کتاب «آسیب‌شناسی امر به معروف و نهی از منکر» نوشته مصطفی فرخی به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسید.

آسیب‌شناسی امر به معروف و نهی از منکر مصطفی فرخی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایلنا، کتاب «آسیب‌شناسی امر به معروف و نهی از منکر» نوشته مصطفی فرخی به همت مؤسسه بوستان کتاب در 480 صفحه به چاپ رسید.

اثر پیش رو پژوهشی میدانی و ملموس در حوزه «آسیب‌شناسی امر به معروف و نهی از منکر» است. بیشتر مباحثی که در پژوهش حاضر بر آن تمرکز شده، پاسخ به تردیدها درباره اثرگذاری این فرضیه است.

برای رسیدن به راهکارهای عینی، نویسنده دلایل انزوای این پدیده در جامعه را بررسی کرده و در ادامه به این مطلب پرداخته است که رویکردها، رفتارها، عملکردها و حتی بعضی جملات مایه روی‌گردانی مردم از این کنش جمعی شده؛ چنان که عقلانیت و خیرخواهی و نتایج اجرای عقلایی آن در سایه ابهام فرو رفته است.

پس از این آسیب‌شناسی، نوبت به راهکارهای احیای امر به معروف و نهی از منکر می‌رسد که نویسنده به مدد تجربه شخصی و پژوهش میدانی راه‌هایی پیشنهاد داده است.

این اثر در سه فصل تهیه و تنظیم شده است؛ فصل اول این کتاب که به مفاهیم و کلیات امر به معروف و نهی از منکر اختصاص یافته، پس از مفهوم شناسی، به جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در اسلام پرداخته و در ادامه نیز دیدگاه صاحب نظران درباره آسیب‌ها (عوامل فردی، اجتماعی، اعتقادی، فرهنگی، اجرایی و حاکمیتی) مورد بررسی قرار گرفته است.

نویسنده پس از شناسایی آسیب‌های امر به معروف و نهی از منکر (که طی پنج سال شناسایی شده بودند) از صاحب نظران درخواست کرد تا آن‌ها را بررسی کنند؛ این پرسش‌نامه به 17 نفر از کارشناسان برجسته دینی کشور داده شد که در زمینه امر به معروف و نهی از منکر فعالیت علمی و عملی داشته‌اند، و آنها تمامی آسیب‌ها را تأیید کردند.

دومین فصل این اثر به «آسیب‌های امر به معروف و نهی از منکر و نقد عوامل و ریشه‌های آنها» می‌پردازد؛ در این فصل موضوع اصلی تحقیق بررسی شده است، یعنی آسیب‌ها و موانعی که سبب شده امر به معروف و نهی از منکر در جامعه تحقق نیابند یا به صورت صحیحی اجرا نگردند؛ این آسیب‌ها در چهار گفتار با عنوان عوامل فردی، فرهنگی، اجرایی و سیاسی دسته‌بندی شده‌اند که در هر یک پس از بیان آسیب مذکور و نقد و بررسی آنها راه حل برطرف کردن‌شان بیان شده و در پایان این فصل سه راهکار تبیین گردیده است.

«راهکارهای تحقق امر به معروف و نهی از منکر» عنوان فصل سوم این کتاب است؛ در این فصل، مهم‌ترین راهکارهای تحقق فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر بررسی شده تا رسیدن به مطلوب مشخص‌تر شود. در حقیقت برای تحقق هر کار فرهنگی در جامعه دو رکن اساسی وجود دارد: یکی، فرهنگ‌سازی و آگاهی بخشی و دیگری، ایجاد زمینه‌های مناسب و اساسی برای رواج هدف مورد نظر؛ که هر یک از این دو نیز زیر مجموعه‌هایی دارند.

برشی از کتاب:

* تأخیر یا ابهام در اجرای قانون نسبت به مرتکبین منکرات بزرگ

زمان که گناهی بزرگ در جامعه می‌‌شود، هاضمه جامعه آن را نمی‌پذیرد و از نیروهای انتظامی و قضایی انتظار برخورد فوری یا سریع با آن را دارد؛ اگر با عاملان منکرات بزرگ با تأخیر برخورد شود، مردم احساس خواهند کرد که عزمی برای برخورد با این افراد وجود ندارد؛ در نتیجه، امر و نهی عاملان منکرات کوچک نیز کاری سخت و دشوار خواهد شد.

