زن در جهان بینی «سرهنگ اسلید» که از قضا کور است، جایگاهی هم‌تراز با بهشت دارد... بهشت مورد نظر این سرهنگ کور، آرزوی مردان بینای بسیاری‌ست. حتی مردان به ظاهر خداپرست. لذت همآغوشی مدام با حوریان، بی هیچ منت و زحمتی: و این بود غایت آفرینش انسان!... زن در این جهان بینی، همان فاحشه است، گرچه فاحشه‌ای فاخر و گرانبها. کالایی‌ست لذت‌بخش که ارزش آن «فقط» به میزان لذتی‌ست که می‌بخشد و نه چیز دیگر

گوشه‌هایی ببینید از اقتباس سینمایی مارتین برست از رمان «تاریکی و عسل» [Il buio e il miele] اثر جیوانی آرپینو [Giovanni Arpino] با بازی آل‌پاچینو:


بوی خوش زن | جیوانی آرپینو | مارتین برست 1992 م.
...
زندگی با «زن» آغاز می‌شود اما با زن، کامل نمی‌شود. زن در جهان بینی «سرهنگ اسلید» که از قضا کور است، جایگاهی هم‌تراز با بهشت دارد. گویی تصاحب یک زن زیبا در این بینش، برابر است با لذت جاودان! او اگرچه به اعتراف خودش، بارها از دروازه‌ی بهشت گذشته است، اما اکنون در ظلمات گم شده و در حسرتِ خودِ بهشت، ناامیدانه دست و پا می‌زند!
بهشت مورد نظر این سرهنگ کور، آرزوی مردان بینای بسیاری‌ست. حتی مردان به ظاهر خداپرست. لذت همآغوشی مدام با حوریان، بی هیچ منت و زحمتی: و این بود غایت آفرینش انسان!
زن در این جهان بینی، همان فاحشه است، گرچه فاحشه‌ای فاخر و گرانبها. کالایی‌ست لذت‌بخش که ارزش آن «فقط» به میزان لذتی‌ست که می‌بخشد و نه چیز دیگر.
غافل از اینکه زن هم، انسان است. و ارزش او به انسانیت اوست.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...