«کایروس» [Kairos] نوشته جنی ارپنبک [Jenny Erpenbeck] با ترجمه مایکل هافمن برنده جایزه بین‌المللی بوکر ۲۰۲۴ شد.

کایروس» [Kairos] نوشته جنی ارپنبک [Jenny Erpenbeck]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، «کایروس» که داستانی درباره یک عشق بزرگ و زوال آن است و در عین حال داستان انحلال یک سیستم سیاسی کامل را روایت می کند، جایزه بوکر بین‌المللی ۲۰۲۴ را از آن خود کرد. جنی ارپنبک که سال ۲۰۱۸ هم نامزد دریافت این جایزه بود، اولین نویسنده آلمانی است که این جایزه را به خانه می‌برد.

در مراسم معرفی برنده جایزه بین‌المللی بوکر ۲۰۲۴ که در تیت مدرن لندن برگزار شد، النور واچتل، رییس داوران نام برنده را اعلام کرد و افزود این جایزه ۵۰ هزار پوندی به طور مساوی بین نویسنده جنی ارپنبک و مترجم مایکل هافمن تقسیم می‌شود.

رمان ارپنبک که در اصل به زبان آلمانی نوشته شده، درباره رابطه مخرب یک زن جوان و یک مرد مسن در برلین شرقی دهه ۱۹۸۰ است. این امر مسایل شخصی و سیاسی را درهم می‌آمیزد زیرا این دو در ظاهر تجسمی از آرمان‌گرایی درهم شکسته آلمان شرقی هستند و در تلاش برای حفظ گذشته. «کایروس» مدیتیشنی درباره امید و ناامیدی است که پرسش‌های پیچیده‌ای درباره آزادی، وفاداری، عشق و قدرت طرح می‌کند.

برنده از میان فهرستی شامل ۶ کتاب انتخاب شد که «نه یک رودخانه»، «جزییات»، «ماتر ۲-۱۰»، «آنچه ترجیح می‌دهم در مورد آن فکر نکنم» و «گاوآهن کج» دیگر مدعیان آن بودند. این کتاب‌ها از بین ۱۴۹ کتاب منتشر شده در بریتانیا یا ایرلند انتخاب شدند.

جنی ارپنبک درباره کتابش گفت: سقوط دیوار ایده رهایی است. چیزی که برای من جالب بود این است که رهایی تنها چیزی نیست که در چنین داستانی می‌توان گفت. سال‌های قبل و بعد از آن هم وجود دارد.

النور واچتل، رییس داوران ۲۰۲۴ هم درباره کتاب گفت: جنی ارپنبک در نثری درخشان، پیچیدگی رابطه بین یک دانشجوی جوان و نویسنده‌ای بسیار مسن‌تر را آشکار می‌کند و تنش‌ها و تغییرات روزانه را که نشان‌دهنده صمیمیت آن‌ها است، ردیابی می‌کند و از آپارتمان‌ها، کافه‌ها، خیابان‌های شهر، محل کار و غذای آنها می‌گوید. برلین شرقی با عشق و اشتیاق شروع می‌شود، اما به همان اندازه درباره قدرت، هنر و فرهنگ است.

ترجمه مایکل هافمن فصاحت و عجیب‌وغریب نوشته‌های ارپن‌بک، ریتم جملات تکراری آن، گستردگی واژگان احساسی او را به تصویر می‌کشد.

چیزی که «کایروس» را بسیار غیرمعمول می‌کند هم زیبا و هم ناراحت کننده بودن آن است؛ کتابی شخصی و سیاسی که در آن نویسنده از شما دعوت می‌کند بین این تحولات سیاسی تعیین کننده یک نسل ارتباط برقرار کنید؛ تحولاتی که ماهیت سرنوشت و اختیار را زیر سوال می‌برد.

جنی ارپنبک در سال ۱۹۶۷ در برلین آلمان به دنیا آمد و در حالی که به عنوان کارگردان اپرا کار می‌کرد، نخستین رمان خود را با عنوان «کودک پیر و کتاب کلمات» در سال ۲۰۰۸ منتشر کرد. از دیگر کتاب‌های او می‌توان به «دیدار» (۲۰۱۰)، «پایان روزها» در سال ۲۰۱۴ که برنده جایزه داستان‌های خارجی مستقل شد و «می‌روی، رفت، رفته است» در سال ۲۰۱۷ که به فهرست اولیه جایزه بین‌المللی بوکر راه یافت یاد کرد. آثار او به بیش از ۳۰ زبان ترجمه شده است.

مایکل هافمن شاعر، منتقد و مترجم است. او آثار چندین نویسنده آلمانی از جمله فرانتس کافکا، جوزف راث و هانس فالادا را ترجمه کرده و برنده چندین جایزه ادبی از جمله جایزه مستقل ادبیات داستانی خارجی در سال ۱۹۹۵ برای ترجمه رمان پدرش با عنوان «توضیح دهنده فیلم» است. او از داوران جایزه بین‌المللی بوکر سال ۲۰۱۸ بود که در همان سال جنی ارپنبک برای اولین بار به فهرست طولانی این جایزه راه یافت.

................ هر روز با کتاب ................

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...