مدیر گروه پروژه کتاب «اصطلاح‌نامه فقه» گفت: این اثر مجموعه‌ای است از واژگان کلیدی شامل 64 هزار اصطلاح که 51 هزار مورد برگزیده شده و در 8 مجلد به زیور طبع آراسته شده است.

حجت الاسلام و المسلمین حسین حسن‌زاده، مدیر گروه پروژه «اصطلاح‌نامه فقه» در گفت‌وگو با ایبنا، درباره روند تدوین این اثر گفت: اصطلاح‌نامه فقه از سال 1378 توسط عده‌ای از فضلای پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی با استفاده از نظرات صاحب‌نظران و علمای فقه مانند آیات و حجج اسلام خائفی، صالحی مازندرانی، فاضل گلپایگانی، مددی، ممدوحی، حسن‌زاده، سلیمانی، خالد غفوری، نجیبی، یعقوب‌نژاد و همچنین مرحوم عباس حری و با همکاری 17 نفر از محققان توانمند در حوزه مدیریت دانش در بازه زمانی 12 ساله به سامان رسید.

حسن‌زاده ادامه داد: این اثر مجموعه‌ای است از واژگان کلیدی شامل 64 هزار اصطلاح که 51 هزار مورد برگزیده، در 8 مجلد به زیور طبع آراسته شده است که در نوع خود و در حوزه فقهی (اعم از شیعه و اهل سنت) بی‌بدیل است، چرا که از منابع مذاهب چهارگانه اهل سنت نیز بهره گرفته‌ایم.

عضو هیات علمی پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی در ادامه ارزش‌های افزوده «اصطلاح‌نامه فقه» را یادآور شد و گفت: اساساً تدوین هندسه یک دانش، یکی از کارکردهای اصلی اصطلاح‌نامه‌ها است بنابراین انعکاس هندسه دانش فقه را می‌توان از برکات مهم آن دانست.

مدیر گروه پروژه کتاب «اصطلاح‌نامه فقه» ادامه داد: اصطلاح‌نامه‌ها در چهار شیوه الفبایی، ترسیمی (درختی)، نظام‌یافته و چرخشی ارائه و نمایش داده می‌شوند که هر یک از این شیوه‌ها برای هدفی خاص و برای کاربرانی خاص تعبیه شده است، اما در «اصطلاح‌نامه فقه» به دلیل حجم بالای نمایش چهارگانه در نشر مکتوب، تنها دو بخش الفبایی و ترسیمی در هشت مجلد منتشر شده است.

وی استفاده از «اصطلاح‌نامه فقه» در نمایه‌سازی فقه را یکی دیگر از فواید این اثر دانسته و تصریح کرد: اساساً نمایه‌سازی با بهره‌گیری از واژگان کنترل شده، مانند اصطلاح‌نامه‌ها نقطه قوتی است که در بازیابی اطلاعات کمک شایانی می‌کند.

حسن‌زاده در رابطه با فایده‌های دیگر «اصطلاح‌نامه فقه» گفت: از فایده‌های دیگر این اصطلاح‌نامه این است که با یک نگاه کلی به این اصطلاح‌نامه می‌توان تشخیص داد که کدام موضوع و یا کدام بخش از فقه اسلامی بیشتر یا کمتر کار شده است.

عضو گروه پژوهشی سازماندهی اطلاعات و مدارک اسلامی، در ادامه تأکید کرد: یکی دیگر از فواید اصطلاح نامه فقه، استفاده از آن در تحقیق و تدریس است که به دلیل طبقه‌بندی منطقی موضوعات فقهی و ایجاد ارتباط معنایی میان اصطلاحات در این اثر می‌تواند نقش بسیار زیادی را برای محققان و مدرسان داشته باشد، همچنین می‌توان از طریق اصطلاح‌نامه فقه، مرز این دانش و ارتباط آن را با دانش‌های دیگر به سهولت تشخیص داد.

مدیر گروه پروژه کتاب «اصطلاح‌نامه فقه» ضمن تبیین ماهیت اصطلاح‌نامه، بر زنده بودن آن نیز تاکید کرد و افزود: اصطلاح‌نامه همواره باید ویرایش شود و نباید آن را یک کار تمام شده تلقی کرد، گرچه علم فقه از جمله علومی است که دائما در تطور و تحول است به همین جهت باید دائما رصد شده و موضوعات و مسائل جدید را در پیکره اصطلاح‌نامه فقه قرار داد.

وی در ادامه تدوین اصطلاح‌نامه فلسفه‌های مضاف را بسیار کارآمد دانست و گفت: در بخش اصطلاح‌نامه فلسفه‌های مضاف نیز طرح‌های متنوعی در دست بررسی و تبیین است که ایده آن به سال‌های قبل بر می‌گردد، ورود به این عرصه به دلیل تنوع علوم و ارتباطات بین رشته‌ای، لازم و بسیار با برکت خواهد بود.

