‭‭‭‭

کتاب «دیالکتیک منفی آدورنو» [Adorno's negative dialectic: philosophy and the possibility of critical rationality] نوشته برایان اوکانر [Brian O'Connor] با ترجمه آرام مسعودی از سوی نشر سیب سرخ روانه بازار کتاب شد. «گفتمانی» که این کتاب در علوم انسانی تبیین می‌کند از گونه بینامتنی است.

دیالکتیک منفی آدورنو» [Adorno's negative dialectic: philosophy and the possibility of critical rationality] نوشته برایان اوکانر [Brian O'Connor]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، این کتاب با نگاهی به اندیشه و فلسفه تئودور آدرنو به موضوع امکان عقلانیت انتقادی توجه نشان داده است. آرام مسعودی مترجم این اثر در همین زمینه با اشاره به اینکه اندیشه فلسفی آدورنو با جنبه‌های سیاسی و جامعه شناختی‌اش درآمیخته است، عنوان کرد: «گفتمانی» که این کتاب در علوم انسانی تبیین می‌کند از گونه بینامتنی است. در فرهنگ فلسفی استنفورد دو دیدگاه کلان درباره دیالکتیک شناسی منفی آمده است، دیدگاه نخست اندیشه سیمون جارویس را در میان می‌گذارد که معتقد است این اثر را دست‌ساییدن آدورنو با صورت‌بندی گونه‌ای «ماتریالیسم فلسفی» می‌شناساند؛ این صورت بندی تاریخی و انتقادی است؛ لیک جزم اندیشانه نیست. دیدگاه دوم نیز متعلق به اوکانر است که کتاب آدورنو را «فرانقد معرفت شناختی» می‌داند، به ویژه، فرانقد معرفت شناختیِ فلسفه‌های کانت و هگل. بر همین اساس به باور من کتاب اوکانر از بنیادهای فلسفیِ اندیشه‌های جامعه شناختی و سیاسی آدورنو سخن می‌گوید.

مسعودی افزود: مؤلف این اثر نگاهی انتقادی به این شاهکار آدورنو دارد. ازجمله نقدهای وی، نقد به «تجربه تنانی»، از دانش واژه‌های آدورنو، در فصل سوم است. همچنین در فصل پنجم، درمورد پاره‌ای از انتقادهای آدورنو به‌هایدگر دیدگاهی نقادانه دارد. از دیگر سو، در مقدمه مؤلف بر ترجمه فارسی، اوکانر تفسیر خود را زنده کننده نظریه انتقادی می‌داند. کوتاه سخن اینکه پس از حمله‌های منتقدانی چون یورگن‌هابرماس به آدورنو – مؤلف سخن از زنده کردن دیالکتیک شناسی منفی را درمی‌اندازد و هم هنگام نقد آن را. به سخن درست تر، اوکانر – از رهگذر نقد خویش به آدورنو – شاهکار وی را حیات دوباره بخشیده است.

وی درباره طیف مخاطبان این اثر نیز عنوان کرد: پاسخ: کتاب‌هایی ازاین دست،گمان نمی‌کنم «مخاطب خاص» داشته باشد. به بیان دیگر، در جایگاه خواننده چنین کتاب‌هایی، برآنم که نگارنده یا مترجم، از پیش، برای این مخاطبان نمی‌نگارد یا ترجمه نمی‌کند. گرچه ممکن است چنین کتاب‌هایی برای دانشجویان رشته فلسفه، فلسفه خواندگان و فلسفه پژوهان، تااندازه ای، آسان فهم تر باشد و برای «مخاطب عام» دیریاب و کوشش بیشتر آنان را در پی داشته باشد، به گمانم، «هرکسی از ظن خود» با کتاب یار و همراه تواند شد. شور خواندن، تشنگی آموختن و تب وتاب اندیشیدن را برای به دست گرفتن و درپیچیدن با درون مایه چنین کتاب‌هایی بسنده می‌دانم، چنان که خود بدین سان تجربه کرده‌ام.

انتشارات سیب سرخ این اثر را در 308 صفحه و با قیمت 53 هزار تومان منتشر کرده است.

................ هر روز با کتاب ...............

دوران قحطی و خشکسالی در زمان ورود متفقین به ایران... در چنین فضایی، بازگشت به خانه مادری، بازگشتی به ریشه‌های آباواجدادی نیست، مواجهه با ریشه‌ای پوسیده‌ است که زمانی در جایی مانده... حتی کفن استخوان‌های مادر عباسعلی و حسینعلی، در گونی آرد کمپانی انگلیسی گذاشته می‌شود تا دفن شود. آرد که نماد زندگی و بقاست، در اینجا تبدیل به نشان مرگ می‌شود ...
تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...