«چشم روز» حاصل گفتگوهای چند ساله حامد زارع با رسول جعفریان، استاد دانشگاه تهران در 365 صفحه منتشر شد.

چشم روز» حاصل گفتگوهای چند ساله حامد زارع با رسول جعفریان

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا؛ در این کتاب علاوه بر زندگی و تجربیات شخصی جعفریان که تا کنون درباره آن صحبتی نشده مباحث مطالب متنوعی با محوریت کتاب، دانشگاه، تاریخ، علم و تمدن منتشر شده است.

زارع در بخشی از مقدمه خود بر «چشم روز» می‌نویسد: «رسول جعفریان به عنوان یک مورخ در دهه شصت و هفتاد خورشیدی بنا بر سابقه‌ای که در آن بالیده بود و بر اساس سنت فکری رایج در دهه‌های پیش از آن، از وضعیت کنونی تمدنی ما در برابر هر نوع انتقادی دفاع می‌کرد، اما در دهه هشتاد و نود و با تمرکزی که بر روی بحث علم و مفهوم آن پیدا کرد، افکارش دچار دگردیسی شد و به عنوان یک محقق تاریخ اندیشه، آسیب‌شناسی مفهوم علم در تمدن اسلامی و همچنین وضعیت علم در دوران معاصر را در دستور کار خود قرار داد.»

این روزنامه‌نگار اندیشه در ادامه با اشاره به چگونگی ایجاد جرقه این دگردیسی فکری که قریب پانزده سال پیش و با تدریس یک درس دو واحدی با عنوان «فرهنگ و تمدن اسلامی» در گروه تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران در ذهن جعفریان زده شد می‌نویسد: «جعفریان در پانزده سال اخیر با تمسک به چهره‌های کاملا علمی در تمدن اسلامی نظیر ابن‌خلدون و ابوریحان بیرونی، بخش زیادی از مطالبی را که تحت عنوان شبه‌علم قابل نام‌گذاری است در عرصه‌هایی نظیر نجوم، علوم غریبه و طب اسلامی به طور جدی به چالش کشیده است. رسول جعفریان امروزه با این دریافت از وضع تحقیقات علمی کشور که در آن آثار مستقل درباره سرگذشت علم در تمدن اسلامی به ندرت یافت می‌شود، اهتمام خود را مصروف بررسی انتقادی مفهوم علم در تمدن اسلامی و همچنین وضعیت علم در ایران معاصر کرده است. کاری که از آن می‌توان به نقد میراث فکری نیز یاد کرد.»

کتاب «چشم روز» گفتگوی حامد زارع با رسول جعفریان در پنج فصل شامل فصل نخست: زندگینامه (کودکی در خوراسگان ، تحصیلات حوزوی در اصفهان ،حضور در حوزه علمیه قم، مؤسسه در راه حق، استاد سید جعفر مرتضی، تأسیس کتاب‌خانه تاریخ، کامپیوتر، اینترنت و تلوزیون، سابقه و تجربه معلمی، دانشگاه و پژوهش‌ها، استادان و دوستان، ایرج افشار یزدی، شهید مطهری و صدر، احوالات شخصی، حاصل عمر)؛ فصل دوم: نقدنامه (آسیب‌شناسی تمدن اسلامی، نقادی جریان علم در ایران، اسلامی‌سازی علوم انسانی، نگاهی انتقادی به دانشگاه، آینده‌شناسی کتاب و کتاب‌خانه، دیجیتال‌سازی علوم انسانی)؛ فصل سوم: کارنامه (تاریخ و اندیشه صفوی و ادبیات پژوهشی حج) و فصل چهارم: تاریخ‌نامه (حوزه‌های علمیه تشیع و فرقه‌گرایی و سلفی‌گرایی) منتشر شده است.

کتاب «چشم روز» نسخه کاغذی ندارد و به صورت رایگان در اختیار علاقمندان قرار گرفته است. فایل پی دی اف کتاب در وب‌سایت کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران در دسترس قرار گرفته است. شایان ذکر است که حامد زارع پیش از این گفتگوهایی با سید حسین نصر، رضا داوری اردکانی، غلامحسین ابراهیمی دینانی، غلامرضا اعوانی و مصطفی محقق داماد انجام داده بود.

