کتاب «خانه‌های تاریخ؛ خوانشی انتقادی از تاریخ و نظریه در سده بیستم» [The houses of history : a critical reader in history and theory] نوشته آنا گرین [Green, Anna] و کاتلین تروپ [Troup, Kathleen] با ترجمه بهزاد کریمی توسط نشر مرکز منتشر و راهی بازار نشر شد.

خانه‌های تاریخ؛ خوانشی انتقادی از تاریخ و نظریه در سده بیستم» [The houses of history : a critical reader in history and theory, ]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نسخه اصلی این‌کتاب سال ۱۹۹۹ منتشر، و ترجمه پیش‌رو از آن، از روی نسخه سال ۲۰۱۶ انجام شده است.

نویسندگان این‌کتاب می‌گویند فکر نوشتن آن، مربوط به درس مقدماتی «نظریه و تاریخ» در دانشگاه است و خواسته‌اند با نوشتن این‌اثر، دانشجویان را با نظریه‌های پسِ پشت انواع نگارش تاریخی آشنا کند. آن‌ها اظهار امیدواری کرده‌اند با این‌رویکرد دانشجویان با رهیافتی انتقادی دست به مطالعه بزنند و درباره کنش تاریخی‌شان تامل کنند. همچنین امیدوار بوده‌اند با انتشار این‌کتاب، مثال‌های برانگیزاننده‌ای را از مکاتب مختلف تاریخی فراهم آورده باشند.

با رویکردی که به آن اشاره شد، آنا گرین و کاتلین تروپ تلاش کرده‌اند بر آن‌دسته از مکاتب اندیشه تاریخی تمرکز کنیم که در قرن بیستم، بیشترین تاثیر را بر حرفه تاریخی گذاشته‌اند. البته این‌تصمیم تا حدودی به محدودیت‌های ناگزیر متن دانشگاهی و تا حدی هم به باور نویسندگان کتاب برمی‌گردد که معتقدند این‌مکاتب بیشترین نسبت را با دانشجویان معاصر دارند. به این‌ترتیب،

«خانه‌های تاریخ» در واقع، مروری بر نظریه‌هایی است که در سده‌ گذشته به مورخان یاری رسانده‌اند. نویسندگان کتاب می‌گویند با وجود این‌که تاریخ‌پژوهان سنتی از کاربست نظریه پرهیز داشته‌ و بر این باور بوده‌اند که نظریه موجب انقطاع روایت‌های تاریخی می‌شود، این کتاب نشان می‌دهد حتی سرسخت‌ترین مخالفان نظریه هم، گریزی از آن ندارند.

نویسندگان کتاب «خانه‌های تاریخ»، به ترتیب تاریخ و با استفاده از منابع شناخته‌شده، نظریه‌های تاریخی را از تجربه‌گرایی گرفته تا انواع و اقسام رویکردهای پست‌مدرن بررسی کرده‌اند.

کتاب پیش‌رو ۱۲ فصل اصلی دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از: «تجربه‌گرایان»، «مورخان مارکسیست»، «فروید و روان‌تاریخ»، «مکتب آنال»،‌ «جامعه‌شناسی تاریخی»، «تاریخ کمّی»، «انسان‌شناسی و قوم مورخان»، «مسئله روایت»، «تاریخ شفاهی»، «جنسیت و تاریخ»، «چشم‌اندازهای پسااستعماری» و «چالش پساساختارگرایی/پست‌مدرنیسم».

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

با وجود آن‌که امروزه بیشتر ادبیات علمی بومی‌محور شده است، اما این‌مناقشه هم‌چنان پا برجاست که آیا صدای بومیان آمریکا واقعا در پژوهش‌های تاریخی شنیده است؟ آر. دیوید ادموندز می‌گوید زمانی که مورخان تاریخ بومیان آمریکا ساکن در دشت‌ها را در ۱۸۳۳ بررسی می‌کنند، بر رویدادهایی هم‌چون «جنگ‌های بین‌قبیله‌ای، تجارت خز و همه‌گیری وبا» متمرکز می‌شوند. اما «تقویم‌های مصور ثبت‌شده از سوی قبایل ساکن دشت‌های بزرگ در ۱۸۳۳ عمدتا بر رویداد تماشایی بارش شهابی تمرکز دارد... و دشت‌نشینان این زمان را به‌عنوان زمستانی که در آن ستارگان فرو ریختند، به یاد می‌آورند.» شاید همین تداوم مسئله تفاوت چشم‌انداز به معنای تضاد نگرش بومیان و بیگانگان بود که به توسعه تاریخ‌نگاری پسااستعماری انجامید.

این‌کتاب با ۴۵۶ صفحه، شمارگان هزار و ۲۰۰ نسخه و قیمت ۱۴۹ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...