کتاب «مفهوم اضطراب: تعمقی ساده با گرایش روان‌شناختی درباره‌ مسئله گناه موروثی در علم اصول دین» [The concept of anxiety : a simple psychologically oriented deliberation in view of the dogmatic problem of hereditary sin] اثر سورن کیرکگور [Soren Kierkegaard] با ترجمه صالح نجفی منتشر شد.

مفهوم اضطراب: تعمقی ساده با گرایش روان‌شناختی درباره‌ مسئله گناه موروثی در علم اصول دین» [The concept of anxiety : a simple psychologically oriented deliberation in view of the dogmatic problem of hereditary sin] اثر سورن کیرکگور [Soren Kierkegaard]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، کیرکگور در دیباچه مفهوم اضطراب ادعا می‌کند قصد دارد این کتاب را به همان سرراستی بنویسد که مرغان هوا آواز سر می‌دهند. او می‌گوید گناه اول هر فردی از ابنای بشر شبیه گناه اول آدم ابوالبشر است سپس به سراغ اضطراب می‌رود و فرق می‌گذارد میان اضطراب عینی (برون ذاتی) و اضطراب ذهنی (درون ذاتی) و رابطه آن را با آزادی برجسته می‌سازد. امکان آزادی در اضطراب عرض اندام می‌کند.

کیرکگور اضطراب را ترس یا دلهره‌ای نامشخص می‌داند که پیش شرط آزادی و به همین سبب، پیش شرط گناه است. زیرا اضطراب همانا تصدیق وضع کنونی ما و بازشناخت ماهیت امکان است. در اینجا کیرکگور در مقام متفکری مسیحی بحث می‌کند و تا بخواهید از متن کتاب مقدس نقل می‌کند و خیلی وقت‌ها از عبارت‌هایی استفاده می‌کند که برای فیلسوفان از زبان‌های دیگر و کیرکگورپژوهان جذاب خواهد بود. اما مفهوم اضطراب تعمقی ساده با گرایش روان شناختی درباره مسئله گناه موروثی در علم اصول دین، رساله‌ای است که کیرکگور همزمان با خرده نان‌های فلسفی در ۱۸۴۴ منتشر ساخت.

الستر هنی کیرکگورشناس نامی در ۲۰۱۴ ترجمه جدیدی از آن به زبان انگلیسی به بازار ارائه کرد. این رساله، اضطراب را یکی از جزءهای ضروری وضع بشری می‌شمارد که چون آدمی به استقبال آن رود ممکن است به فعلیت آزادی در مقام امکانِ امکان راه برد. اضطراب نتیجه توانایی بی‌همتای انسان است برای تأمل در نفس خویش و درباره ماهیت هستی انضمامی خویش. هر شخص زنده هم فرد است هم در همان حال نوع (یا به تعبیر کیرکگور نژاد بشر) و قادر است به تولید مثل دیگرانی از نوع خود. کیرکگور ادعا می‌کند این وقوف به نفس که هر شخصی در لحظه‌ای خاص از زندگی به کشفش می‌رسد گناه نخستین حقیقی است و می‌تواند به ترس و احساس گناه و دیگر اختلال‌های روان منجر شود که ریشه همه‌شان معرفت توانکاه به خیر و شر است.

روان‌شناسی، یا آنچه کیرکگور علم روح ذهنی یا دانش روح درون ذات می‌نامد، کمک می‌کند تا این تأمل در نفس خود را هر چه عیان‌تر بنماید، چندان که فرد بتواند آن هشت مفهوم اضطراب را بفهمد و بپذیرد. روان‌شناسی به جهت بهره‌گیری از معرفت جامع به زندگی بشر و همدردی با علائق آن بهترین ابزار برای مقابله با اضطراب است.

این کتاب فشرده و دشوار با ارجاع به نویسندگان و متفکران گوناگونی چون هگل، شلینگ، افلاطون و پانویس‌های پرشمار که بعضی‌شان بالغ بر چند صفحه می‌شود یکی از قریب‌ترین نوشته‌های چند بعدی کیرکگور است که به حوزه‌های گوناگون سرک می‌کشد و به شیوه‌ای رادیکال و سراپا مدرن سروقت مفهومی از منظر دنیای مدرن خارق اجماع می‌رود که جزو اصول دین مسیح به شمار می‌رود. سورن کیرکگور با ترکیب دیالکتیکی درخشان بصیرت‌هایی بشری و اصول عقاید مسیحی در ۱۸۴۴ مفهوم اضطراب را به صورت نقطه عطفی در تاریخ تعمق روان شناختی به خوانندگان عرضه کرد.

حرف کتاب این بود که اگر امیدی به غلبه بر اضطراب باشد نه در انواع گرد و قرص، بلکه با آغوش باز به استقبال آن رفتن است. نثر کیرکگور در زبان دانمارکی غنای شگفت انگیزی دارد اما ترجمه‌های قبلی و تازه‌ترینشان که در ۱۹۸۰ منتشر شد با زبانی مصنوع و متکلف یا گاه به جهت تقلید کورکورانه از اصل دانمارکی خشک و بی روح باعث شدند این اثر عالی چندانکه باید در زبان انگلیسی قدر نبیند و به حاشیه رود الستر هنی سرشناس‌ترین کیر کگورشناس جهان با نثر سرزنده و پرنشاطی که در ترجمه‌های انگلیسی کیرکگور سابقه ندارد سرانجام توانسته است ضرباهنگ طبیعی اصل دانمارکی را باز آفریند.

به این امید که این اثر قدر نادیده کلاسیک حیاتی نو چنانکه شایسته آن است بیابد یعنی در مقام اثری که نطفه فلسفه اصالت هستی اگزیستانسیالیسم و روان شناسی ارزش‌های اخلاقی در آن بسته شده است.

