مکان حادثه زمان حال است؛ و موضوع اثر، سرگذشت خوراک ما از عصر حجر تا به امروز... کتاب آشپزی، در برابر پوچی افسانه پهلوانی مردان، تنها کتاب موثق تاریخ است... شجره‌نامه‌ای مربوط به آشپزی از طریق نه چهره زنانه درمی‌آمیزد که هرکدام با یکی از دوره‌های تاریخ، از عصر حجر و دوران قرون وسطا و باروک و عصر انقلاب و صنعت و جز آن تا به امروز، منطبق است

سفره ماهی | گونتر گراس
سفره‌ماهی
[Der Butt]. (The Flounder) رمانی از گونترگراس (1) (1927)، نویسنده آلمانی، که در 1977 منتشر شد. گراس کتابش را چنین خلاصه می‌کند: «مکان حادثه زمان حال است؛ و موضوع اثر، سرگذشت خوراک ما از عصر حجر تا به امروز.» زمان روایت، که به «نه ماه» تقسیم شده است و هر ماه مطابق با یک فصل از کتاب است، معادل دوران بارداری است و به طور بسیار دقیق بین بسته شدن نطفه هلن، دختر گراس، که کتاب به او اهدا شده است، در اکتبر 1973، و تولد او در تابستان سال بعد واقع شده است. به پیدایش موازی کتاب و کودک، شجره‌نامه‌ای مربوط به آشپزی از طریق نه چهره زنانه درمی‌آمیزد که هرکدام با یکی از دوره‌های تاریخ، از عصر حجر و دوران قرون وسطا و باروک و عصر انقلاب و صنعت و جز آن تا به امروز، منطبق است. گراس، به کمک آنها، «مشارکت بی‌نام زنان را در تاریخ» نقل می‌کند؛ منظور او «ابداع وقایعی حقیقی‌تر از رویدادهایی است که به اصطلاح مورد تأیید سنت ماست»، سنتی که صرفاً عملیات نظامی مردانه را پاس می‌دارد؛ شروع کشت سیب‌زمینی مهمتر از جنگ هفت ساله است! رشته هادی حکایت، داستان سفره‌ماهی بر اساس قصه رمانتیک فیلیپ اوتو رونگه (2)، ماهی‌گیر و همسرش (3) است که گراس به ادعای خود، تحریر ابتدایی آن را بازساخته است:‌ سفره ماهی، که در عصر حجر صید شده است، به صیاد خود قول می‌دهد که اگر آزادش کند به او کمک خواهد کرد تا از سلطه مادرشاهی بگریزد؛ هم او منشأ «حق برتر» مردانه‌ای است که مردها را متقاعد کرده است تا به زور قدم در تاریخ گذارند و قدرت خود را تثبیت کنند و امر واقعی را در احاطه معنایی مستبدانه درآورند. کتاب آشپزی، در برابر پوچی افسانه پهلوانی مردان، تنها کتاب موثق تاریخ است. به اعتقاد گراس، انسان بیشتر به صورت «حیوان قادر به آشپزی» تعریف می‌شود تا حیوان خردمند. پایان رمان بسته نیست: در آغاز سالهای 1970، سفره‌ماهی بار دیگر صید می‌شود، اما این بار به دست سه فمینیست که اگرچه ماهی به آنها پیشنهاد می‌کند که از آن پس از حق آنها دفاع خواهد کرد، حیوان را آزاد نمی‌کنند و دادگاهی برای داوری درباره او تشکیل می‌دهند. نگارش سفره‌ماهی درست پس از انتخابات 1972 آغاز شد؛ انتخاباتی که سوسیال دموکراتها با چنان فاصله غرورآفرینی در آن پیروز شدند «که آنها را بی‌قید و خسته و تنبل ساخت»؛ و گراس، که از هیچ‌گونه حمایتی نسبت به آنان دریغ نکرده بود، «پس از همه آن سالهای تعهد سیاسی و مستقیم و روزانه»، سرانجام با این اثر، قدرت حماسی و قریحه رابله گونه طبل حلبی و سالهای سگی را بازیافت.

