کتاب «جامعیت قرآن (1)» به مبانی، مفاهیم، دیدگاه‌ها و ملاک‌ها در پاسخ‌گویی به نیازهای فردی، اخلاقی و اجتماعی می‌پردازد که از سوی سازمان سمت منتشر شد.

جامعیت قرآن  سید عبدالله اصفهانی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، کتاب «جامعیت قرآن (1)؛ مبانی، مفاهیم، دیدگاه‌ها و ملاک‌ها در پاسخ‌گویی به نیازهای فردی، اخلاقی و اجتماعی» اثر سید عبدالله اصفهانی از سوی سازمان سمت و با همکاری علوم و معارف قرآن کریم در 229 صفحه با شمارگان 500 نسخه و قیمت 37 هزار تومان منتشر شد.

نویسنده در مقدمه آورده است: «سه وی‍ژگی خاتمیت پیامبر (ص)، آخرین كتاب آسمانی بودن قرآن و معجزه جاودانه بودن قرآن، موجب برخورداری این كتاب آسمانی از ویژگی «جامعیت و گستردگی آموزه‌ها» شده است.

در جایی دیگر با استاد به قرآن كریم ویژگی جامعیت را برمی‌شمارد. چنان‌که در آیه 89 نحل می‌خوانیم: « وَیَوْمَ نَبْعَثُ فِی كُلِّ أُمَّةٍ شَهِیدًا عَلَیْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ ۖ وَجِئْنَا بِكَ شَهِیدًا عَلَىٰ هَٰؤُلَاءِ ۚ وَنَزَّلْنَا عَلَیْكَ الْكِتَابَ تِبْیَانًا لِكُلِّ شَیْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَىٰ لِلْمُسْلِمِینَ : و این كتاب را كه روشنگر هر چیزی است و برای مسلمانان رهنمود و رحمت و بشارتگری است، بر تو نازل كردیم»؛ همچنین روایات اسلامی به عنوان منبعی كه شارح و مبیّن قرآن است، مزین به همین توصیف است. ازجمله پیامبر (ص) فرمودند: «اُوتِیتُ‌ جَوَامِعَ‌ الْكَلِم: به من جوامع دانش (=گنجینه‌های معرفت) داده شد».

در جایی دیگر یادآوری می‌کند: «هرچند كاربرد واژه جامعیت برای قرآن كریم از واژگان نوپدید در حوزه علوم قرآن است، لیكن مفهوم گستردگی آموزه‌های قرآنی از صدر اسلام و از سوی برخی صحابه مانند ابن مسعود تا عصر حاضر، طول و عرض گسترده‌ای را در سخن، دلایل و قائلان به خود اختصاص داده و آیات و روایات متعددی در این زمینه وارد شده و به مناسبت‌های مختلف در علوم اسلامی و ذیل مباحث مرتبط، مانند اعجاز محتوایی و اعجاز بیانی و بالندگی قرآن و نیز مبانی و قواعد تفسیر مطرح شده است.»

در پشت جلد این اثر نیز تاکید شده: «تمسّك و استناد دائمی به قرآن در طول نسل‌ها و عصرها و حضورش در متن زندگی فردی و اجتماعی جوامع انسانی، مشروط به دو شرط اثبات اعتبار و حجّیت قرآن برای همه زمان‌ها و مكان‌ها و تبیین روش‌ها و چگونگی پاسخگویی قرآن و دین به نیازهای متنوع، متغیّر، سیّال و پایان‌ناپذیر آدمی است، لذا بحث از جامعیت قرآن، مبانی، مفاهیم، دیدگاه‌ها و ملاك‌های آن ضرورتی تام دارد.»

نویسنده متذکر شده است: «از سویی توسعه و تكامل خارق‌العاده تفكر، فرهنگ، علوم، فناوری و تمدن بشری، تطوّرات زمان، تحولات در حوزه ارتباطات و روند انتقال اطلاعات در جهان معاصر، تحول موضوعات در قالب تغییر در مصالح و مفاسد پاره‌ای از موضوعات و پیدایش موضوعات جدید در حیات بشری و مانند این‌ها پرسش‌های نوینی را پیش روی اندیشمندان حوزه دین و قرآن‌پژوهان قرار داده است، به طوری كه خلأ معرفتی و غفلت از پاسخگویی عمیق و پویا به نیازهای تازه بشری در این عرصه، بی‌تردید سیر كاروان علوم دینی را متوقف یا با تأخیر فرساینده روبه‌رو می‌سازد، و چنان‌که بر فرهیختگان دین‌پژوه پوشیده نیست، كنكاش در مسئله جامعیت قرآن و دین و ابعاد نظری آن از مباحث بنیادین در پاسخ به همین نیاز است.

فقدان درسنامه جامعیت قرآن، فراز و فرود کمّی و کیفی مطالب در منابع علمی و پژوهشی موجود در باب جامعیت قرآن و فقدان برخی سرفصل‌ها در برخی منابع موجود، همگی تألیف درسنامه جامعیت قرآن با رویکرد مبانی، مفاهیم، دیدگاه‌ها و ملاک‌ها را ضروری می‌نمود. تألیف حاضر به شکل نظام‌مند و در چهارچوب فصل‌ها تدوین شده است. به طوری که ضمن رعایت ترتیب منطقی مطالب فصول، هر فصل با هدف‌های آموزشی درس در آغاز فصل و گزیده مطالب و زمینه‌های مطالعاتی و پژوهشی در پایان هر فصل همراه شده است.»

کتاب حاضر در پانزده درس طراحی شده است: نویسنده در درس نخست به موارد؛ تشریح موضوع، اساسی‌ترین پرسش‌ها در باب جامعیت قرآن، اهمیت مسئله جاودانگی و جامعیت قرآن، پیشینه تاریخی مسئله جامعیت قرآن و تبیین نسبت قلمرو قرآن با قلمرو دین اسلام پرداخته است. درس‌های دوم و سوم را به بیان پیش‌فرض‌های جامعیت قرآن اختصاص داده است. همچنبن درس چهارم به تبیین ارتباط جامعیت قرآن با سایر علوم اسلامی اختصاص یافته است. در درس‌های پنجم، ششم، هفتم و هشتم دلایل قرآنی، روایی و عقلی جامعیت قرآن بیان شده است.

در درس نهم کتاب روش‌شناسی كشف قلمرو موضوعی قرآن بررسی شده است. در درس‌های دهم، یازدهم و دوازدهم دیدگاه‌ها در باب جامعیت قرآن تبیین و نقد و بررسی شده است. درس‌های سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ملاك‌های جامعیت قرآن و دین را تشریح می‌کنند.

کتاب حاضر برای دانشجویان رشته‌های علوم قرآنی و تفسیر در مقطع تحصیلات تکمیلی تهیه و تدوین شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...