کتاب «تاریخ‌نگاری در قلمرو اسلام»، مکتب‌ها، شیوه‌ها و انواع تاریخ‌نگاری نوشته سید صادق سجادی از سوی انتشارات فرهنگ جاوید به تازگی به چاپ رسید. کتاب حاضر نتیجه مطالعات درازدامنِ نگارنده درباره جریان تاریخ‌نگاری در سرزمین‌های اسلامی و تحقیق در متن تاریخ اسلام و ایران است.

تاریخ‌نگاری در قلمرو اسلام»، مکتب‌ها، شیوه‌ها و انواع تاریخ‌نگاری سید صادق سجادی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، کتاب حاضر نتیجه مطالعات درازدامنِ نگارنده درباره جریان تاریخ‌نگاری در سرزمین‌های اسلامی و تحقیق در متن تاریخ اسلام و ایران است. مطالعاتی که حاصل آن‌ها، غیر از کتاب حاضر، صدها مقاله و کتاب درباره حوادث بزرگ و کوچک، اصطلاحات دیوانی و اداری و سیاسی، تاریخ سلسله‌ها و خاندان‌های حاکم بر سرزمین‌های اسلامی، ادوار خاص تاریخی، احوال و سوانح روزگار فرمانروایان بزرگ، کتاب‌شناسی مبسوطِ منابع مهم و معتبر در تاریخ ایران و اسلام و بسیاری زمینه‌های دیگر است.

صادق سجادی طبق آنچه که در مقدمه کتاب اشاره کرده قبلا در مقالات زیادی به بحث تاریخنگاری در قلمرو اسلام پرداخته است و در این مقالات به تعریف تاریخ و نحوه تاریخنگاری در قلمرو اسلامی اشاره کرده و آورده است: «موضوع تاریخ یعنی آنچه از عوارض ذاتی آن بحث می‌کند، بررسی حوادث و تحولاتی است که در اندیشه و حیات آدمی ‌رخ می‌دهد؛ و مفهوم تاريخ، یعنی مجموع صفاتی که تصور «تاریخ» حاوی آن است، دربردارنده مجموع خصایص و صفات همان حوادث و تحولاتی است که موضوع «تاریخ» به‌شمار می‌آید.»

در بخش دیگری درباره تاریخ‌نگاری در قلمرو اسلامی می‌نویسد: «بنا‌بر آنچه درباره انگیزه‌های تاریخ‌نگاری و اهداف مورخ در تصنیف یا تألیف اثر تاریخی گفته‌اند، یا خود از آراء مورخان پیداست، جدا انگاشتن این‌دو از یكدیگر دشوار است. نخستین انگیزه‌های تاریخ‌نگاری در عصر اسلامی ‌را باید در قرآن و حدیث جست‌و‌جو کرد که اشارات تاریخی آنها به اقوام و امم پیشین، شوقی نیرومند برای گردآوری اطلاعات بیشتر و د‌قیق‌تر دربارۀ آن اقوام ایجاد کرد (قرشی، ۳۰۰). از آن سوی بسط اندیشه «امت اسلامی» و توصیه به پیروی از سیره پیامبر(ص) در شئون زندگی فردی و اجتماعی، خود بزرگ‌ترین انگیزه ضبط و نقل سیره و مغازی پیامبر(ص)، و نخستین گام‌ها درتكوین تاریخ‌نگری و پیدایی تاریخ‌نگاری شد. هم از این‌روست که تاریخ‌نگاریِ اوایل دوره اسلامی‌ با سیره و حدیث و تفسیر پیوندی عمیق داشت.»

کتاب «تاریخ‌نگاری در قلمرو اسلام» نوشته صادق سجادی در 324 صفحه، به بهای 80 هزار تومان به تازگی از سوی انتشارات فرهنگ جاوید به چاپ رسید و روانه کتابفروشی‌ها شد.

[این کتاب پیش از این توسط سازمان سمت منتشر شده بود.]

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...