کتاب «لیبرالیسم بورژوایی پست‎مدرن: بررسی و نقد اندیشه‎های ریچارد رورتی» نوشته سیدمحمدعلی تقوی اخیرا از سوی انتشارات کویر در 250 صفحه منتشر شده است. علاقه نگارنده به اندیشه‎های وی به دوران نگارش رساله دکترای خود طی سال‎های 1995 تا 2000 در دانشگاه «هال» انگلیس باز‌می‎گردد. در آن زمان تصمیم بر آن شد که وی دیدگاه‎های سه فیلسوف غربی درباره چند فرهنگی را مورد نقد و ارزیابی قرار دهد. رورتی یکی از این سه نفر بود.

لیبرالیسم بورژوایی پست‎مدرن: بررسی و نقد اندیشه‎های ریچارد رورتی

پس از اتمام رساله، نگارنده تصمیم گرفت که مطالعات در مورد اندیشه‎های رورتی را از مبحث فرهنگ و تفاوت‎های فرهنگی فراتر ببرد و تمامی ابعاد آن را در برگیرد. در این فرآیند طولانی مدت، هر از چند گاهی بخشی از این پژوهش در مجلات تخصصی و دانشگاهی به چاپ رسید. پس از تکمیل نسبی این برنامه تحقیقاتی، نگارنده بر آن شد که برای آشنایی علاقه‎مندان با کلیت آثار رورتی، مجموعه مطالعات خود را در قالب یک کتاب ارایه کند. نویسنده امیدوار است این کتاب در کنار سایر آثاری که درباره رورتی به زبان فارسی انتشار یافته است و نیز ترجمه نوشته‎های وی بتواند درک درستی از اندیشه‎های وی را برای خوانندگان امکان‌پذیر کند.

نظربرخی از مفسران که نثر رورتی را سهل و ممتنع توصیف کرده‎اند درست‎تر به نظر می‎رسد. شاید بیان این نظر از سوی پژوهش‎گری که زبان اصلی او فارسی است شگفت‌انگیز نباشد. رورتی اصطلاحات ویژه‎ای را به کار می‎برد که تسلط بر آن‎ها تنها پس از مطالعه بخش عمده‎ای از آثارش میسر بوده و گاهی اوقات گذاردن معادل فارسی به جای هریک از آن‎ها، از جمله‎ای به جمله دیگر متفاوت است. با این حال در برخی موارد برای وفاداری به متن انگلیسی و حفظ یکپارچگی، لازم است که تنها از یک معادل استفاده شود.

ریچارد رورتی در آثار فلسفی خود به‌شدت به سنت فلسفی غرب و به ویژه معرفت‌شناسی متعارف می‌‎تازد و در مقابل، به دفاع از نگرش اخلاقی و سیاسی غالب در غرب معاصر، یعنی لیبرالیسم بر‌می‎خیزد و تنها درصدد اعمال اصلاحاتی بر آن است. او بر این باور است که اگر به بررسی ماهیت و تجزیه و تحلیل مفاهیم رایج در فلسفه سنتی مانند «حقیقت محض»، «ذات هستی» و «طبیعت موجودات» بپردازیم آن‎ها را تصنعی خواهیم یافت. با این حال، وی معتقد است که برخلاف آن چه برخی می‎پندارند، تمایل به ساختار شکنی مفاهیم پایه‎ای فلسفی نباید دلیلی بر بی‎مسوولیتی اخلاقی تلقی شود و همه ارزش‎های اخلاقی را بی‎اعتبار جلوه دهد. دغدغه رورتی حفظ فرهنگ لیبرالی حقوق‎، شر و مداراست اما او می‎کوشد که این فرهنگ را بدون ارجاع به مفاهیم سنتی فلسفی غرب پاس بدارد. وی انتقادات فلاسفه‎، مانند نیچه، هایدگر، فوکو و دریدا بر عقلانیت برآمده از جنبش روشنگری را می‎پذیرد، اما این انتقادات را لیبرالیسم و اومانیسم قابل جمع می‎داند.

پروژه «لیبرالیسم بورژوایی پست‎مدرن» رورتی تلاشی است برای بازاندیشی در لبرالیسم، به گونه‎ای که بتواند دعاوی فلسفی پست‌مدرنیسم در عصر تکثر باشد. بدین منظور در امتداد سنت «جان دیوِی» امریکایی، پراگماتیسم خاص و تا حدی غیرمتعارف خود را عرضه می‎کند. او مدعی است که به جای اتکا بر مفاهیم استعلایی، ما نیازمند یک حس تعلق جمعی هستیم. حسی که صرفا مبتنی بر اخلاق و امید مشترک باشد. هدف لبیرالیسم پست‎مدرن آن است که افراد هرچه بیشتر عمل‎گرا و اهل مدارا و تحمل شوند. هدف کتاب بررسی پروژه فکری رورتی و نقد آن است.