مترجم فارسی این رساله به هیچ روی نمی‌تواند مدعی باز آفرینی ضرباهنگ اصل اثر یا حتی ترجمه هنی شود. در ترجمه فارسی این اثر دشوارترین و پیچیده‌ترین نوشته کیرکگور، از سه ترجمه انگلیسی کمک گرفته شده است. ده مفهوم اضطراب دست‌کم سه بار و به قلم نمایندگان سه نسل از کیرکگورشناسان به انگلیسی ترجمه شده است. مبنای ترجمه فارسی، ترجمه الستر هنی بود ولی دو ترجمه دیگر را هم پیوسته پیش نظر داشته است.

به این ترتیب، رساله بی‌همتای مفهوم اضطراب دست‌کم سه بار به انگلیسی ترجمه شده است، اول بار در سال‌های پایانی جنگ جهانی دوم، بار دوم سی و پنج سال بعد در ابتدای دهه ۱۹۸۰ و بار سوم باز سی و پنج سال بعد در سال ۲۰۱۴ و مقدمه ترجمه حاضر از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول گزارشی است از مدخل ویکی پدیای انگلیسی درباره مفهوم اضطراب کیرکگور با این تذکر که نقل قول‌ها از رساله اضطراب در این مدخل جملگی از ترجمه رایدار تُمته است برای آنکه خواننده بتواند بر تفاوت سبک و لحن ترجمه‌های تمته و هنی تأمل کند. نقل قول‌ها در این بخش از ترجمه تمته به فارسی درآمده‌اند.

نشر مرکز کتاب «مفهوم اضطراب»، اثر سورن کیرکگور را با ترجمه صالح نجفی در 282 صفحه و با قیمت 168000 تومان منتشر کرد.

................ هر روز با کتاب ...............

ایده مدارس خصوصی اولین بار در سال 1980 توسط رونالد ریگان مطرح شد... یکی از مهم‌ترین عوامل ضعف تحصیلی و سیستم آموزشی فقر است... میلیاردرها وارد فضای آموزشی شدند... از طریق ارزشیابی دانش‌آموزان را جدا می‌کردند و مدارس را رتبه‌بندی... مدارس و معلمان باکیفیت پایین، حذف می‌شدند... از طریق برخط کردن بسیاری از آموزش‌ها و استفاده بیشتر از رایانه تعداد معلمان کاهش پیدا کرد... مدرسه به‌مثابه یک بنگاه اقتصادی زیر نقاب نیکوکاری... اما کیفیت آموزش همچنان پایین ...
محبوب اوباش محلی و گنگسترها بود. در دو چیز مهارت داشت: باز کردن گاوصندوق و دلالی محبت... بعدها گفت علاوه بر خبرچین‌ها، قربانی سیستم قضایی فرانسه هم شده است که می‌خواسته سریع سروته پرونده را هم بیاورد... او به جهنم می‌رفت، هر چند هنوز نمرده بود... ما دو نگهبان داریم: جنگل و دریا. اگر کوسه‌ها شما را نخورند یا مورچه‌ها استخوان‌هایتان را تمیز نکنند، به زودی التماس خواهید کرد که برگردید... فراری‌ها در طول تاریخ به سبب شجاعت، ماجراجویی، تسلیم‌ناپذیری و عصیان علیه سیستم، همیشه مورد احترام بوده‌اند ...
نوشتن از دنیا، در عین حال نوعی تلاش است برای فهمیدن دنیا... برخی نویسنده‌ها به خود گوش می‌سپارند؛ اما وقتی مردم از رنج سر به طغیان برآورده‌اند، بدبختیِ شخصیِ نویسنده ناشایست و مبتذل می‌نماید... کسانی که شک به دل راه نمی‌دهند برای سلامت جامعه خطرناک‌اند. برای ادبیات هم... هرچند حقیقت، که تنها بر زبان کودکان و شاعران جاری می‌شود، تسلایمان می‌دهد، اما به هیچ وجه مانع تجارت، دزدی و انحطاط نمی‌شود... نوشتن برای ما بی‌کیفر نیست... این اوج سیه‌روزی‌ست که برخی رهبران با تحقیرکردنِ مردم‌شان حکومت کنند ...
کسی حق خروج از شهر را ندارد و پاسخ کنجکاوی افراد هم با این جمله که «آن بیرون هیچ چیز نیست» داده می‌شود... اشتیاق او برای تولید و ثروتمند شدن، سیری ناپذیر است و طولی نمی‌کشد که همه درختان جنگل قطع می‌شوند... وجود این گیاه، منافع کارخانه را به خطر می‌اندازد... در این شهر، هیچ عنصر طبیعی وجود ندارد و تمامی درختان و گل‌ها، بادکنک‌هایی پلاستیکی هستند... مهمترین مشکل لاس وگاس کمبود شدید منابع آب است ...
در پانزده سالگی به ازدواج حسین فاطمی درمی‌آید و کمتر از دو سال در میانه‌ی اوج بحران‌ ملی شدن نفت و کودتا با دکتر زندگی می‌کند... می‌خواستند با ایستادن کنار خانم سطوتی، با یک عکس یادگاری؛ خود را در نقش مرحوم فاطمی تصور کرده و راهی و میراث‌دار او بنمایانند... حتی خاطره چندانی هم در میان نیست؛ او حتی دقیق و درست نمی‌دانسته دعوی شویش با شاه بر سر چه بوده... بچه‌ی بازارچه‌ی آب منگل از پا نمی‌نشیند و رسم جوانمردی را از یاد نمی‌برد... نهایتا خانم سطوتی آزاد شده و به لندن باز می‌گردد ...