علیه ترامپ | آرمان ملی


«در دل زمستان» [In the midst of winter] آن‌طور که نشریه پیپل می‌گوید «پیامی زمانمند درباره مهاجرت و معنای وطن» است. نشریه سانفرانسیسکو هم این رمان را تصویری دیگر از دیگر رمان مشهور آلنده یعنی «خانه اشباح» (یا خانه ارواح) توصیف می‌کند. شیکاگو ریدر هم می‌نویسد: «آلنده در این رمان از تخیلاتش به‌خوبی استفاده می‌کند تا به خوانندگانش کمک کند که به درک بهتری از تجربه مهاجرت برسند.»

در دل زمستان» [In the midst of winter] ایزابل آلنده

در اثر جدید ایزابل آلنده که جمله‌ای از آلبر کامو بر پیشانی خود دارد، بوران و تصادف رانندگی سه نفر را در سفری غیرمنتظره که زندگی آنها را متحول می‌کند گرد هم می‌آورد: «طی سه روز آینده، درحالی که توفان زمین را درنوردید و دریا از بین رفت، زندگی لوسیا ماراز، ریچارد بومستر و ایولین اورتگا به‌طور سردرگم‌کننده‌ای با یکدیگر پیوند می‌خورند.» این رمان مملو از چنین قواعدی است. و ظاهرا قصد دارد سوررئالیستی را که آلنده با آن شناخته می‌شود، به شکلی دیگر نشان دهد. درحقیقت، داستان بیشتر از رئالیسم جادویی، به درام‌های جنایی تاریخی شباهت دارد. ریچارد، استادی تنها و سالخورده، سوار بر اتومبیل خود از بروکلین خارج می‌شود و با وسیله نقلیه‌ای که توسط ایولین، مهاجری غیرقانونی که برحسب اتفاق مشغول رانندگی با اتومبیل کارفرمایش است، برخورد می‌کند. کمی بعدتر در همان شب ایولین با ظاهری آشفته و غیرقابل درک به آپارتمان ریچارد می‌رود، او به زبانی بین اسپانیایی و انگلیسی صحبت می‌کند که پس از تحمل حمله بی‌رحمانه گروهی در کشور خود گواتمالا، به لکنت مبتلا می‌شود. ریچارد برای دریافت کمک با مستاجر خود لوسیا تماس می‌گیرد که استاد میانسالی اهل شیلی است و تحت نظارت او در دانشگاه نیویورک مشغول به کار است. این سه نفر، مانند همه افرادی که در بوران با چند غریبه گرفتار شده‌اند، یک کیک را بین خود تقسیم کرده و شروع به تعریف داستان زندگی خود می‌کنند.

معلوم می‌شود که در صندوق عقب اتومبیلی که ایولین می‌راند جنازه‌ای وجود دارد و اکنون به لطف این تصادف در صندوق عقب بسته نمی‌شود. او از بازگرداندن خودروی آسیب‌دیده به کارفرمای خود، فرانک لیروی، شدیدا می‌ترسید، چراکه مطمئنا اگر او متوجه شود که ایولین جنازه را دیده، او را دنبال می‌کرد. طبیعتا، ایولین نمی‌تواند به پلیس مراجعه کند. رچارد و لوسیا با دیدن مخمصه‌ای که ایولین در آن گرفتار شده تصمیم می‌گیرند تا به او کمک کنند که از دست ماشین و جنازه خلاص شود. این طرح حکایت از داستان خارق‌العاده‌ای دارد که چرا آنها جایگاه خود را برای غریبه‌ای که طبق دانسته‌های آنها ممکن است خودش مرتکب قتل شده باشد، به خطر می‌اندازند، لوسیا در دهه 1970 ازکودتای نظامی شیلی فرار کرد. ریچارد که پدرش از دست نازی‌ها فرار کرده بود، «صدای پدر خود را از اعماق وجودش می‌شنید که وظیفه دخترش را برای کمک به مظلومین یادآوری می‌کرد.»

همزمان با سفر این سه نفر به شمال ایالت نیویورک، سیر روایت در رمان گذشته‌های هر کدام از آنها را به تصویر می‌کشد - خاطرات لوسیا از خانواده‌ای که در اثر جنگ در شیلی دچار فروپاشی شده بود، ازدواج نافرجام ریچارد در برزیل و کودکی غم‌انگیز ایولین در گواتمالا- را به تصویر می‌کشد. برخی از این تصاویر به‌یادماندنی هستند: برادر مرحوم لوسیا که مانند «یک احساس، سایه‌ای زودگذر، بوسه‌ای روی پیشانی او» توصیف می‌شود. یک خلافکار گواتمالایی «با خال‌کوبی‌هایی که مانند طاعون روی پوست او پخش شده‌اند.» اگرچه این داستان‌ها خلاقانه هستند، اما با توضیحات ساده‌انگارانه («بحران پیچیده‌ای که باعث تقسیم شیلی شده بود، ناپایدارشدن» و گفت‌وگوهای با ساختار نامناسب) خدشه‌دار شده. آنها از خوانندگان خواستند تا با مهاجران لاتین احساس همدلی كند که این هدف بشردوستانه خوبی است. اما انبوه رنج و بدبختی نمی‌تواند به شخصیت‌ها عمق ببخشد. عشق هم نمی‌تواند چنین کاری را انجام دهد. لوسیا و ریچارد وارد عشق دوران پیری می‌شوند و مانند سایر داستان‌های عاشقانه آلنده، احساسات آنها منجر به برخی از تحقیرکننده‌ترین خطوط رمان می‌شود: لوسیا او را متهم می‌کند که روحش را که سال‌ها در زمستان حبس شده و احساساتش را خنثی کرده. این احساس همچنین به پایانی روشن منتهی می‌شود که در پایان رمان ظاهر می‌شود؛ چراکه می‌خواهد حقیقت را در ارتباط با مهاجرت بیان کند.این نتیجه‌گیری عالی فرصتی از دست رفته است. تصور زمانی ضروری‌تر برای گفتن داستان مهاجران لاتین، کاری دشوار است. آلنده با اشاره به ترامپ و نارضایتی نژادی در آمریکا، به وضوح مشتاق است تا از آن نگرش سیاسی استفاده کند.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...