کتاب «سنجش دیالکتیک روشنگری» تازه‌ترین اثر تألیفی خسرو ناقد در سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عرضه می‌شود.

به گزارش ایسنا، در معرفی این کتاب عنوان شده است: خسرو ناقد در کتاب خود به بررسی و نقد بعضی نظریه‌های مطرح‌شده در اصلی‌ترین اثر ماکس هورکهایمر و تئودور آدورنو، نویسندگان کتاب «دیالکتیک روشنگری» پرداخته است. او مدعیات این دو متفکر مکتب فرانکفورت را تشریح می‌کند و تأثیراتی را نشان می‌دهد که نظریه‌های این دو اندیشمند آلمانی بر جریان‌های روشنفکری و اغلب چپ‌گرا به‌جا گذاشته و باعث شده است که آنان بی‌پروا همۀ دستاوردهای روشنگری و مدرنیتۀ منتج از آن را در جوامع دمکراتیک نفی کنند.

کتاب «سنجش دیالکتیک روشنگری» در دو فصل و یک پیوست تدوین و تنظیم شده است. فصل اول با تاریخچۀ انتشار کتاب «دیالکتیک روشنگری»، مهم‌ترین و مشهورترین اثر مشترک هورکهایمر و آدورنو آغاز می‌شود. سپس به‌منظور پاسخ به این پرسش که «نظریۀ انتقادی» چیست، مسیری نشان داده می‌شود که نویسندگان کتاب از نظریۀ نقاد تا نقد روشنگری طی کردند. بررسی انتقادی نظریه‌های اصلی کتاب دیالکتیک روشنگری از مباحث دیگر این فصل است که در آن نکاتی از نقدها و نظرهای برخی از متفکران و صاحب‌نظران بر این اثر بازگو و بررسی شده است. بخشی نیز به یکی از نظریه‌های مناقشه‌انگیز هورکهایمر و آدورنو اختصاص داده شده است که در آن رابطه‌ای میان اثبات‌گرایی و صنعتِ فرهنگ با تمامیت‌خواهی برقرار کرده‌اند. در پایان این فصل به این پرسش پاسخ داده شده که آیا آن‌گونه که نویسندگان کتاب ادعا می‌کنند توحش و توتالیتاریسم پیامد روشنگری است.

خسرو ناقد فصل دوم را به‌طور کلی به مباحثی دربارۀ روشنگری اختصاص داده است. ابتدا «زمینۀ معناشناسی روشنگری» و خطوط کلی مفاهیم متفاوت روشنگری را ترسیم کرده و سیر روشنگری را به ترتیب زمانی و تاریخی پیگیری کرده است. کتاب «سنجش دیالکتیک روشنگری» با مرور بر برخی آرای منتقدان و مخالفان روشنگری ادامه می‌یابد و در بحثی نسبتاً  گسترده دربارۀ «آیندۀ روشنگری» از جمله این پرسش مطرح شده که آیا روشنگری عقیم مانده است.

بررسی و نقد ترجمۀ فارسی کتاب «دیالکتیک روشنگری» پیوستی است که ناقد در آن برخی از خطاهای مترجمان را نمونه‌وار نشان داده است. کتاب در نهایت با ملاحظاتیِ کلی و کوتاه دربارۀ امر ترجمه به پایان می‌رسد.

کتاب «سنجش دیالکتیک روشنگری» در واقع مدخلی است بر مطالعۀ کتاب «دیالکتیک روشنگری» و نیم‌نگاهی است انتقادی به برخی مباحث اصلی و پیرامونی آن. افزون بر این‌ها کوشش شده است تا برخلاف متن کم‌وبیش پیچیدۀ اصل کتاب به زبان آلمانی، با بیانی روشن و شفاف و البته با روشی انتقادی، دیدگاه‌ها و نظریه‌های اساسی هورکهایمر و آدورنو و همچنین مباحث جانبی کتاب آنان، نه تنها برای دانشجویان و پژوهشگران فلسفه و علوم اجتماعی، بلکه برای علاقه‌مندان عام این‌گونه مباحث نیز بازگو شود.

