حکمتِ تیرِ زندگی | آرمان ملی


«کیمیاگر» مشهور پائولو کوئیلو با کتاب‌هایی که یکی پس از دیگری به چاپ می‌رساند، صنعت نشر را از قالب مسی خود خارج کرده و به صنعتی طلایی تبدیل کرده است. چندین دهه است، کتاب‌های الهام‌بخش و انگیزشی او ثابت کرده‌اند که مشتاقان کتاب‌های خودسازی در جای‌جای دنیا تاب مقاومت در برابر آنها را ندارند و بلافاصله پس از انتشار هریک از کتاب‌های کوئیلو سیل طرفدارانش به سوی آنها روانه می‌شوند. از این رو است که پائولو کوئیلو با بیش از سیصد میلیون نسخه کتاب چاپ‌شده، یکی از پرفروش‌ترین نویسندگان زنده دنیا به شمار می‌رود. آنطور که نیویورک‌تایمز در ستایش این نویسنده می‌نویسد، پائولو کوئیلو داستان‌نویسی است که زبانی جهانی دارد و کتاب‌هایش زندگی میلیون‌ها نفر را غنا بخشیده است.

کماندار» [The Archer یا The Way of the Bow] پائولو کوئیلو

کتاب «کماندار» [The Archer یا The Way of the Bow] در ابتدا به صورت کتابی الکترونیکی با عنوان پرتغالی «آیین کمان‌گیری» در سال 2003 منتشر شد. اکنون که این نویسنده‌ برزیلی بیش از هر زمان دیگری ارزش پیدا کرده و مورد توجه قرار گرفته است، این کتاب راهنما و آموزنده‌ کوچک با چاپی بسیار زیبا و موردپسند برای طرفداران در سراسر جهان منتشر شده است، از جمله فارسی با ترجمه مسیحا وسیق در نشر شورآفرین.

صحنه‌های «کمان‌دار» دنیایی تمثیلی را به تصویر می‌کشد که ممکن است آن را با عالم معنا یکی بدانیم. یک قلمروی معنوی همراه با رنگ‌های ملایم و محیطی مبهم و تار، در کنار دروسی که در شرف کشف هستند. طرح همان‌طور که می‌بینیم، فقط چند صفحه‌ آغازین را درگیر خود می‌کند و به چالش می‌کشد، غریبه‌ای از راه می‌رسد و فاش می‌کند که تتسویا، نجار شهر، درحقیقت «بهترین تیرانداز کشور است». با وجود اینکه تتسویا سال‌ها پیش کمان خود را کنار گذاشته بود و از آن زمان عزلت را انتخاب کرده و با فروتنی زندگی می‌کرد اما غریبه‌ تازه‌وارد با دعوت او به مسابقه‌ تیراندازی او را به چالش می‌کشد. استاد بازنشسته با اکراه، موافقت می‌کند اما به سرعت با تیراندازی معجزه‌آسای خود غریبه را شکست می‌دهد. بله راز تتسویا فاش می‌شود و جوان غریبه از این تیرانداز افسانه‌ای شکست می‌خورد. پسربچه‌ای که شاهد ماجرا است فریاد می‌زند: «به او نشان دادی که واقعا بهترین هستی!»

پس از شنیدن صحبت‌های تتسویا درباره «آیین کمان‌گیری»، پسربچه شیفته‌ او می‌شود و با ترس و دلهره می‌گوید: «می‌توانی به من هم یاد بدهی؟» و از اینجا است که کلاس درس استاد و شاگرد شکل می‌گیرد. ادامه‌ داستان به صورت مجموعه‌ای از آموزه‌های تعلیمی و انگیزشی آشکار می‌شود که تیراندازی با کمان را به‌عنوان استعاره‌ای برای خوب‌زندگی‌کردن به کار می‌گیرد.

«کمان‌دار» شامل تصاویری تمام صفحه از هنرمند آلمانی کریستف نیمان است، تا فضایی آرام را برای درک این نوع حکمت در اختیار خوانندگان قرار دهد. از سویی دیگر بسیار از صفحات آن خالی هستند تا به خواننده این پیام را برسانند که «الهامات خود را باور داشته باشید و به گفته‌های دیگران توجه نکنید.» کل کتاب نتیجه و نهایت برنامه «بهترین باش» ملانیا ترامپ را نشان می‌دهد. سبک مرگ‌گونه و ارتباطی که بین مرگ و زندگی وجود دارد، کتاب را جذاب‌تر می‌کند.

حُکمی قاطع که وقتی تیر کج است هرگز نباید آن را از ترکش بیرون آورد. «تیری که رها شده دیگر به کمان بازنمی‌گردد. بنابراین رهانکردن تیر خیلی بهتر از آن است که بخواهید فقط به این خاطر که کمان کاملا تنظیم شده و هدف در انتظار بوده است، با حرکات نسنجیده و نادرست و با بی‌دقتی تیر را رها کنید.»

کمان‌دار می‌پرسد: «اگر من هدف هستم، کجا قرار دارم؟» یا «دوست داری تیر چگونه به او اصابت کند؟» این همان نقطه‌ای است که می‌توانید آن را بسیار دوست داشته باشید. لحظات طنزگونه‌ای هم که در کتاب وجود دارد مایه‌ دلگرمی هر خواننده‌ای است. مثل زمانی که کتاب توصیه‌هایی دارد از قبیلِ «انرژی خود را هدر ندهید، به این ترتیب قادر خواهید بود، تیرهای زیادی را بدون خستگی پرتاب کنید» که همچون برخی از خطبه‌های ویکتوریا برخلاف اوانیسم است.

کوئیلو می‌نویسد «همان‌طور که تیر به دنبال هدف است، هدف نیز به دنبال تیر است.» به عبارت دیگر، کتابی که می‌خوانید در حال خواندن شما نیز هست. پس مراقب باشید! این داستان کوئیلو نشان می‌دهد زندگانی بدون برقراری ارتباط میان روح و عمل تحقق نمی‌یابد و زندگی‌ای که با ترسِ از طردشدگی و شکست محدود شده باشد بی‌ارزش است. درعوض باید ریسک کرد، شجاعت به خرج داد و سفر غیرمنتظره‌ای را که سرنوشت سر راهمان می‌گذارد پذیرفت.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...