کارشناس بخش فارسی کتابخانه بین‌المللی کودکان مونیخ به معرفی آثار ایرانی فهرست «کلاغ سفید» [The White ravens 2021] و چگونگی تهیه آن پرداخته است.

کلاغ سفید» [The White ravens 2021]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایسنا، به نقل از شورای کتاب کودک، لیلا (رؤیا) مکتبی‌فرد، کارشناس بخش فارسی کتابخانه بین‌المللی کودکان مونیخ با اعلام خبر انتشار فهرست کلاغ سفید ۲۰۲۱ در گزارشی به معرفی آثار ایرانی موجود در این فهرست پرداخته است: «امسال در بخش فارسی فهرست کلاغ سفید کتابخانه بین‌المللی کودکان مونیخ از ایران ۶۰ کتاب فارسی - در قالب فایل پی دی اف - به کتابخانه رسیده‌است که از این میان ۵ اثر وارد و به مخاطبان بین‌المللی این فهرست معرفی شد: «بارلی بادکنک فروش و ژانرال‌های کوتوله» از نوید سیدعلی‌اکبر، تصویر نرگس محمدی، کتاب‌های پرنده آبی، انتشارات علمی فرهنگی؛ «پستانداران ایران: خرس‌ها و دیگر گوشتخواران» از علی گلشن. انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان؛ «دختر نارنج و ترنج» بازنویسی اسد الله شعبانی، مهکامه شعبانی، انتشارات فاطمی، کتاب‌های طوطی؛ «ضحاک» بازنویسی آتوسا صالحی، تصویرگر نوشین صفاخو، انتشارات مدرسه؛ «نبرد نوروزی» نوشته حدیث لزر غلامی، تصویرگر محبوبه یزدانی، کتاب چ، نشر چشمه.

او افزود: خوشحالم که امسال به نسبت سال گذشته گزینه‌های بیشتری از ایران برای انتخاب در اختیار ما قرار گرفت. انتشار کتاب‌های خوب و باکیفیت در زمینه بازنویسی ادبیات کهن که بخشی مهم و جدایی‌ناپذیر از ادبیات کودک ایران را تشکیل می‌دهند،‌ از نقاط مثبت روند بررسی آثار در سال جاری و نبود آثار رضایت‌بخش در حوزه شعر کودک و نوجوان از جمله نکات تأمل‌برانگیز برای ما بود. ادبیات فارسی ریشه در شعر دارد و جای بسی تأسف است که کودکان ایران برای دوره‌هایی از جمله در سال کاری گذشته از این میراث چندان بهره‌ای نبرده‌اند.

هم‌زمان با انتشار رسمی فهرست کلاغ سفید روابط عمومی این کتابخانه نیز ضمن انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: امسال دلایل مختلفی برای جشن گرفتن وجود دارد: یکی از آن‌ها این است که در سالی که متأسفانه همچنان تحت تأثیر همه‌گیری جهانی کرونا قرار داریم، ناشران و مؤسسات از سرتاسر جهان از هیچ تلاشی در ارسال عناوین جدید به کتابخانه بین‌المللی جوانان ( IYL ) در مونیخ، آلمان، برای پربارتر کردن کاتالوگ آثار برتر دریغ نکردند. از همه آن‌ها، از صمیم قلب تشکر می‌کنیم!

دلیل دیگر سالگرد کاتالوگ کلاغ‌های سفید است: کلاغ‌های سفید امسال سی و پنجمین سالگرد خود را جشن می‌گیرند. در سال ۱۹۸۶، فهرست برتر بین‌المللی کودکان و نوجوانان برای اولین بار به زبان انگلیسی با نام کلاغ سفید منتشر شد. ما فکر می‌کنیم که سی و پنج‌ساله شدن فهرست کلاغ‌های سفید به تنهایی دلیل خوبی است تا کمی به خودمان افتخار کنیم و در عین حال بابت تمامی حمایت‌ها از شما بسیار سپاسگزار باشیم! یک تشکر بزرگ! سالگرد سی و پنجم، فرصت خوبی است برای این‌که نگاهی به پشت سرمان بیندازیم: از زمان انتشار اولین فهرست تا کنون چه چیزی تغییر کرده است؟ ادبیات کودک در عرصه بین‌المللی چه تحولاتی را پشت سر گذاشته است؟ در کتاب‌های فعلی چه رویکردها و روندهایی را می‌توان دنبال کرد؟ از یک سو، ارتباط کتاب‌های کودکان و نوجوانان در سراسر جهان در حال افزایش است؛ حتی در کشورهایی که آموزش و ادبیات به راحتی در دسترس نیست، توجه به بعضی موضوعات در حال افزایش است: مثلاً حفاظت از طبیعت و آب و هوا، هویت فرهنگی، توجه به نژادهای گوناگون و دوری از نژادپرستی، حقوق مردم بومی و... بسیاری از کتاب‌ها نیز به موضوعات و رویدادهای تاریخی می‌پردازند یا به مسائل سیاسی و اجتماعی جاری توجه کرده‌اند. از سوی دیگر، در برخی از کشورها، برخی از محتواها آن‌قدر حساس و بحث‌برانگیز تلقی می‌شوند که نسبت به تک‌تک کتاب‌ها هشدار داده می‌شود یا مانع از توزیع آن‌ها می‌شود.

با این اوصاف بسیار خرسندیم که فهرست کلاغ سفید ۲۰۲۱ شامل ۲۰۰ عنوان از ۵۴ کشور به ۳۸ زبان را در اختیار شما قرار می‌دهیم: کتاب‌های مصور، داستان‌ها و رمان‌ها، کتاب‌های تصویری و قصه‌های پریان، رمان‌های گرافیکی، ادبیات غیرداستانی و بیوگرافی - مطالب خواندنی برای کودکان کوچک و بزرگسالان. این کتاب‌ها توسط متخصصان زبان‌های متفاوت کتابخانه بین‌المللی مونیخ با کمک شبکه بزرگی از کارشناسان کتاب کودک و نوجوان از سراسر جهان انتخاب و توصیه می‌شوند. معیارهای انتخاب کیفیت ادبی و هنری، مرتبط بودن موضوعات مورد بحث با گروه سنی، اصالت، رویکردهای نوآورانه در مضمون و طراحی کتاب و ... است.

کارشناسان کتاب‌های جدیدی را که وارد کتابخانه بین‌المللی شده است، مطالعه و ارزیابی کرده، به تحقیق و جمع‌آوری اطلاعات پرداخته و با ناشران و کارشناسان نهادها و سازمان‌ها در تماس بوده‌اند. فهرست کلاغ‌های سفید با هدف برجسته کردن و ترویج کتاب‌های باکیفیت برای کودکان و نوجوانان تهیه می‌شود. و ابزار مفیدی است برای همه کسانی که می‌خواهند در مورد آثار برجسته و رویکردهای موجود در ادبیات کودک جهان اطلاعات کسب کنند. این فهرست امسال نسخه چاپی دارد. تصویر روی جلد کاتالوگ امسال توسط ناهید کاظمی تصویرگر ایرانی ساکن کانادا طراحی شده است. برای دانلود فهرست ۲۰۲۱ و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به این آدرس مراجعه کنید.

................ هر روز با کتاب ...............

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...