ترجمه کتاب «دانش خطرناک؛ شرق‌شناسی و مصائب آن» [Dangerous knowledge : orientalism and its discontents] نوشته رابرت اروین [Robert Irwin] توسط نشر ماهی منتشر و راهی بازار نشر شد.

دانش خطرناک؛ شرق‌شناسی و مصائب آن [Dangerous knowledge : orientalism and its discontents]  رابرت اروین [Robert Irwin]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۰۸ توسط انتشارات اُورلوک در نیویورک چاپ شده است.

تصویری که نویسنده کتاب پیش‌رو از شرق‌شناسی ارائه کرده، نقطه مقابل دیدگاه ادوارد سعید در کتاب مشهور «شرق‌شناسی» اش است که به گفته مترجم کتاب، با نیتی خوب و انسان‌دوستانه اما آلوده به تعصب عربی نوشته شده است. دهقانی می‌گوید سعید در آن‌کتاب بیش از آن‌که متوجه شرق‌شناسی باشد، به حمله به مبانی سیاسی و عقیدتی امپریالیسم بریتانیا و آمریکا پرداخته است. یکی از مسائل دیگری هم که دهقانی درباره کتاب ادوارد سعید به آن اشاره کرده این است که سعید در کتاب خود، شرق را به عالم اسلام و عالم اسلام را هم به دنیای عرب تقلیل داده است.

کتاب «شرق‌شناسی» ادوارد سعید سال ۱۹۷۸ منتشر شد و نویسنده کتاب «دانش خطرناک» می‌گوید اگر آن‌کتاب نبود، این‌کتاب او هم نوشته نمی‌شد. «دانش خطرناک» به گفته مترجمش، پاسخی عالمانه و منصفانه به تندروی‌ها، اشتباهات و مغالطه‌های ادوارد سعید است. رابرت اروین از همان‌ابتدای کتاب خود با صراحت می‌گوید «شرق‌شناسی» سعید حاصل شیادی شریرانه‌ای است که تشخیص خطاهای صادقانه آن از سیاه‌نمایی‌های عامدانه‌اش دشوار است.

«دانش خطرناک» پیش از شروع، یادداشتی از مترجم و مقدمه را شامل می‌شود و در ادامه ۱۰ فصل اصلی با این‌عناوین دارد: «برخورد تمدن‌های کهن»، «بدعت کهن یا کفر جدید»، «شرق‌شناسی رنسانس»، «قداست مطالعات شرقی»، «روشنگری از لونی دیگر»، «مطالعات شرقی در عصر بخار و سالوس»، «دودستگی در میان شرق‌شناسان»، «دولت مستعجل شرق‌شناسی»، «کاوشی در ماهیت یکی از مجادلات قرن بیستم» و «دشمنان شرق‌شناسی».

رابرت اروین در کتاب پیش‌رو، به جز پاسخ به ادعاهای ادوارد سعید، جریان‌ها و مکاتب شرق‌شناسی را با دیدگاه انتقادی بررسی کرده و چهره‌هایی چون رابرت براون، لویی ماسینیون و نیکلسون را هم در این‌زمینه معرفی کرده است. به‌این‌ترتیب کتاب «دانش خطرناک» تاریخ تحلیلی شرق‌شناسی را از ابتدا تا برهه ابتدایی قرن بیست‌ویکم در بر می‌گیرد.

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

بارتلمی دربلو (۱۶۲۵-۱۶۹۵) کاتولیک پرشوری بود که پس از تحصیل متون کلاسیک و فلسفه به مطالعه زبان عبری پرداخت تا عهد عتیق را بهتر بفهمد. او سرانجام در کولژ دو فرانس استاد زبان سریانی شد. دربلو یکی از عتیقه‌شناسان و شرق‌شناسانی بود که کولبر از پژوهش‌هایشان حمایت می‌کرد. اگرچه کتابخانه را می‌توان پیشگام دایره‌المعارف اسلام در قرن بیستم دانست و در حقیقت ماخذی مهم به شمار می‌آمد، کار دربلو بیش‌تر صبغه ادبی داشت، چنان‌که حکایات و عندالاقتضی اشعاری هم در میانه مدخل‌های آن به چشم می‌خورد. زندگی‌های پلوتارک سرمشقی ادبی دانسته می‌شد و دربلو هم، به پیروی از آن، طرح اخلاقیات را به اندازه ثبت وقایع مهم می‌شمرد. او هیچ‌گاه به خاورمیانه سفر نکرده بود و طبعاً به رویدادهای سیاسی یا تجاری روز علاقه‌ای نداشت.

این‌کتاب با ۴۶۸ صفحه، شمارگان هزار و ۵۰۰ نسخه و قیمت ۸۲ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

تجربه‌نگاری نخست‌وزیر کشوری کوچک با جمعیت ۴ میلیون نفری که اکنون یک شرکت مشاوره‌ی بین‌المللی را اداره می‌کند... در دوران او شاخص سهولت کسب و کار از رتبه ١١٢ (در ٢٠٠۶) به ٨ (در ٢٠١۴) رسید... برای به دست آوردن شغلی مانند افسر پلیس که ماهانه ٢٠ دلار درآمد داشت باید ٢٠٠٠ دلار رشوه می‌دادید... تقریبا ٨٠درصد گرجستانی‌ها گفته بودند که رشوه، بخش اصلی زندگی‌شان است... نباید شرکت‌های دولتی به عنوان سرمایه‌گذار یک شرکت دولتی انتخاب شوند: خصولتی سازی! ...
هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...