«صد سال داستان کوتاه ایرانی» پژوهش، تألیف و تدوین علی عسگری افشار منتشر شد.

صد سال داستان کوتاه ایرانی علی عسگری افشار

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایسنا، این کتاب در ۳۱۲ صفحه با قطع رقعی و با قیمت ۱۱۰ هزار تومان در انتشارات نگیما راهی بازار کتاب شده است.

در بخشی از مقدمه کتاب می‌خوانیم: از زمانی که اولین مجموعه داستان ایرانی در ایران چاپ شد یک قرن گذشته است. در طی این‌ سال‌ها نویسندگانی در انواع داستان کوتاه طبع‌آزمایی کرده‌اند. برخی کارهای‌شان کمتر دیده شده و بعضی هم در این زمینه به شهرت رسیده‌اند. بهانه‌ صدسالگی داستان کوتاه، فرصتی برای نگارنده فراهم آورده که نگاهی اجمالی به عملکرد این ‌گونه ادبی در این سال‌های طولانی انداخته و از آن‌چه در طول دو دهه خوانده و یادداشت برداشته‌ام، در تدوین این کتاب استفاده کنم. اما به علت حجم بسیار اطلاعات، در نهایت مجبور به گزینش و تلخیص شدم. حال حاصل‌اش را تقدیم به دوستداران ادبیات می‌کنم.

پیش از شروع این قصه صدساله، ناگزیر از ذکر چند نکته هستم؛ در عرض بیست‌سال به مرور داستان‌های ایرانی را خلاصه‌نویسی کرده و درباره آن‌ها نکاتی یادداشت کردم، ولی فکر کردم ذکر خلاصه داستان‌های برای عام مخاطبان چندان راهگشا نخواهد بود چراکه داستان کوتاه‌ ریزه‌کارهایی دارد که فقط باید کامل خوانده‌ شوند تا معانی عمقی خود را آشکار کنند. در نتیجه اشارات نگارنده به برخی داستان‌ها، بیشتر برای ترغیب خوانندگان به مراجعه و مطالعه اصل داستان است. نگارنده توقع این را نداشته که با چند سطر، بتواند داستانی چندین صفحه‌ای را خلاصه‌نویسی کند. البته برای کسانی که داستان‌ها را خوانده‌اند می‌تواند جالب باشد. سعی کرده‌ام بهترین‌ نمونه‌ها را در معرفی آثار هر نویسنده ذکر کنم. در مورد ادبیات افغانستان هم صحبتی نکرده‌ام چراکه مبحث مفصل و جداگانه‌ای است. هرچند برخی از نویسندگان افغان در ایران به دنیا آمده یا آثارشان در ایران چاپ شده است. از قبیل محمدآصف سلطان‌زاده و عالیه عطایی و احمد مدقق، و بزرگواران دیگری که به غنای ادبیات فارسی همت گماشته‌اند. همچنین است ادبیات مهاجران ایرانی که در گوشه و کنار دنیا آثاری ارزنده به میراث زبان و اندیشه ما افزوده‌اند، به برخی از آن‌ها که آثارشان در ایران هم چاپ شده اشاراتی کرده‌ام اما متأسفانه به بسیاری از داستان‌های دیگر دسترسی نداشته‌ام.

شاید درباره برخی‌ نویسنده‌ها می‌شد بیشتر نوشت اما خوانندگان باید در نظر داشته باشند که این کتاب، مروری کوتاه بر تاریخ ادبی داستان‌ کوتاه است. نقد و بررسی آثار نیست.

به منظور خوانش راحت‌تر، نویسندگان را در پنج نسل گنجانده‌ام، هرچند می‌دانم چنین دسته‌بندی چندان دقیق هم نیست اما ناگزیر به چنین طبقه‌بندی‌ای بوده‌ام.

مجموعه داستان کوتاه «گپ»، «جیبی پر از سنگ» و «حبه انگور»، داستان‌واره‌های انتقادی «داستان تندیس‌ها» و سفرنامه جستاری «شیرازیه» از دیگر کتاب‌های علی عسگری افشار هستند.

................ هر روز با کتاب ...............

از فروپاشی خانواده‌ای می‌گوید که مجبور شد او را در مکزیک بگذارد... عبور از مرز یک کشور تازه، تنها آغاز داستان است... حتی هنگام بازگشت به زادگاهش نیز دیگر نمی‌تواند حس تعلق کامل داشته باشد... شاید اگر زادگاهشان کشوری دموکرات و آزاد بود که در آن می‌شد بدون سانسور نوشت، نویسنده مهاجر و آواره‌ای هم نبود ...
گوته بعد از ترک شارلوته دگرگونی بزرگی را پشت سر می‌گذارد: از یک جوان عاشق‌پیشه به یک شخصیت بزرگ ادبی، سیاسی و فرهنگی آلمان بدل می‌شود. اما در مقابل، شارلوته تغییری نمی‌کند... توماس مان در این رمان به زبان بی‌زبانی می‌گوید که اگر ناپلئون موفق می‌شد همه اروپای غربی را بگیرد، یک‌ونیم قرن زودتر اروپای واحدی به وجود می‌آمد و آن‌وقت، شاید جنگ‌های اول و دوم جهانی هرگز رخ نمی‌داد ...
موران با تیزبینی، نقش سرمایه‌داری مصرف‌گرا را در تولید و تثبیت هویت‌های فردی و جمعی برجسته می‌سازد. از نگاه او، در جهان امروز، افراد بیش از آن‌که «هویت» خود را از طریق تجربه، ارتباطات یا تاریخ شخصی بسازند، آن را از راه مصرف کالا، سبک زندگی، و انتخاب‌های نمایشی شکل می‌دهند. این فرایند، به گفته او، نوعی «کالایی‌سازی هویت» است که انسان‌ها را به مصرف‌کنندگان نقش‌ها، ویژگی‌ها و برچسب‌های از پیش تعریف‌شده بدل می‌کند ...
فعالان مالی مستعد خطاهای خاص و تکرارپذیر هستند. این خطاها ناشی از توهمات ادراکی، اعتماد بیش‌ازحد، تکیه بر قواعد سرانگشتی و نوسان احساسات است. با درک این الگوها، فعالان مالی می‌توانند از آسیب‌پذیری‌های خود و دیگران در سرمایه‌گذاری‌های مالی آگاه‌تر شوند... سرمایه‌گذاران انفرادی اغلب دیدی کوتاه‌مدت دارند و بر سودهای کوتاه‌مدت تمرکز می‌کنند و اهداف بلندمدت مانند بازنشستگی را نادیده می‌گیرند ...
هنر مدرن برای او نه تزئینی یا سرگرم‌کننده، بلکه تلاشی برای بیان حقیقتی تاریخی و مقاومت در برابر ایدئولوژی‌های سرکوبگر بود... وسیقی شوئنبرگ در نگاه او، مقاومت در برابر تجاری‌شدن و یکدست‌شدن فرهنگ است... استراوینسکی بیشتر به سمت آیین‌گرایی و نوعی بازنمایی «کودکانه» یا «بدوی» گرایش دارد که می‌تواند به‌طور ناخواسته هم‌سویی با ساختارهای اقتدارگرایانه پیدا کند ...