حسن‌زاده در پایان دیربازده بودن این دست فعالیت‌های پژوهشی را مورد توجه قرار داد و تصریح کرد: این‌گونه پژوهش‌ها و آثار حتی از فرهنگ‌نامه‌ها نیز دیرتر به ثمر می‌رسد و همین امر باعث ترغیب نشدن مراکز علمی به این سبک پژوهش‌ها می‌شود، حال آنکه در حوزه شیعه، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و به‌خصوص پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سال‌هایی که کمتر لجنه علمی به این مهم توجه داشت پا به عرصه مدیریت اطلاعات نهاد و متولی این امر مهم شد که جای بسی خوشنودی دارد، البته نیازسنجی کاربران و محققان با توجه به دوران و عصر حاضر از ملزومات بروز رسانی آن خواهد بود تا نواقص کشف و در صدد رفع آن باشیم.

دختری نوجوان، زیبا و در آستانه‌ بلوغ است و به خاطر فقر خانواده‌اش در یک محله‌ بدنام زندگی می‌کند... خواهرش نیز یک زن بد نام است... با رسیدن به سن بلوغ باید کار خواهر بزرگترش را انجام دهد تا کمک خرج خانواده باشد... پسر یک راهب ریاکار بودایی است... عاشق میدوری می‌شود اما خجالت می‌کشد از اینکه عشقش را به میدوری اظهار کند؛ به‌رغم اینکه همانند سایر همبازیان خود به کار خواهر بزرگتر میدوری آگاه است ...
تمایل به مبادله و خرید و فروش انگیزه‌های غریزی در انسان‌ها نیست، بلکه صرفاً پدیده‌ای متاخر است که از اروپای قرن 16 آغاز می‌شود... بحران جنگ جهانی اول، رکود بزرگ و جنگ جهانی دوم نتیجه عدم تعادل بین آرمان بازار و رفاه اجتماعی و ناتوانی هرگونه ضدجنبش اجتماعی، نظیر سوسیالیزم و کمونیزم، برای کاهش تنش‌ها بود... تاریخ انگلیس، از جنبش حصارکشی در قرن شانزدهم تا لغو قانون حمایت از فقرا در 1834، تاریخ کالایی سازی جامعه و طبیعت است... نئولیبرال‌ها و فاشیست‌ها همچنان مشغول آرمانشهر بازارند! ...
سنت حشره‌شناسی در ایران به دانشکده‌های کشاورزی پیوند خورده و خب طبعا بیشتر پژوهشگران به مطالعه حشرات آفت می‌پردازند... جمله معروفی وجود دارد که می‌گوید: «ما فقط چیزهایی را حفاظت می‌کنیم که می‌شناسیم»... وقتی این ادراک در یک مدیر سازمانی ایجاد شود، بی‌شک برای اتخاذ تصمیمات مهمی مثل سم‌پاشی، درختکاری یا چرای دام، لختی درنگ می‌کند... دولت چین در سال‌های بعد، صدها هزار گنجشک از روسیه وارد کرد!... سازمان محیط زیست، مجوزهای نمونه‌برداری من در ایران را باطل کرد ...
چه باور کنید و چه نکنید، خروج از بحران‌های ملی نیز به همان نظم و انضباطی نیاز دارند که برای خروج از بحران‌های شخصی نیاز است... چه شما در بحران میانسالی یا در بحران شغلی گرفتار شده باشید و چه کشور شما با کودتا توسط نظامیان تصرف شده باشد؛ اصول برای یافتن راه‌حل خروج از بحران و حرکت روبه جلو یکسان است... ملت‌ها برای خروج از تمامی آن بحران‌ها مجبور بودند که ابتدا در مورد وضعیت کنونی‌شان صادق باشند، سپس مسئولیت‌ها را بپذیرند و در نهایت محدودیت‌های‌شان را کنار بزنند تا خود را نجات دهند ...
در ایران، شهروندان درجه یک و دو و سه داریم: شهرنشینان، روستانشینان و اقلیت‌ها؛ ما باید ملت بشویم... اگر روستاییان مشکل داشته باشند یا فقیر باشند؛ به شهر که می‌روند، همه مشکلات را با خود خواهند برد... رشدِ روستای من، رشدِ بخش ماست و رشدِ شهرستانِ ما رشد استان و کشور است... روستاییان رأی می‌دهند، اهمیت جدولی و آماری دارند اهمیت تولیدی ندارند! رأی هم که دادند بعدش با بسته‌های معیشتی کمکشان می‌کنیم ولی خودشان اگر بخواهند مولد باشند، کاری نمی‌شود کرد... اگر کسی در روستا بماند مفهوم باختن را متوجه ...