این کتاب می‌کوشد با اتخاذ منظری ژیژکی و در قالب قطعاتی پراکنده به جنبه‌هایی از این پرسش پاسخ دهد.

ایدئالیسم آلمانی و مجازیت واقعیت امروزه فضای مجازی به جزء لاینفکی از زندگی و حتی هستی‌مان تبدیل شده است. ما عمده کارهای خود را از طریق آن انجام می‌دهیم و حتی به تعبیری ساعت میلمان را با آن کوک می‌کنیم. از یک منظر، فضای مجازی چیز تازه‌ای نیست و صرفاً نتيجه منطقی بسط و گسترش زبان نمادینمان است یعنی درست به سان ،نامه کتاب و غیره سویه بیرونی یا ابژکتیو زبان نمادین را تشکیل می‌دهد. حتی می‌توان ادعا کرد که هیچ تفاوتی بین فضای مجازی و زبان آبا و اجدادی‌مان وجود ندارد، از آن حيث که آنچه زبان عادی می‌پنداریم خود سویه بیرونی، روحانی یا انتزاعی مادیت انسانی است اما از منظری دیگر فضای مجازی و مجازی سازی واقعیت اتفاق بسیار بزرگ و مهمی است که پیامدهای سرنوشت سازی برای برداشت ما از واقعیت دارد زیرا مکانیسم مجازي سازي ذهنِ انسان، که در نهان عمل میکرد و انسجام روان شناختی و معرفت شناختی او را تضمین میکرد، اینک آشکار و عریان می گردد و به خودی خود برنهاده می شود. ژیژک در فصل سوم کتاب حاضر در اینباره می‌نویسد.

ژیژک در فصل یاد شده به تفصیل در باب این مسائل و پیامدهای آنها بحث می‌کند. ما در اینجا صرفاً خاطر نشان می‌سازیم که خصلت مجازی واقعیت نخستین بار در اندیشه کانت به شیوه‌ای مدرن صورت بندی شد. چنانکه مشهور است از دید كانت مقولات استعلایی قوام بخش فنومن‌ها یا پدیدارها هستند. اما اگر این مقولات به اشیای فی نفسه، یعنی به اشیایی که هرگز نمی‌توانند ابژه‌های تجربه ممکن شوند اطلاق گردند به ناگزیر تعارضات ظاهر می‌شوند با این همه مسئله این است که اطلاق مقولات به اشیای فی نفسه اجتناب ناپذیر و ضروری است چراکه بدون جوهری‌سازی اشياى فى نفسه هرگز نمی‌توانیم درکی از واقعیت به منزله عرصه‌ای منسجم و معنادار داشته باشیم بنابراین با چرخش استعلایی کانتی خود واقعیت، مجازی می‌شود. از دید كانت واقعیت همان واقعیت مجازی‌ای است که امروز سر زبان‌ها افتاده است. بر این اساس شاید بتوان ادعا کرد که فضای مجازی نوعی کلاس درس ایدئالیسم آلمانی برای عوام است.

در بخش «یادداشت مترجم» این کتاب آمده است: «پیشتر گفتم کانت نخستین فیلسوفی است که خصلت مجازی واقعیت را به شیوه‌ای مدرن صورت بندی کرده است. قید به شیوه‌ای مدرن را از آن جهت افزودم که پیرو خوانش ژیژک از شلینگ، می‌توان سلسله عقول ابن سینا و نظام پیچیده انوار سهروردی را نیز نوعی واقعیت مجازی پیش از آفرینش بالفعل جهان در نظر گرفت اما برداشت متفاوت شلینگ از خدا و انسان به ویژه در رساله‌های آزادی و اعصار جهان و اهمیت نقش به كانت عمل تركیبی سوژه در انعقاد واقعیت، بیش از این به ما اجازه نمی‌دهد که شباهت‌های فلسفه اسلامی و ایدئالیسم آلمانی را بجوییم.»

انتشارات ققنوس کتاب «باقیمانده تقسیم‌ناپذیر؛ درباره شلینگ و موضوعات مرتبط»، اثر اسلاوی ژیژک، ترجمه علی حسن‌زاده را در 432 صفحه با قیمت 185000 تومان روانه بازار نشر کرده است.

................ هر روز با کتاب ...............

بابا که رفت هوای سیگارکشیدن توی بالکن داشتم. یواشکی خودم را رساندم و روشن کردم. یکی‌دو تا کام گرفته بودم که صدای مامانجی را شنیدم: «صدف؟» تکان خوردم. جلو در بالکن ایستاده بود. تا آمدم سیگار را بیندازم، گفت: «خاموش نکنْ‌نه، داری؟ یکی به من بده... نویسنده شاید خواسته است داستانی «پسامدرن» بنویسد، اما به یک پریشانی نسبی رسیده است... شهر رشت این وقت روز، شیک و ناهارخورده، کاری جز خواب نداشت ...
فرض کنید یک انسان 500، 600سال پیش به خاطر پتکی که به سرش خورده و بیهوش شده؛ این ایران خانم ماست... منبرها نابود می‌شوند و صدای اذان دیگر شنیده نمی‌شود. این درواقع دید او از مدرنیته است و بخشی از جامعه این دید را دارد... می‌گویند جامعه مدنی در ایران وجود ندارد. پس چطور کورش در سه هزار سال قبل می‌گوید کشورها باید آزادی خودشان را داشته باشند، خودمختار باشند و دین و اعتقادات‌شان سر جایش باشد ...
«خرد»، نگهبانی از تجربه‌هاست. ما به ویران‌سازی تجربه‌ها پرداختیم. هم نهاد مطبوعات را با توقیف و تعطیل آسیب زدیم و هم روزنامه‌نگاران باتجربه و مستعد را از عرصه کار در وطن و یا از وطن راندیم... کشور و ملتی که نتواند علم و فن و هنر تولید کند، ناگزیر در حیاط‌خلوت منتظر می‌ماند تا از کالای مادی و معنوی دیگران استفاده کند... یک روزی چنگیز ایتماتوف در قرقیزستان به من توصیه کرد که «اسب پشت درشکه سیاست نباش. عمرت را در سیاست تلف نکن!‌» ...
هدف اولیه آموزش عمومی هرگز آموزش «مهارت‌ها» نبود... سیستم آموزشی دولت‌های مرکزی تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا توده‌ها را در مدارس ابتدایی زیر کنترل خود قرار دهند، زیرا نگران این بودند که توده‌های «سرکش»، «وحشی» و «از لحاظ اخلاقی معیوب» خطری جدی برای نظم اجتماعی و به‌علاوه برای نخبگان حاکم به شمار روند... اما هدف آنها همان است که همیشه بوده است: اطمینان از اینکه شهروندان از حاکمان خود اطاعت می‌کنند ...
کتاب جدید کانمن به مقایسه موارد زیادی در تجارت، پزشکی و دادرسی جنایی می‌پردازد که در آنها قضاوت‌ها بدون هیچ دلیل خاصی بسیار متفاوت از هم بوده است... عواملی نظیر احساسات شخص، خستگی، محیط فیزیکی و حتی فعالیت‌های قبل از فرآیند تصمیم‌گیری حتی اگر کاملاً بی‌ربط باشند، می‌توانند در صحت تصمیمات بسیار تاثیر‌گذار باشند... یکی از راه‌حل‌های اصلی مقابله با نویز جایگزین کردن قضاوت‌های انسانی با قوانین یا همان الگوریتم‌هاست ...