«بازی‌هایی برای بازیگران و نابازیگران» [Jeux pour acteurs et non - acteurs = Games: for actors and non-actors] یکی از قدیمی‌ترین و پرفروش‌ترین آثار آگوستو بوئال [Augusto Boal] است. این کتاب شرح قواعد و روال کار بوئال در شیوه انقلابی او، تئاتر سرکوب‌شدگان است و نشان می‌دهد که چطور می‌شود از تئاتر برای دگرگون ساختن و رهایی همگان، چه بازیگران و چه نابازیگران استفاده کرد.



به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، کتاب «بازی‌هایی برای بازیگران و نابازیگران» توسط غزل یزدان‌پناه ترجمه و از سوی سازمان سمت در 343 صفحه با شمارگان 500 نسخه و قیمت 56هزار تومان روانه بازار نشر شد.

کتاب در هشت فصل تدوین شده است. نویسنده در پیشگفتار ویراست دوم درباره کتاب می‌نویسد: «این کتاب مقدمه‌ای است عملی برای تمام گونه‌های تئاتر سرکوب‌شدگان. البته از آنجا که انسان‌ها موجوداتی پیچیده هستند و شناخت آن‌ها به‌سادگی امکان‌پذیر نیست، تمام این گونه‌ها مکمل یکدیگرند؛ بهترین راه استفاده از آن‌ها این است که از همه آن‌ها استفاده کنیم.»

همچنین در پیشگفتار ویراست نخست این کتاب نوشته: «این کتاب، کتاب آشپزی نیست. برای شفاف‌تر شدن اهداف تئاتر سرکوب‌شدگان، در فصلی از آن تجربه‌های گوناگون خودم را نقل کرده‌ام که ماحصل سال‌های اول حضورم در اروپا از 1976 به بعد است (البته بازهم تأکید می‌کنم که این کتاب برای بازیگران حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای، آموزگاران و درمانگران، در فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی و پژوهش‌ها هم کاربرد دارد). همچنین در مورد روش کارم از منظر تئوریک توضیحاتی داده‌ام و در مورد کارهایم طی ۱۵ سال شروع فعالیت حرفه‌ای‌ام در تئاتر آرنا در سائوپائولوی برزیل هم اطلاعاتی ارائه کرده‌ام. امیدوارم این کتاب مفید و سرگرم‌کننده باشد؛ تئاتر باید شاد و مفرح باشد، باید به ما کمک کند تا درک بهتری از خودمان و زمانه‌مان پیدا کنیم. ما باید جهانی را که در آن زندگی می‌کنیم بشناسیم، و فراتر از آن، باید در جهان تغییر ایجاد کنیم.

تئاتر نوعی دانش و آگاهی است؛ تئاتر باید، و می‌تواند، وسیله‌ای باشد برای ایجاد دگرگونی در جامعه. تئاتر به ما کمک می‌کند به‌جای اینکه تنها منتظر بمانیم تا آینده از راه برسد، خودمان آینده‌مان را بسازیم.»

ادریان جانسون نیز در پیشگفتاری که بر ویراست نخست این کتاب نوشته کتاب به این صورت معرفی می‌کند: «کتاب حاضر تلفیقی است از دو کتاب مجزا که البته آزادانه تغییراتی در آن‌ها صورت گرفته و قسمت‌هایی به آن اضافه ‌شده است. کارِ بوئال همواره در حال رشد و گسترش است و او آخرین مثال‌هایی را که حین کار به آن‌ها دست‌ یافته، به کتاب حاضر افزوده است. همان‌طور که از عنوان برمی‌آید، بیشتر تمرین‌ها و بازی‌های این کتاب برای اجراگران تعلیم‌دیده و اجراگرانی که در این کار تمرین و تجربه‌ای ندارند، هردو، مناسب است. پایه و اساس کار بوئال این است که هرکسی می‌تواند اجرا کند و اجرای تئاتری نباید صرفاً قلمرو حرفه‌ای‌ها باشد. معنای دوگانه کلمه «act» -هم به معنی اجرا و هم اقدام و دست‌به‌کارشدن- مفهومی بسیار مهم و اساسی در کار بوئال است.

در این کتاب، سه روش اصلی در تئاتر سرکوب‌شدگان مطرح‌شده‌اند: تئاتر تصاویر، تئاتر نامرئی و تئاتر مجادله. البته، این سه حالت همواره هم‌پوشانی‌هایی دارند و بر هم تأثیر متقابل می‌گذارند. انتخاب یکی از این سه روش برای کار بستگی دارد به اینکه اجرا در چه موقعیتی شکل می‌گیرد و آن برنامه تئاتری چه هدفی را دنبال می‌کند.»

مترجم این اثر نیز آورده است: «بوئال تئاتر را ضروری‌ترین زبان بشر می‌داند و باور دارد قابلیت «تئاتر درون» در تک‌تک‌ ما وجود دارد. او تشویقمان می‌کند با بسط و گسترش این قابلیت از آن کمک بگیریم تا از وادی حرف به وادی عمل وارد شویم، دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم را بهتر بفهمیم و آن را به چالش بکشیم و تغییر دهیم. بوئال در این کتاب تمرین‌ها و تکنیک‌هایی را ارائه می‌دهد که همگان می‌توانند انجام دهند؛ هدف غائی او این است که بازیگران و نابازیگران، توانایی‌‌های نهانشان را بشناسند و بسط دهند و قادر باشند خودشان را از طریق تئاتر بیان کنند. در این اثر او همچنین با زبانی ساده و صمیمی، روایت‌های متعددی از تجربیات حرفه‌ای‌اش در سبک‌های تئاتر سرکوب‌شدگان و از تاریخچه شکل‌گیری‌ و اصول بنیادین این تئاتر را به خواننده ارائه می‌دهد. این کتاب می‌تواند هم‌زمان، برای آنانی که از قبل با بوئال و ایده‌هایش آشنایی دارند و آنانی که می‌خواهند با این تئاتر آشنا شوند، جالب، مفید و سودمند باشد.»

در پشت جلد این اثر نیز می‌خوانید: «بازی‌هایی برای بازیگران و نابازیگران یکی از قدیمی‌ترین و پرفروش‌ترین آثار آگوستود بوئال است. این کتاب شرح قواعد و روال کار بوئال در شیوه انقلابی او، تئاتر سرکوب‌شدگان است و نشان می‌دهد که چطور می‌شود از تئاتر برای دگرگون ساختن و رهایی همگان، چه بازیگران و چه نابازیگران استفاده کرد. بوئال در این اثر بیش از 300 بازی و تمرین ارائه می‌دهد؛ با این هدف غائی که همگان بتوانند توانایی‌های نهانشان را بشناسند و بسط دهند؛ دنیایی که در آن زندگی می‌کنند بهتر بفهمند و آن را به چالش بکشند و تغییر دهند. این کتاب ترجمه‌ای از ویراست دوم این اثر است که علاوه بر محتوای ویراست اول، شامل بخش‌هایی از جمله دو جستار تازه از بوئال درباره پروژه‌هایش در برزیل، تأملات جدیدی پیرامون تئاتر مجادله و پی‌گفتاری به قلم او درباره حمله‌های یازده سپتامبر 2001 در امریکاست.»