کتاب «سنجش دیالکتیک روشنگری» تازه‌ترین اثر تألیفی خسرو ناقد در سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عرضه می‌شود.

به گزارش ایسنا، در معرفی این کتاب عنوان شده است: خسرو ناقد در کتاب خود به بررسی و نقد بعضی نظریه‌های مطرح‌شده در اصلی‌ترین اثر ماکس هورکهایمر و تئودور آدورنو، نویسندگان کتاب «دیالکتیک روشنگری» پرداخته است. او مدعیات این دو متفکر مکتب فرانکفورت را تشریح می‌کند و تأثیراتی را نشان می‌دهد که نظریه‌های این دو اندیشمند آلمانی بر جریان‌های روشنفکری و اغلب چپ‌گرا به‌جا گذاشته و باعث شده است که آنان بی‌پروا همۀ دستاوردهای روشنگری و مدرنیتۀ منتج از آن را در جوامع دمکراتیک نفی کنند.

کتاب «سنجش دیالکتیک روشنگری» در دو فصل و یک پیوست تدوین و تنظیم شده است. فصل اول با تاریخچۀ انتشار کتاب «دیالکتیک روشنگری»، مهم‌ترین و مشهورترین اثر مشترک هورکهایمر و آدورنو آغاز می‌شود. سپس به‌منظور پاسخ به این پرسش که «نظریۀ انتقادی» چیست، مسیری نشان داده می‌شود که نویسندگان کتاب از نظریۀ نقاد تا نقد روشنگری طی کردند. بررسی انتقادی نظریه‌های اصلی کتاب دیالکتیک روشنگری از مباحث دیگر این فصل است که در آن نکاتی از نقدها و نظرهای برخی از متفکران و صاحب‌نظران بر این اثر بازگو و بررسی شده است. بخشی نیز به یکی از نظریه‌های مناقشه‌انگیز هورکهایمر و آدورنو اختصاص داده شده است که در آن رابطه‌ای میان اثبات‌گرایی و صنعتِ فرهنگ با تمامیت‌خواهی برقرار کرده‌اند. در پایان این فصل به این پرسش پاسخ داده شده که آیا آن‌گونه که نویسندگان کتاب ادعا می‌کنند توحش و توتالیتاریسم پیامد روشنگری است.

خسرو ناقد فصل دوم را به‌طور کلی به مباحثی دربارۀ روشنگری اختصاص داده است. ابتدا «زمینۀ معناشناسی روشنگری» و خطوط کلی مفاهیم متفاوت روشنگری را ترسیم کرده و سیر روشنگری را به ترتیب زمانی و تاریخی پیگیری کرده است. کتاب «سنجش دیالکتیک روشنگری» با مرور بر برخی آرای منتقدان و مخالفان روشنگری ادامه می‌یابد و در بحثی نسبتاً  گسترده دربارۀ «آیندۀ روشنگری» از جمله این پرسش مطرح شده که آیا روشنگری عقیم مانده است.

بررسی و نقد ترجمۀ فارسی کتاب «دیالکتیک روشنگری» پیوستی است که ناقد در آن برخی از خطاهای مترجمان را نمونه‌وار نشان داده است. کتاب در نهایت با ملاحظاتیِ کلی و کوتاه دربارۀ امر ترجمه به پایان می‌رسد.

کتاب «سنجش دیالکتیک روشنگری» در واقع مدخلی است بر مطالعۀ کتاب «دیالکتیک روشنگری» و نیم‌نگاهی است انتقادی به برخی مباحث اصلی و پیرامونی آن. افزون بر این‌ها کوشش شده است تا برخلاف متن کم‌وبیش پیچیدۀ اصل کتاب به زبان آلمانی، با بیانی روشن و شفاف و البته با روشی انتقادی، دیدگاه‌ها و نظریه‌های اساسی هورکهایمر و آدورنو و همچنین مباحث جانبی کتاب آنان، نه تنها برای دانشجویان و پژوهشگران فلسفه و علوم اجتماعی، بلکه برای علاقه‌مندان عام این‌گونه مباحث نیز بازگو شود.

