ترجمه کتاب «دانش خطرناک؛ شرق‌شناسی و مصائب آن» [Dangerous knowledge : orientalism and its discontents] نوشته رابرت اروین [Robert Irwin] توسط نشر ماهی منتشر و راهی بازار نشر شد.

دانش خطرناک؛ شرق‌شناسی و مصائب آن [Dangerous knowledge : orientalism and its discontents]  رابرت اروین [Robert Irwin]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۰۸ توسط انتشارات اُورلوک در نیویورک چاپ شده است.

تصویری که نویسنده کتاب پیش‌رو از شرق‌شناسی ارائه کرده، نقطه مقابل دیدگاه ادوارد سعید در کتاب مشهور «شرق‌شناسی» اش است که به گفته مترجم کتاب، با نیتی خوب و انسان‌دوستانه اما آلوده به تعصب عربی نوشته شده است. دهقانی می‌گوید سعید در آن‌کتاب بیش از آن‌که متوجه شرق‌شناسی باشد، به حمله به مبانی سیاسی و عقیدتی امپریالیسم بریتانیا و آمریکا پرداخته است. یکی از مسائل دیگری هم که دهقانی درباره کتاب ادوارد سعید به آن اشاره کرده این است که سعید در کتاب خود، شرق را به عالم اسلام و عالم اسلام را هم به دنیای عرب تقلیل داده است.

کتاب «شرق‌شناسی» ادوارد سعید سال ۱۹۷۸ منتشر شد و نویسنده کتاب «دانش خطرناک» می‌گوید اگر آن‌کتاب نبود، این‌کتاب او هم نوشته نمی‌شد. «دانش خطرناک» به گفته مترجمش، پاسخی عالمانه و منصفانه به تندروی‌ها، اشتباهات و مغالطه‌های ادوارد سعید است. رابرت اروین از همان‌ابتدای کتاب خود با صراحت می‌گوید «شرق‌شناسی» سعید حاصل شیادی شریرانه‌ای است که تشخیص خطاهای صادقانه آن از سیاه‌نمایی‌های عامدانه‌اش دشوار است.

«دانش خطرناک» پیش از شروع، یادداشتی از مترجم و مقدمه را شامل می‌شود و در ادامه ۱۰ فصل اصلی با این‌عناوین دارد: «برخورد تمدن‌های کهن»، «بدعت کهن یا کفر جدید»، «شرق‌شناسی رنسانس»، «قداست مطالعات شرقی»، «روشنگری از لونی دیگر»، «مطالعات شرقی در عصر بخار و سالوس»، «دودستگی در میان شرق‌شناسان»، «دولت مستعجل شرق‌شناسی»، «کاوشی در ماهیت یکی از مجادلات قرن بیستم» و «دشمنان شرق‌شناسی».

رابرت اروین در کتاب پیش‌رو، به جز پاسخ به ادعاهای ادوارد سعید، جریان‌ها و مکاتب شرق‌شناسی را با دیدگاه انتقادی بررسی کرده و چهره‌هایی چون رابرت براون، لویی ماسینیون و نیکلسون را هم در این‌زمینه معرفی کرده است. به‌این‌ترتیب کتاب «دانش خطرناک» تاریخ تحلیلی شرق‌شناسی را از ابتدا تا برهه ابتدایی قرن بیست‌ویکم در بر می‌گیرد.

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

بارتلمی دربلو (۱۶۲۵-۱۶۹۵) کاتولیک پرشوری بود که پس از تحصیل متون کلاسیک و فلسفه به مطالعه زبان عبری پرداخت تا عهد عتیق را بهتر بفهمد. او سرانجام در کولژ دو فرانس استاد زبان سریانی شد. دربلو یکی از عتیقه‌شناسان و شرق‌شناسانی بود که کولبر از پژوهش‌هایشان حمایت می‌کرد. اگرچه کتابخانه را می‌توان پیشگام دایره‌المعارف اسلام در قرن بیستم دانست و در حقیقت ماخذی مهم به شمار می‌آمد، کار دربلو بیش‌تر صبغه ادبی داشت، چنان‌که حکایات و عندالاقتضی اشعاری هم در میانه مدخل‌های آن به چشم می‌خورد. زندگی‌های پلوتارک سرمشقی ادبی دانسته می‌شد و دربلو هم، به پیروی از آن، طرح اخلاقیات را به اندازه ثبت وقایع مهم می‌شمرد. او هیچ‌گاه به خاورمیانه سفر نکرده بود و طبعاً به رویدادهای سیاسی یا تجاری روز علاقه‌ای نداشت.

این‌کتاب با ۴۶۸ صفحه، شمارگان هزار و ۵۰۰ نسخه و قیمت ۸۲ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...