کتاب «آسیب‌شناسی امر به معروف و نهی از منکر» نوشته مصطفی فرخی به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسید.

آسیب‌شناسی امر به معروف و نهی از منکر مصطفی فرخی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایلنا، کتاب «آسیب‌شناسی امر به معروف و نهی از منکر» نوشته مصطفی فرخی به همت مؤسسه بوستان کتاب در 480 صفحه به چاپ رسید.

اثر پیش رو پژوهشی میدانی و ملموس در حوزه «آسیب‌شناسی امر به معروف و نهی از منکر» است. بیشتر مباحثی که در پژوهش حاضر بر آن تمرکز شده، پاسخ به تردیدها درباره اثرگذاری این فرضیه است.

برای رسیدن به راهکارهای عینی، نویسنده دلایل انزوای این پدیده در جامعه را بررسی کرده و در ادامه به این مطلب پرداخته است که رویکردها، رفتارها، عملکردها و حتی بعضی جملات مایه روی‌گردانی مردم از این کنش جمعی شده؛ چنان که عقلانیت و خیرخواهی و نتایج اجرای عقلایی آن در سایه ابهام فرو رفته است.

پس از این آسیب‌شناسی، نوبت به راهکارهای احیای امر به معروف و نهی از منکر می‌رسد که نویسنده به مدد تجربه شخصی و پژوهش میدانی راه‌هایی پیشنهاد داده است.

این اثر در سه فصل تهیه و تنظیم شده است؛ فصل اول این کتاب که به مفاهیم و کلیات امر به معروف و نهی از منکر اختصاص یافته، پس از مفهوم شناسی، به جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در اسلام پرداخته و در ادامه نیز دیدگاه صاحب نظران درباره آسیب‌ها (عوامل فردی، اجتماعی، اعتقادی، فرهنگی، اجرایی و حاکمیتی) مورد بررسی قرار گرفته است.

نویسنده پس از شناسایی آسیب‌های امر به معروف و نهی از منکر (که طی پنج سال شناسایی شده بودند) از صاحب نظران درخواست کرد تا آن‌ها را بررسی کنند؛ این پرسش‌نامه به 17 نفر از کارشناسان برجسته دینی کشور داده شد که در زمینه امر به معروف و نهی از منکر فعالیت علمی و عملی داشته‌اند، و آنها تمامی آسیب‌ها را تأیید کردند.

دومین فصل این اثر به «آسیب‌های امر به معروف و نهی از منکر و نقد عوامل و ریشه‌های آنها» می‌پردازد؛ در این فصل موضوع اصلی تحقیق بررسی شده است، یعنی آسیب‌ها و موانعی که سبب شده امر به معروف و نهی از منکر در جامعه تحقق نیابند یا به صورت صحیحی اجرا نگردند؛ این آسیب‌ها در چهار گفتار با عنوان عوامل فردی، فرهنگی، اجرایی و سیاسی دسته‌بندی شده‌اند که در هر یک پس از بیان آسیب مذکور و نقد و بررسی آنها راه حل برطرف کردن‌شان بیان شده و در پایان این فصل سه راهکار تبیین گردیده است.

«راهکارهای تحقق امر به معروف و نهی از منکر» عنوان فصل سوم این کتاب است؛ در این فصل، مهم‌ترین راهکارهای تحقق فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر بررسی شده تا رسیدن به مطلوب مشخص‌تر شود. در حقیقت برای تحقق هر کار فرهنگی در جامعه دو رکن اساسی وجود دارد: یکی، فرهنگ‌سازی و آگاهی بخشی و دیگری، ایجاد زمینه‌های مناسب و اساسی برای رواج هدف مورد نظر؛ که هر یک از این دو نیز زیر مجموعه‌هایی دارند.

برشی از کتاب:

* تأخیر یا ابهام در اجرای قانون نسبت به مرتکبین منکرات بزرگ

زمان که گناهی بزرگ در جامعه می‌‌شود، هاضمه جامعه آن را نمی‌پذیرد و از نیروهای انتظامی و قضایی انتظار برخورد فوری یا سریع با آن را دارد؛ اگر با عاملان منکرات بزرگ با تأخیر برخورد شود، مردم احساس خواهند کرد که عزمی برای برخورد با این افراد وجود ندارد؛ در نتیجه، امر و نهی عاملان منکرات کوچک نیز کاری سخت و دشوار خواهد شد.

ابهام در برخورد نیز همین آثار را دارد؛ یعنی اگر کسی مرتکب منکری بزرگ شود و اطلاع‌رسانی کافی به نوع و مدت مجازات او صورت نگیرد، مردم تصور خواهند کرد که قصد برخورد با این فرد را ندارند یا قصد اجرای کامل قانون را ندارند؛ چون از خودشان است یا چون رشوه گرفته‌اند و شایعاتی از این قبیل.

................ هر روز با کتاب ...............

در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...
مهم نیست تا چه حد دور و برِ کسی شلوغ است و با آدم‌ها –و در بعضی موارد حیوان‌ها- در تماس است، بلکه مهم احساسی است که آن شخص از روابطش با دیگران تجربه می‌کند... طرفِ شما قبل از اینکه با هم آشنا شوید زندگی خودش را داشته، که نمی‌شود انتظار داشت در زندگی‌اش با شما چنان مستحیل شود که هیچ رد و اثر و خاطره‌ای از آن گذشته باقی نماند ...