مهشید نونهالی. فرهنگ آثار. سروش

1.Gunter Grass 2.Philipp Otto Runge 3.Vom Fischer un syne Fru

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

به‌عنوان پیشخدمت، خدمتکار هتل، نظافتچی خانه، دستیار خانه سالمندان و فروشنده وال‌مارت کار کرد. او به‌زودی متوجه شد که حتی «پست‌ترین» مشاغل نیز نیازمند تلاش‌های ذهنی و جسمی طاقت‌فرسا هستند و اگر قصد دارید در داخل یک خانه زندگی کنید، حداقل به دو شغل نیاز دارید... آنها از فرزندان خود غافل می‌شوند تا از فرزندان دیگران مراقبت کنند. آنها در خانه‌های نامرغوب زندگی می‌کنند تا خانه‌های دیگران بی‌نظیر باشند ...
تصمیم گرفتم داستان خیالی زنی از روستای طنطوره را بنویسم. روستایی ساحلی در جنوب شهر حیفا. این روستا بعد از اشغال دیگر وجود نداشت و اهالی‌اش اخراج و خانه‌هایشان ویران شد. رمان مسیر رقیه و خانواده‌اش را طی نیم قرن بعد از نکبت 1948 تا سال 2000 روایت می‌کند و همراه او از روستایش به جنوب لبنان و سپس بیروت و سپس سایر شهرهای عربی می‌رود... شخصیت کوچ‌داده‌شده یکی از ویژگی‌های بارز جهان ما به شمار می‌آید ...
نگاه تاریخی به جوامع اسلامی و تجربه زیسته آنها نشان می‌دهد که آنچه رخ داد با این احکام متفاوت بود. اهل جزیه، در عمل، توانستند پرستشگاه‌های خود را بسازند و به احکام سختگیرانه در لباس توجه چندانی نکنند. همچنین، آنان مناظره‌های بسیاری با متفکران مسلمان داشتند و کتاب‌هایی درباره حقانیت و محاسن آیین خود نوشتند که گرچه تبلیغ رسمی دین نبود، از محدودیت‌های تعیین‌شده فقها فراتر می‌رفت ...
داستان خانواده شش‌نفره اورخانی‌... اورهان، فرزند محبوب پدر است‌ چون در باورهای فردی و اخلاق بیشتر از همه‌ شبیه‌ اوست‌... او نمی‌تواند عاشق‌ شود و بچه‌ داشته‌ باشد. رابطه‌ مادر با او زیاد خوب نیست‌ و از لطف‌ و محبت‌ مادر بهره‌ای ندارد. بخش‌ عمده عشق‌ مادر، از کودکی‌ وقف‌ آیدین‌ می‌شده، باقی‌مانده آن هم‌ به‌ آیدا (تنها دختر) و یوسف‌ (بزرگ‌‌ترین‌ برادر) می‌رسیده است‌. اورهان به‌ ظاهرِ آیدین‌ و اینکه‌ دخترها از او خوش‌شان می‌آید هم‌ غبطه‌ می‌خورد، بنابراین‌ سعی‌ می‌کند از قدرت پدر استفاده کند تا ند ...
پس از ۲۰ سال به موطن­‌شان بر می­‌گردند... خود را از همه چیز بیگانه احساس می‌­کنند. گذشت روزگار در بستر مهاجرت دیار آشنا را هم برای آنها بیگانه ساخته است. ایرنا که که با دل آکنده از غم و غصه برگشته، از دوستانش انتظار دارد که از درد و رنج مهاجرت از او بپرسند، تا او ناگفته‌­هایش را بگوید که در عالم مهاجرت از فرط تنهایی نتوانسته است به کسی بگوید. اما دوستانش دلزده از یک چنین پرسش­‌هایی هستند ...