«نشر نی» کتاب «سنجش دیالکتیک روشنگری» را در ۱۸۰ صفحه و با قیمت ۲۴ هزار تومان در فروردین امسال منتشر کرده است. این ناشر سال گذشته هم کتاب «خردکشی، روشنفکران و انقلاب اکتبر» نوشتۀ خسرو ناقد را منتشر کرد که چاپ سوم آن نیز در نمایشگاه کتاب امسال عرضه می‌شود.

سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۴ تا ۱۴ اردیبهشت‌ماه در مصلای تهران برگزار می‌شود.

پس از ۲۰ سال به موطن­‌شان بر می­‌گردند... خود را از همه چیز بیگانه احساس می‌­کنند. گذشت روزگار در بستر مهاجرت دیار آشنا را هم برای آنها بیگانه ساخته است. ایرنا که که با دل آکنده از غم و غصه برگشته، از دوستانش انتظار دارد که از درد و رنج مهاجرت از او بپرسند، تا او ناگفته‌­هایش را بگوید که در عالم مهاجرت از فرط تنهایی نتوانسته است به کسی بگوید. اما دوستانش دلزده از یک چنین پرسش­‌هایی هستند ...
ما نباید از سوژه مدرن یک اسطوره بسازیم. سوژه مدرن یک آدم معمولی است، مثل همه ما. نه فیلسوف است، نه فرشته، و نه حتی بی‌خرده شیشه و «نایس». دقیقه‌به‌دقیقه می‌شود مچش را گرفت که تو به‌عنوان سوژه با خودت همگن نیستی تا چه رسد به اینکه یکی باشی. مسیرش را هم با آزمون‌وخطا پیدا می‌کند. دانش و جهل دارد، بلدی و نابلدی دارد... سوژه مدرن دنبال «درخورترسازی جهان» است، و نه «درخورسازی» یک‌بار و برای همیشه ...
همه انسان‌ها عناصری از روباه و خارپشت در خود دارند و همین تمثالی از شکافِ انسانیت است. «ما موجودات دوپاره‌ای هستیم و یا باید ناکامل بودن دانشمان را بپذیریم، یا به یقین و حقیقت بچسبیم. از میان ما، تنها بااراده‌ترین‌ها به آنچه روباه می‌داند راضی نخواهند بود و یقینِ خارپشت را رها نخواهند کرد‌»... عظمت خارپشت در این است که محدودیت‌ها را نمی‌پذیرد و به واقعیت تن نمی‌دهد ...
در کشورهای دموکراتیک دولت‌ها به‌طور معمول از آموزش به عنوان عاملی ثبات‌بخش حمایت می‌کنند، در صورتی که رژیم‌های خودکامه آموزش را همچون تهدیدی برای پایه‌های حکومت خود می‌دانند... نظام‌های اقتدارگرای موجود از اصول دموکراسی برای حفظ موجودیت خود استفاده می‌کنند... آنها نه دموکراسی را برقرار می‌کنند و نه به‌طور منظم به سرکوب آشکار متوسل می‌شوند، بلکه با برگزاری انتخابات دوره‌ای، سعی می‌کنند حداقل ظواهر مشروعیت دموکراتیک را به دست آورند ...
نخستین، بلندترین و بهترین رمان پلیسی مدرن انگلیسی... سنگِ ماه، در واقع، الماسی زردرنگ و نصب‌شده بر پیشانی یک صنمِ هندی با نام الاهه ماه است... حین لشکرکشی ارتش بریتانیا به شهر سرینگاپاتام هند و غارت خزانه حاکم شهر به وسیله هفت ژنرال انگلیسی به سرقت رفته و پس از انتقال به انگلستان، قرار است بر اساس وصیت‌نامه‌ای مکتوب، به دخترِ یکی از اعیان شهر برسد ...