کتاب «مسئله آفرینش» ویژه بررسی تطبیقی مباحث الهیات اسلامی درباره آفرینش با دیدگاه‌های الهیاتی فیزیکدانانی مانند پوکینگ‌هورن منتشر شد.

مسئله آفرینش قاسم اخوان نبوی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از فارس، کتاب مسئله آفرینش ویژه بررسی تطبیقی مباحث الهیات اسلامی درباره آفرینش با دیدگاه‌های الهیاتی فیزیکدانانی مانند پوکینگ‌هورن توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد.

مسئله آفرینش از مقولات مشترک سه حوزه معرفت بشری یعنی علم، دین و فلسفه است که از قدیم مورد عنایت صاحب نظران این سه حوزه بوده و پیوند و مرز مشترک میان فیزیک، فلسفه و دین در آن به خوبی نمایان و هویدا است. لذا دور از انتظار نیست که مباحث آن به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل در فلسفه‌های علم و دین، مورد بحث و بررسی قرار گیرد، زیرا درباره آفرینش از یک طرف کیهان‌شناسان و اختر فیزیکدانان به اظهار نظر پرداخته‌ و از طرف دیگر الهیات‌دانان نیز به بحث در این باره پرداخته‌اند و از آن جایی که در علم پرسش‌های مرزی وجود دارد که علم قادر به پاسخ آن نیست برای پاسخ به آنها نیازمند به مبانی الهیاتی و متافیزیکی هستیم؛ بحث از فعل‌ الهی و نحوه فاعلیت خداوند در جهان در الهیات به این مسئله ارتباط پیدا می‌کند.

در حوزه الهیات به طور کلی درباره نحوه ارتباط خداوند با جهان سه مبنا وجود دارد: ۱. علیت بالا و پایین، ۲.علیت جزء و کل، ۳. علیت پایین و بالا. در جهان مسیحیت بر اساس این سه مبنا، دیدگاه‌های الهیاتی مختلفی بیان‌شده است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: الهیات طبیعی، الهیات طبیعت، پویشی و سیستماتیک.

دیدگاه‌هایی که بر اساس دو رویکرد اخیر، درباره آفرینش و نحوه ارتباط خداوند با جهان ارائه شده، قابل نقد است زیرا تفسیری که بر اساس این دو گرایش فکری از نحوه ارتباط خداوند با جهان ارائه‌ شده با آموزه‌های دینی ناسازگار است؛ چرا که بر مبنای دیدگاه آن‌ها، رابطه خداوند با جهان مانند رابطه جزء و کل و یا از قبیل رابطه اجزاء کل با یکدیگر است.

هدف این کتاب از طرفی بررسی تطبیقی مباحث الهیات اسلامی درباره آفرینش با دیدگاه‌های الهیاتی فیزیکدانانی مانند پوکینگ‌هورن می‌باشد. از طرف دیگر الهیات اسلامی که مبتنی بر مبانی صدرایی است را به عنوان دیدگاهی بدیل در مقابل سایر رویکردهای الهیاتی طرح می‌کند؛ زیرا در مسئله آفرینش پرسش‌های مرزی وجود دارد که با توجه به این مبانی بهتر قابل تبیین است و با دستاوردهای علمی که در فیزیک کوانتوم به‌ دست آمده، ارتباطی غیرمستقیم دارد.

این کتاب در ۲۲۸ صفحه، قطع رقعی و قیمت ۳۵۰۰۰ تومان توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...
مهم نیست تا چه حد دور و برِ کسی شلوغ است و با آدم‌ها –و در بعضی موارد حیوان‌ها- در تماس است، بلکه مهم احساسی است که آن شخص از روابطش با دیگران تجربه می‌کند... طرفِ شما قبل از اینکه با هم آشنا شوید زندگی خودش را داشته، که نمی‌شود انتظار داشت در زندگی‌اش با شما چنان مستحیل شود که هیچ رد و اثر و خاطره‌ای از آن گذشته باقی نماند ...