رورتی در باب مجموعه متنوعی از موضوعات از فلسفه و تاریخ اندیشه تا ادبیات و اصحلاحات سیاسی و اجتماعی قلم زده است، که در این کتاب عمدتا نظرات فلسفی و سیاسی- اجتماعی او بررسی شده است. در حوزه فلسفه و معرفت‌شناسی، دغدغه اصلی رورتی بررسی ماهیت تفکر و نوع رابطه‎ای است که میان اندیشه و پدیده‎های بیرونی وجود دارد. در حوزه اندیشه، رورتی هرچه بیشتر از روال مرسوم و نهادهای رسمی آموزش فلسفه فاصله می‎گرفت، بیشتر به بحث‎های نظری در باب اخلاق و سیاست می‎پرداخت. در حوزه اندیشه سیاسی، او هواخواه یک نوع لیبرالیسم معطوف به قاعده است که بر تفکیک قاطع میان دو حوزه خصوصی و عمومی پای می‎فشارد.

«زندگی‌نامه، رد نظریه بازنمایی، عقلانیت مبتی بر همبستگی، ضد بنیان‌گرایی، خودشیفتگی خصوصی و قاعده‌گرایی، عمل‎گرایی در سیاست، نادیده انگاشتن همبستگی‎ها و تفاوت‎های فرهنگی در حوزه عمومی و بازتاب اندیشه رورتی در ایران» هشت فصل کتاب لیبرالیسم بورژوایی پست‎مدرن است.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

باشگاه به رهبری جدید نیاز داشت... این پروژه 15 سال طول کشید و نزدیک به 200 شرکت را پایش کرد... این کتاب می‌خواهد به شما کمک کند فرهنگ برنده خود را خلق کنید... موفقیت مطلقاً ربطی به خوش‌شانسی ندارد، بلکه بیشتر به فرهنگ خوب مرتبط است... معاون عملیاتی ارشد نیروی کار گوگل نوشته: فرهنگ زیربنای تمام کارهایی است که ما در گوگل انجام می‌دهیم ...
طنز مردمی، ابزاری برای مقاومت است. در جهانی که هر لبخند واقعی تهدید به شمار می‌رود، کنایه‌های پچ‌پچه‌وار در صف نانوایی، تمسخر لقب‌ها و شعارها، به شکلی از اعتراض درمی‌آید. این طنز، از جنس خنده‌ و شادی نیست، بلکه از درد زاده شده، از ضرورت بقا در فضایی که حقیقت تاب‌آوردنی نیست. برخلاف شادی مصنوعی دیکتاتورها که نمایش اطاعت است، طنز مردم گفت‌وگویی است در سایه‌ ترس، شکلی از بقا که گرچه قدرت را سرنگون نمی‌کند اما آن را به سخره می‌گیرد. ...
هیتلر ۲۶ساله، در جبهه شمال فرانسه، در یک وقفه کوتاه میان نبرد، به نزدیک‌ترین شهر می‌رود تا کتابی بخرد. او در آن زمان، اوقات فراغتش را چگونه می‌گذراند؟ با خواندن کتابی محبوب از ماکس آزبرن درباره تاریخ معماری برلین... اولین وسیله خانگی‌اش یک قفسه چوبی کتاب بود -که خیلی زود پر شد از رمان‌های جنایی ارزان، تاریخ‌های نظامی، خاطرات، آثار مونتسکیو، روسو و کانت، فیلسوفان یهودستیز، ملی‌گرایان و نظریه‌پردازان توطئه ...
در طبقه متوسط، زندگی عاطفی افراد تحت تأثیر منطق بازار و بده‌بستان شکل می‌گیرد، و سرمایه‌گذاری عاطفی به یکی از ابزارهای هدایت فرد در مسیر موفقیت و خودسازی تبدیل می‌شود... تکنیک‌های روانشناسی، برخلاف ادعای آزادی‌بخشی، در بسیاری از موارد، افراد را در قالب‌های رفتاری، احساسی و شناختی خاصی جای می‌دهند که با منطق بازار، رقابت، و نظم سازمانی سرمایه‌دارانه سازگار است ...
صدام حسین بعد از ۲۴۰ روز در ۱۴ دسامبر ۲۰۰۳ در مزرعه‌ای در تکریت با ۷۵۰ هزار دلار پول و دو اسلحه کمری دستگیر شد... جان نیکسون تحلیلگر ارشد سیا بود که سال‌های زیادی از زندگی خود را صرف مطالعه زندگی صدام کرده بود. او که تحصیلات خود را در زمینه تاریخ در دانشگاه جورج واشنگتن به پایان رسانده بود در دهه ۱۹۹۰ به استخدام آژانس اطلاعاتی آمریکا درآمد و علاقه‌اش به خاورمیانه باعث شد تا مسئول تحلیل اطلاعات مربوط به ایران و عراق شود... سه تریلیون دلار هزینه این جنگ شد ...