ابهام در برخورد نیز همین آثار را دارد؛ یعنی اگر کسی مرتکب منکری بزرگ شود و اطلاع‌رسانی کافی به نوع و مدت مجازات او صورت نگیرد، مردم تصور خواهند کرد که قصد برخورد با این فرد را ندارند یا قصد اجرای کامل قانون را ندارند؛ چون از خودشان است یا چون رشوه گرفته‌اند و شایعاتی از این قبیل.

................ هر روز با کتاب ...............

که واقعا هدفش نویسندگی باشد، امروز و فردا نمی‌کند... تازه‌کارها می‌خواهند همه حرف‌شان را در یک کتاب بزنند... روی مضمون متمرکز باشید... اگر در داستان‌تان به تفنگی آویزان به دیوار اشاره می‌کنید، تا پایان داستان، نباید بدون استفاده باقی بماند... بگذارید خواننده خود کشف کند... فکر نکنید داستان دروغ است... لزومی ندارد همه مخاطب اثر شما باشند... گول افسانه «یک‌‌شبه ثروتمند‌ شدن» را نخورید ...
ایده اولیه عموم آثارش در همین دوران پرآشوب جوانی به ذهنش خطور کرده است... در این دوران علم چنان جایگاهی دارد که ایدئولوژی‌های سیاسی چون مارکسیسم نیز می‌کوشند بیش از هر چیز خود را «علمی» نشان بدهند... نظریه‌پردازان مارکسیست به ما نمی‌گویند که اگرچه اتفاقی رخ دهد، می‌پذیرند که نظریه‌شان اشتباه بوده است... آنچه علم را از غیرعلم متمایز می‌کند، ابطال‌پذیری علم و ابطال‌ناپذیری غیرعلم است... جامعه‌ای نیز که در آن نقدپذیری رواج پیدا نکند، به‌معنای دقیق کلمه، نمی‌تواند سیاسی و آزاد قلمداد شود ...
جنگیدن با فرهنگ کار عبثی است... این برادران آریایی ما و برادران وایکینگ، مثل اینکه سحرخیزتر از ما بوده‌اند و رفته‌اند جاهای خوب دنیا مسکن کرده‌اند... ما همین چیزها را نداریم. کسی نداریم از ما انتقاد بکند... استالین با وجود اینکه خودش گرجی بود، می‌خواست در گرجستان نیز همه روسی حرف بزنند...من میرم رو میندازم پیش آقای خامنه‌ای، من برای خودم رو نینداخته‌ام برای تو و امثال تو میرم رو میندازم... به شرطی که شماها برگردید در مملکت خودتان خدمت کنید ...
رویدادهای سیاسی برای من از آن جهت جالبند که همچون سونامی قهرمان را با تمام ایده‌های شخصی و احساسات و غیره‌اش زیرورو می‌کنند... تاریخ اولا هدف ندارد، ثانیا پیشرفت ندارد. در تاریخ آن‌قدر بُردارها و جهت‌های گونه‌گون وجود دارد که همپوشانی دارند؛ برآیندِ این بُردارها به قدری از آنچه می‌خواستید دور است که تنها کار درست این است: سعی کنید از خود محافظت کنید... صلح را نخست در روح خود بپروران... همه آنچه به‌نظر من خارجی آمده بود، کاملا داخلی از آب درآمد ...
می‌دانم که این گردهمایی نویسندگان است برای سازماندهی مقاومت در برابر فاشیسم، اما من فقط یک حرف دارم که بزنم: سازماندهی نکنید. سازماندهی یعنی مرگ هنر. تنها چیزی که مهم است استقلال شخصی است... در دریافت رسمی روس‌ها، امنیت نظام اهمیت درجه‌ی اول دارد. منظور از امنیت هم صرفاً امنیت مرز‌ها نیست، بلکه چیزی است بسیار بغرنج‌تر که به آسانی نمی‌توان آن را توضیح داد... شهروندان خود را بیشتر شبیه شاگرد مدرسه می‌بینند ...