محمد معتمدی خواننده مطرح موسیقی ایران در کنسرت نمایش «کلنل» [محمدتقی خان پسیان] به ایفای نقش می‌پردازد و به همین خاطر بررسی ویژگی‌های موسیقایی این اثر نمایشی اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. موسیقی کنسرت نمایش کلنل از مهم‌ترین ویژگی‌های اقبال عمومی به تماشای آن است و همین امر در بیشتر مواقع موجب شده تا صندلی‌های تماشاگران تالار وحدت هنگام اجرای این اثر با جمعیتی بیگانه با تئاتر پر شود. آهنگسازی قطعات متن و تصنیف‌های اجرا شده محمد معتمدی را امیرحسین سمیعی برعهده داشته و جدای از اجرای اثر، قطعات جذابی در موسیقی سنتی تولید کرده است.

نمایش کلنل

سمیعی تجربه خود از این کار را با معرفی قطعات موسیقی نمایش آغاز کرده و در این باره گفت: «کنسرت نمایش کلنل با شش تصنیف روی صحنه رفت که پنج تصنیف آن از عارف قزوینی است. ازجمله آنها می‌توان به تصنیف‌های «باده خزانی»، «از خون جوانان وطن»، «دیدم صنمی» و «نمی‌دانم چه در پیمانه کردی» و همچنین قطعه‌ کوتاهی با یک رباعی از فخرالدین عراقی و یک تصنیف از محمدمهدی سیار اشاره کرد.»

سمیعی درخصوص این کار گفت: «گروه ارکستر کنسرت نمایش کلنل، همه قطعات موسیقی متن و تصنیف‌های محمد معتمدی را به‌صورت زنده و در حضور مخاطب اجرا می‌کند. در این نمایش 22 قطعه موسیقی متن دارد که توسط گروه ارکستر با رهبری آرمین تاجبخش اجرا می‌شود. حسین پارسافر نیز به‌عنوان دستیار رهبر ارکستر در این گروه ما را یاری می‌کند.» سمیعی در حوزه تئاتر و موسیقی دارای تحصیلات دانشگاهی است و سابقه گسترده‌ای در این زمینه دارد؛ تجربه همکاری او با محمد معتمدی از یک دهه عبور می‌کند و ساخت قطعه عاشورایی «قاب آه» آغازگر آن بوده است. او درمورد معتمدی معتقد است که وی یک خواننده صرف در موسیقی سنتی نیست، بلکه ابرخواننده سنتی است که توانمندی‌های متمایزی دارد، ازجمله این ویژگی‌ها می‌توان به تسلط در اجرای زنده، درک درست از شعر و متن آهنگ، قدرتمندی قابل‌توجه صدا و داینامیک، اشراف بر موسیقی ایرانی و کوک بی‌نظیر صدایش اشاره کرد. چنین خصوصیت‌هایی وی را در موسیقی سنتی ایران برجسته کرده است که می‌توان واژه خواننده را به او نسبت داد.

او با یادآوری یک خاطره از اجرای موسیقی ایرانی گفت: «بسیاری از اهالی موسیقی حضور معتمدی در اپرای مولانا را که 20 سال پیش اجرا شد به‌یاد دارند. از همان روزها درخشش معتمدی نوید تولد یک فوق‌ستاره در موسیقی سنتی را می‌داد که این روزها در اوج پختگی روی صحنه نمایش کلنل حاضر شده است.» سمیعی باور دارد که معتمدی در اجرای بازیگری هم موفق ظاهر شده است تا جایی که دیگر بازیگران نمایش کلنل از حضور او در پیشبرد درست و کمال‌یافته اثر روی صحنه استفاده می‌کنند. همچنین تماشاگران این نمایش واکنش‌های مثبتی را درطول اجرا به بازیگری و خوانندگی معتمدی نشان می‌دهند. درمجموع شیوه اجرای کلنل به‌صورت کنسرت نمایش موفق و درست بوده است.»

او در توصیف نمایش کلنل گفت: «این نمایش با نمایشنامه‌ای بی‌نظیر، میزانسن‌های درست و بجا، فرم و محتوایی غنی و چیدمان دقیق عناصر سازنده یک تئاتر به بیان دوره‌ای تاریخی و معرفی شخصیت و قهرمانی ملی- حماسی می‌پردازد که وطن‌پرست و مذهبی است. پاسکاری‌های بسیار زیبای طراحی‌شده در این نمایش میان مسائل ملی، مذهبی، سیاسی و مردمی با پل‌سازی میان اجزای تشکیل‌دهنده نمایش و استفاده از ابزارهای هنری مثل موسیقی، فرم‌های گروهی و موزون، بازیگری پخته‌شده و قوام‌یافته و به خدمت‌گیری نورپردازی‌ و طراحی صحنه منطقی منجر به تولید اثری مانا و مثال‌زدنی در نوع خود شده است. موسیقی در این میان، جذابیت حداکثری نمایش را رقم زده است و مانند درهای ارتباط‌‌دهنده‌ای، هر بخش از نمایش را به هم پیوند و متصل می‌کند.»

تاثیر موسیقی در تئاتر، زمانی موفق خواهد شد که مجموعه گروه اجرایی نمایش، حرفه‌ای و هماهنگ عمل کنند و هر بخش در خدمت و مکمل بخش‌های دیگر باشد. این نظر سمیعی است. او در این باره گفت: «از طرفی هم اجرای زنده موسیقی در تئاتر کار دشواری است؛ چراکه گروه ارکستر علاوه‌بر تلاش برای هماهنگی میان اعضای خود باید برابر با هرگونه رویدادی در اجرای نمایش هوشیار و آماده باشد.» او ادامه داد: «فرق موسیقی تئاتر با سینما و دیگر شیوه‌های مورد استفاده آن این است که ما برای یک فیلم سینمایی، سریال تلویزیونی یا آلبوم موسیقی یک اثر را یک بار می‌سازیم و در استودیو ضبط می‌کنیم و تحویل سفارش‌دهنده می‌دهیم اما در تئاتر هر لحظه با رویدادی تازه و بازخوردهای گوناگون به‌صورت زنده روبه‌رو هستیم.»

سمیعی در ادامه به قطعه پایانی نمایش کلنل پرداخت و گفت: «قطعه‌ای که معتمدی با شعری از محمدمهدی سیار می‌خواند براساس برآیندی از کلیت نمایشنامه کلنل سروده شده است که سیار با هنرمندی شعر خود را به شخصیت‌های بزرگی که در سرزمین ایران زیست کرده‌اند وصل کرده است. سیار در این شعر چنان می‌نماید که این شخصیت‌های بزرگ همچنان زنده، حی و حاضر هستند، از این رو نام اثر را نیز «تو زنده‌ای» انتخاب کردند. این قطعه به ماندگاری نمایش کلنل کمک خواهد کرد؛ چراکه نوع بروز آن هماهنگ با وقایع سال‌های اخیر ایران است. ما در مجموعه مدیریتی نمایش کلنل درتلاشیم این قطعه طی روزهای آتی به صورت مجزا و رسمی در فضای مجازی منتشر شود.»

او در آخر علاقه‌مندان به تئاتر و موسیقی را برای تماشای این نمایش که مجموعه‌ای تکرارنشدنی از عوامل را در خود دارد دعوت کرد تا برشی از تاریخ ایران را به یادگار از کنسرت نمایش کلنل در ذهن خود ثبت کنند.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...