................ هر روز با کتاب ...............

شور جوانی در این اثر بیشتر از سایر آثارش وجود دارد و شاید بتوان گفت، آسیب‌شناسی دوران جوانی به معنای کلی کلمه را نیز در آن بشود دید... ابوالمشاغلی حیران از کار جهان، قهرمانی بی‌سروپا و حیف‌نانی لاف‌زن با شهوت بی‌پایانِ سخن‌پردازی... کتابِ زیستن در لحظه و تن‌زدن از آینده‌هایی است که فلاسفه اخلاق و خوشبختی، نسخه‌اش را برای مخاطبان می‌پیچند... مدام از کارگران حرف می‌زنند و استثمارشان از سوی کارفرما، ولی خودشان در طول عمر، کاری جدی نکرده‌اند یا وقتی کارفرما می‌شوند، به کل این اندرزها یادشان می‌رود ...
هرگاه عدالت بر کشوری حکمفرما نشود و عدل و داد جایگزین جور و بیداد نگردد، مردم آن سرزمین دچار حمله و هجوم دشمنان خویش می‌گردند و آنچه نپسندند بر آنان فرو می‌ریزد... توانمندی جز با بزرگمردان صورت نبندد، و بزرگمردان جز به مال فراهم نشوند، و مال جز به آبادانی به دست نیاید، و آبادانی جز با دادگری و تدبیر نیکو پدید نگردد... اگر این پادشاه هست و ظلم او، تا یک سال دیگر هزار خرابه توانم داد... ای پدر گویی که این ملک در خاندان ما تا کی ماند؟ گفت: ای پسر تا بساط عدل گسترده باشیم ...
دغدغه‌ی اصلی پژوهش این است: آیا حکومت می‎تواند هم دینی باشد و هم مشروطه‎گرا؟... مراد از مشروطیت در این پژوهش، اصطلاحی‌ست در حوزه‌ی فلسفه‌ی حقوق عمومی و نه دقیقاً آن اصطلاح رایج در مشروطه... حقوق بشر ناموس اندیشه‌ی مشروطه‎گرایی و حد فاصلِ دیکتاتوری‎های قانونی با حکومت‎های حق‎بنیاد است... حتی مرتضی مطهری هم با وجود تمام رواداری‎ نسبی‎اش در برابر جمهوریت و دفاعش از مراتبی از حقوق اقلیت‎ها و حق ابراز رأی و نظر مخالفان و نیز مخالفتش با ولایت باطنی و اجتماعی فقها، ذیل گروهِ مشروعه‎خواهان قرار دارد ...
خودارتباطی جمعی در ایران در حال شکل‌گیری ست و این از دید حاکمیت خطر محسوب می‌شود... تلگراف، نهضت تنباکو را سرعت نداد، اساسا امکان‌پذیرش کرد... رضاشاه نه ایل و تباری داشت، نه فره ایزدی لذا به نخبگان فرهنگی سیاسی پناه برد؛ رادیو ذیل این پروژه راه افتاد... اولین کارکرد همه رسانه‌های جدید برای پادشاه آن بود که خودش را مهم جلوه دهد... شما حاضرید خطراتی را بپذیرید و مبالغی را پرداخت کنید ولی به اخباری دسترسی داشته باشید که مثلا در 20:30 پخش نمی‌شود ...
از طریق زیبایی چهره‌ی او، با گناه آشنا می‌شود: گناهی که با زیبایی ظاهر عجین است... در معبد شاهد صحنه‌های عجیب نفسانی است و گاهی نیز در آن شرکت می‌جوید؛ بازدیدکنندگان در آنجا مخفی می‌شوند و به نگاه او واقف‌اند... درباره‌ی لزوم ریاکاربودن و زندگی را بازی ساده‌ی بی‌رحمانه‌ای شمردن سخنرانی‌های بی‌شرمانه‌ای ایراد می‌کند... ادعا کرد که این عمل جنایتکارانه را به سبب «تنفر از زیبایی» انجام داده است... ...