«کایروس» [Kairos] نوشته جنی ارپنبک [Jenny Erpenbeck] با ترجمه مایکل هافمن برنده جایزه بین‌المللی بوکر ۲۰۲۴ شد.

کایروس» [Kairos] نوشته جنی ارپنبک [Jenny Erpenbeck]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، «کایروس» که داستانی درباره یک عشق بزرگ و زوال آن است و در عین حال داستان انحلال یک سیستم سیاسی کامل را روایت می کند، جایزه بوکر بین‌المللی ۲۰۲۴ را از آن خود کرد. جنی ارپنبک که سال ۲۰۱۸ هم نامزد دریافت این جایزه بود، اولین نویسنده آلمانی است که این جایزه را به خانه می‌برد.

در مراسم معرفی برنده جایزه بین‌المللی بوکر ۲۰۲۴ که در تیت مدرن لندن برگزار شد، النور واچتل، رییس داوران نام برنده را اعلام کرد و افزود این جایزه ۵۰ هزار پوندی به طور مساوی بین نویسنده جنی ارپنبک و مترجم مایکل هافمن تقسیم می‌شود.

رمان ارپنبک که در اصل به زبان آلمانی نوشته شده، درباره رابطه مخرب یک زن جوان و یک مرد مسن در برلین شرقی دهه ۱۹۸۰ است. این امر مسایل شخصی و سیاسی را درهم می‌آمیزد زیرا این دو در ظاهر تجسمی از آرمان‌گرایی درهم شکسته آلمان شرقی هستند و در تلاش برای حفظ گذشته. «کایروس» مدیتیشنی درباره امید و ناامیدی است که پرسش‌های پیچیده‌ای درباره آزادی، وفاداری، عشق و قدرت طرح می‌کند.

برنده از میان فهرستی شامل ۶ کتاب انتخاب شد که «نه یک رودخانه»، «جزییات»، «ماتر ۲-۱۰»، «آنچه ترجیح می‌دهم در مورد آن فکر نکنم» و «گاوآهن کج» دیگر مدعیان آن بودند. این کتاب‌ها از بین ۱۴۹ کتاب منتشر شده در بریتانیا یا ایرلند انتخاب شدند.

جنی ارپنبک درباره کتابش گفت: سقوط دیوار ایده رهایی است. چیزی که برای من جالب بود این است که رهایی تنها چیزی نیست که در چنین داستانی می‌توان گفت. سال‌های قبل و بعد از آن هم وجود دارد.

النور واچتل، رییس داوران ۲۰۲۴ هم درباره کتاب گفت: جنی ارپنبک در نثری درخشان، پیچیدگی رابطه بین یک دانشجوی جوان و نویسنده‌ای بسیار مسن‌تر را آشکار می‌کند و تنش‌ها و تغییرات روزانه را که نشان‌دهنده صمیمیت آن‌ها است، ردیابی می‌کند و از آپارتمان‌ها، کافه‌ها، خیابان‌های شهر، محل کار و غذای آنها می‌گوید. برلین شرقی با عشق و اشتیاق شروع می‌شود، اما به همان اندازه درباره قدرت، هنر و فرهنگ است.

ترجمه مایکل هافمن فصاحت و عجیب‌وغریب نوشته‌های ارپن‌بک، ریتم جملات تکراری آن، گستردگی واژگان احساسی او را به تصویر می‌کشد.

چیزی که «کایروس» را بسیار غیرمعمول می‌کند هم زیبا و هم ناراحت کننده بودن آن است؛ کتابی شخصی و سیاسی که در آن نویسنده از شما دعوت می‌کند بین این تحولات سیاسی تعیین کننده یک نسل ارتباط برقرار کنید؛ تحولاتی که ماهیت سرنوشت و اختیار را زیر سوال می‌برد.

جنی ارپنبک در سال ۱۹۶۷ در برلین آلمان به دنیا آمد و در حالی که به عنوان کارگردان اپرا کار می‌کرد، نخستین رمان خود را با عنوان «کودک پیر و کتاب کلمات» در سال ۲۰۰۸ منتشر کرد. از دیگر کتاب‌های او می‌توان به «دیدار» (۲۰۱۰)، «پایان روزها» در سال ۲۰۱۴ که برنده جایزه داستان‌های خارجی مستقل شد و «می‌روی، رفت، رفته است» در سال ۲۰۱۷ که به فهرست اولیه جایزه بین‌المللی بوکر راه یافت یاد کرد. آثار او به بیش از ۳۰ زبان ترجمه شده است.

مایکل هافمن شاعر، منتقد و مترجم است. او آثار چندین نویسنده آلمانی از جمله فرانتس کافکا، جوزف راث و هانس فالادا را ترجمه کرده و برنده چندین جایزه ادبی از جمله جایزه مستقل ادبیات داستانی خارجی در سال ۱۹۹۵ برای ترجمه رمان پدرش با عنوان «توضیح دهنده فیلم» است. او از داوران جایزه بین‌المللی بوکر سال ۲۰۱۸ بود که در همان سال جنی ارپنبک برای اولین بار به فهرست طولانی این جایزه راه یافت.

................ هر روز با کتاب ................

زمانی که برندا و معشوق جدیدش توطئه می‌کنند تا در فرآیند طلاق، همه‌چیز، حتی خانه و ارثیه‌ خانوادگی تونی را از او بگیرند، تونی که درک می‌کند دنیایی که در آن متولد و بزرگ شده، اکنون در آستانه‌ سقوط به دست این نوکیسه‌های سطحی، بی‌ریشه و بی‌اخلاق است، تصمیم می‌گیرد که به دنبال راهی دیگر بگردد؛ او باید دست به کاری بزند، چراکه همانطور که وُ خود می‌گوید: «تک‌شاخ‌های خال‌خالی پرواز کرده بودند.» ...
پیوند هایدگر با نازیسم، یک خطای شخصی زودگذر نبود، بلکه به‌منزله‌ یک خیانت عمیق فکری و اخلاقی بود که میراث او را تا به امروز در هاله‌ای از تردید فرو برده است... پس از شکست آلمان، هایدگر سکوت اختیار کرد و هرگز برای جنایت‌های نازیسم عذرخواهی نکرد. او سال‌ها بعد، عضویتش در نازیسم را نه به‌دلیل جنایت‌ها، بلکه به این دلیل که لو رفته بود، «بزرگ‌ترین اشتباه» خود خواند ...
دوران قحطی و خشکسالی در زمان ورود متفقین به ایران... در چنین فضایی، بازگشت به خانه مادری، بازگشتی به ریشه‌های آباواجدادی نیست، مواجهه با ریشه‌ای پوسیده‌ است که زمانی در جایی مانده... حتی کفن استخوان‌های مادر عباسعلی و حسینعلی، در گونی آرد کمپانی انگلیسی گذاشته می‌شود تا دفن شود. آرد که نماد زندگی و بقاست، در اینجا تبدیل به نشان مرگ می‌شود ...
تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...