عشق و قتل | سازندگی


آیرا لوین [Ira Levin] یکی از بزرگ‌ترین تعلیق‌نویس‌های ژانر ترسناک است که استیون کینگ او را این‌گونه توصیف می‌کند: «ساعت‌سازِ سوییسیِ رمان‌های سبک تعلیق؛ او کاری می‌کند که کارهای سایر ما مثل ساعت‌سازهای کم‌بها در دراگ‌استورها به‌نظر برسند.» لوین با رمان «بوسه‌ای پیش از مرگ» [A kiss before dying] که برایش جایزه ادگار سال 1954 را به ارمغان آورد، وارد دنیایی ادبی می‌شود که به خواننده امکان نظاره‌کردنِ درونِ ذهنِ جوانی باانگیزه را از دیدگاهی پیچیده و روانشناختی می‌دهد. این رمان با ترجمه حسین یعقوبی در نشر مروارید منتشر شده است.

 آیرا لوین [Ira Levin] بوسه‌ای پیش از مرگ» [A kiss before dying]

موفقیت این رمان تاجایی بود که استیون کینگ، اولین رمان لوین را به عنوان «رمانی هیجان‌انگیز و آمیخته با رئالیسم که محرک‌هایی جالب داستان را به پیش می‌برند» یاد می‌کند. کینگ رمان را منحصربه‌فرد توصیف می‌کند، به عبارتی عنصر کلیدی داستان -افشاگری درمورد شخصی که مرتکب قتلی خاص شده- خواننده را غافلگیر می‌کند. به گفته کینگ «نقطه‌عطفِ واقعیِ داستان، استادانه حدودا در صدوهفتاد صفحه رمان جاسازی شده و اگر در همین لحظه تصادفی یکی از صفحات کتاب را باز کرده و مرور کنید، نوشته‌ها برایتان هیچ مفهومی نخواهند داشت، ولی اگر رمان را از ابتدا کامل خوانده باشید همه‌چیز در کنار هم معنا پیدا می‌کند.»

یک مرد جوان برای تغییر زندگی و تحقق خواسته‌هایش از انجام هیچ کاری دریغ نمی‌کند و هیچ‌چیزی برایش خط قرمز محسوب نمی‌شود حتی ارتکاب قتل! او برنامه‌ها و آرزوهای زیادی در سر دارد و از ظاهر زیبا، فریبندگی و شخصیت زیرک خود برای رسیدن به اهدافش استفاده خواهد کرد. فقط یک مشکل وجود دارد؛ دوروتی که قرار بود بلیتِ او برای زندگی جدیدش باشد، اکنون باردار است. اگر نقشه اول شما شکست بخورد، برای رسیدن به اهدافتان حاضرید تا چه حد پیش بروید؟ اگر قتل بتواند همه مشکلاتتان را حل کند چه؟

لوین در این رمان، به‌گونه‌ای که اطرافیانش او (شخصیت اصلی) را می‌بینند، ما را با شخصیت اصلی‌اش آشنا می‌کند. ما با یک مرد جذاب و فریبنده آشنا می‌شویم که هر زنی با او رابطه داشته باشد -دقیقا همان کاری که دوروتی کرده- خوش‌شانس به حساب می‌آید. دوروتی عاشق شده و فکر می‌کند مرد رویاهایش را پیدا کرده غافل از اینکه به‌خاطر ثروتش و آینده شغلی‌ای که آن مرد می‌تواند از طریق پدرش به دست آورد، هدف قرار گرفته است.

لوین هوشمندانه به‌نحوی خط داستانی را پیش می‌برد که مرتبط با همان زمان و دوره‌ای است که رمان نوشته و منتشر شده. در دوره 1950 بارداری قبل از ازدواج یک رذیلت اخلاقی شدیدا ناپسند به‌شمار می‌آمد و عمده خانواده‌ها آن را عملی نکوهیده می‌دانستند. وقتی دوروتی متوجه می‌شود باردار است، رابطه بین او و معشوقش شکلی جدی به خود می‌گیرد!

«بوسه‌ای پیش از مرگ» یک کتاب تخیلی-جناییِ کلاسیک است که گستره (دامنه) اخلاقیات را بررسی می‌کند. نگریستن به درونِ ذهنِ شخصیتِ اصلی بسیار جذاب است. شخصیت اصلی پیشینه و انگیزه‌ای دارد که باعث می‌شود خواننده مشتاقِ آن جایی از داستان باشد که به نقشه‌های وی منتهی می‌شود. از طرفی اقدامات شخصیت اصلی فراتر از چیزی است که یک فرد معمولی برای محقق‌شدن اهدافش ممکن است انجام دهد. لوین از جنبه‌های روانشناختی با دقت و ملاحظه استفاده می‌کند، همچنین برای سبک‌ترکردن فضای داستان کمی از کمدی هم بهره می‌گیرد.

اگر به‌دنبال یک داستان تخیل‌جناییِ کلاسیک هستید که در طول زمان استوار مانده (از لحاظ محتوایی)، می‌توانید این کتاب را به لیستِ کتاب‌هایی که قرار است بخوانید، اضافه کنید.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

زمانی که برندا و معشوق جدیدش توطئه می‌کنند تا در فرآیند طلاق، همه‌چیز، حتی خانه و ارثیه‌ خانوادگی تونی را از او بگیرند، تونی که درک می‌کند دنیایی که در آن متولد و بزرگ شده، اکنون در آستانه‌ سقوط به دست این نوکیسه‌های سطحی، بی‌ریشه و بی‌اخلاق است، تصمیم می‌گیرد که به دنبال راهی دیگر بگردد؛ او باید دست به کاری بزند، چراکه همانطور که وُ خود می‌گوید: «تک‌شاخ‌های خال‌خالی پرواز کرده بودند.» ...
پیوند هایدگر با نازیسم، یک خطای شخصی زودگذر نبود، بلکه به‌منزله‌ یک خیانت عمیق فکری و اخلاقی بود که میراث او را تا به امروز در هاله‌ای از تردید فرو برده است... پس از شکست آلمان، هایدگر سکوت اختیار کرد و هرگز برای جنایت‌های نازیسم عذرخواهی نکرد. او سال‌ها بعد، عضویتش در نازیسم را نه به‌دلیل جنایت‌ها، بلکه به این دلیل که لو رفته بود، «بزرگ‌ترین اشتباه» خود خواند ...
دوران قحطی و خشکسالی در زمان ورود متفقین به ایران... در چنین فضایی، بازگشت به خانه مادری، بازگشتی به ریشه‌های آباواجدادی نیست، مواجهه با ریشه‌ای پوسیده‌ است که زمانی در جایی مانده... حتی کفن استخوان‌های مادر عباسعلی و حسینعلی، در گونی آرد کمپانی انگلیسی گذاشته می‌شود تا دفن شود. آرد که نماد زندگی و بقاست، در اینجا تبدیل به نشان مرگ می‌شود ...
تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...