«نشر نی» کتاب «سنجش دیالکتیک روشنگری» را در ۱۸۰ صفحه و با قیمت ۲۴ هزار تومان در فروردین امسال منتشر کرده است. این ناشر سال گذشته هم کتاب «خردکشی، روشنفکران و انقلاب اکتبر» نوشتۀ خسرو ناقد را منتشر کرد که چاپ سوم آن نیز در نمایشگاه کتاب امسال عرضه می‌شود.

سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۴ تا ۱۴ اردیبهشت‌ماه در مصلای تهران برگزار می‌شود.

«خرد»، نگهبانی از تجربه‌هاست. ما به ویران‌سازی تجربه‌ها پرداختیم. هم نهاد مطبوعات را با توقیف و تعطیل آسیب زدیم و هم روزنامه‌نگاران باتجربه و مستعد را از عرصه کار در وطن و یا از وطن راندیم... کشور و ملتی که نتواند علم و فن و هنر تولید کند، ناگزیر در حیاط‌خلوت منتظر می‌ماند تا از کالای مادی و معنوی دیگران استفاده کند... یک روزی چنگیز ایتماتوف در قرقیزستان به من توصیه کرد که «اسب پشت درشکه سیاست نباش. عمرت را در سیاست تلف نکن!‌» ...
هدف اولیه آموزش عمومی هرگز آموزش «مهارت‌ها» نبود... سیستم آموزشی دولت‌های مرکزی تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا توده‌ها را در مدارس ابتدایی زیر کنترل خود قرار دهند، زیرا نگران این بودند که توده‌های «سرکش»، «وحشی» و «از لحاظ اخلاقی معیوب» خطری جدی برای نظم اجتماعی و به‌علاوه برای نخبگان حاکم به شمار روند... اما هدف آنها همان است که همیشه بوده است: اطمینان از اینکه شهروندان از حاکمان خود اطاعت می‌کنند ...
کتاب جدید کانمن به مقایسه موارد زیادی در تجارت، پزشکی و دادرسی جنایی می‌پردازد که در آنها قضاوت‌ها بدون هیچ دلیل خاصی بسیار متفاوت از هم بوده است... عواملی نظیر احساسات شخص، خستگی، محیط فیزیکی و حتی فعالیت‌های قبل از فرآیند تصمیم‌گیری حتی اگر کاملاً بی‌ربط باشند، می‌توانند در صحت تصمیمات بسیار تاثیر‌گذار باشند... یکی از راه‌حل‌های اصلی مقابله با نویز جایگزین کردن قضاوت‌های انسانی با قوانین یا همان الگوریتم‌هاست ...
لمپن نقشی در تولید ندارد، در حاشیه اجتماع و به شیوه‌های مشکوکی همچون زورگیری، دلالی، پادویی، چماق‌کشی و کلاهبرداری امرار معاش می‌کند... لمپن امروزی می‌تواند فرزند یک سرمایه‌دار یا یک مقام سیاسی و نظامی و حتی یک زن! باشد، با ظاهری مدرن... لنین و استالین تا جایی که توانستند از این قشر استفاده کردند... مائو تسه تونگ تا آنجا پیش رفت که «لمپن‌ها را ذخایر انقلاب» نامید ...
نقدی است بی‌پرده در ایدئولوژیکی شدن اسلامِ شیعی و قربانی شدن علم در پای ایدئولوژی... یکسره بر فارسی ندانی و بی‌معنا نویسی، علم نمایی و توهّم نویسنده‌ی کتاب می‌تازد و او را کاملاً بی‌اطلاع از تاریخ اندیشه در ایران توصیف می‌کند... او در این کتاب بی‌اعتنا به روایت‌های رقیب، خود را درجایگاه دانایِ کل قرار داده و با زبانی آکنده از نیش و کنایه قلم زده است ...