اگر خلق پول را از منشأهای اصلی قدرت و سلطه بدانیم، تسلط بانک‌ها بر خلق پول به منزله غلبه آنها بر شکل‌دهی به جریان‌های اقتصادی و شیوه توزیع و کسب منافع در اقتصاد است.
به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، «معماران پول» با زیر عنوان روایتی نو از نقش بانک‌ها در خلق پول، کتابی است به قلم حسین درودیان که توسط نشر نهادگرا در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
این کتاب همانطور که از عنوان آن برمی‌آید به سراغ یک آشنایی زدایی از مفهوم پول رفته است. راستی چه نهادی پول را خلق می‌کند؟ آیا خلق پول تنها مختص به دولت است و بانک‌ها صرفا در این زمینه نقش واسطه‌ای دارند؟
در معرفی کتاب می‌خوانیم: «تصور مردم این است که پول به طور انحصاری در اختیار دولت است و بانک‌ها صرفا به واسطه‌گری پول اشتغال دارند. در باور نخبگانی در دانش اقتصاد هم خلق پول توسط بانک‌ها فرآیندی کاملا تحت کنترل دولت معرفی می‌شود. اما در واقعیت، نه‌تنها بخش اعظم پول رایج توسط بانک‌ها خلق می‌شود، بلکه آنها خودمختاری بالایی در این مسیر دارند. بانک‌ها در یک حرکت تدریجی و جمعی که از طریق بازخوردهای متقابل، هماهنگ می‌شود، اقدام به خلق پول میکنند اگر خلق پول را از منشأهای اصلی قدرت و سلطه بدانیم، تسلط بانک‌ها بر خلق پول به منزله غلبه آنها بر شکل‌دهی به جریان‌های اقتصادی و شیوه توزیع و کسب منافع در اقتصاد است. هدف ما در این اثر، تصحیح باور موجود پیرامون نحوه خلق پول است با این هدف که نشان دهد چگونه بانک‌ها مبادرت به خلق پول کرده و در جدال با دولت بر سر کسب این قدرت مهم، برتری یافته‌اند.»
حسین درودیان نویسنده این کتاب به عنوان یک اقتصاددان انگیزه خود از نگارش این اثر را در پیشگفتار این طور توضیح می‌دهد: «چند سال قبل در حالی که از درب خانه خارج می‌شدم با یکی از همسایگان روبرو شدم که بعد از سلام و احوال‌پرسی ناغافل پرسید: اینکه می‌گویند بانک‌ها خلق پول میکنند یعنی چه؟ من که غافلگیر شده بودم سعی کردم توضیحاتی بدهم. بعدا که به توضیحاتم فکر کردم به نظرم آمد نتوانستم از پس کار بر بیایم. گرچه ناغافل و بی‌موقع بودن پرسش بی‌تاثیر نبود اما پیچیدگی و نامانوس بودن موضوع سوال بیش از چیزی بود که قبلا تصور می‌کردم. فهم و توضیح چگونگی خلق پول توسط دولت، بسیار ساده و بی‌نیاز از تقلاست به‌ویژه با این تصور غالب از پول که آن را معادل اسکناس می‌داند. اما به‌وجود آوردن پول توسط بانک‌ها کاملا مغایر با شهود اولیه ماست. بانک‌ها در نظر اغلب ما در جایگاه امانتدار یا حسابدارانی هستند که در بدترین حالت قادرند با جمع کردن و انباشت سپرده‌ها، ناشناخته‌ترین و مرموزترین واقعیت‌های اقتصادی دنیای امروز طرف‌ایم.»
درودیان کتاب خود را در 15 فصل اصلی سامان داده و در آنها مهم‌ترین مباحث مرتبط با پول و فهم کارکردهای آن را بررسی کرده است. فلسفه پول، مفاهیم اساسی پول: درک هرم پولی، پول حاکمیت، فرایند سپرده‌گیری و استفاده از سپرده‌های بانکی، ترازنامه بانک مرکزی، ترازنامه بانک‌های تجاری، خلق پایه پولی، خلق پول بانکی، بازده نزولی خلق پول، نقطه تعادلی خلق پول، سیاست‌های پولی جدید و ارتباط آن با خلق پول، نقدی بر تفسیرهای رایج از بانکداری و خلق پول، درون‌زایی پول، نظریات جدید پولی، تحلیل بنیادین خلق پول بانکی و تحلیل واقعیت‌های پولی ایران از دریچه نظریه نو از جمله سرفصل‌های اصلی کتاب هستند که مولف با بیان آنها قصد دارد با تعابیر ناصحیح و تفسیرهای اشتباه از چگونگی خلق پول در اقتصاد و روندهای پولی حاکم بر ایران مقابله کرده و تلاشی برای تصحیح نوع نگاه عموم افراد نسبت به تحولات کمیت‌های پولی (که به خلق پول منجر می‌شوند)، انجام دهد.
در حقیقت کتاب را می‌توان در سه بخش اصلی فهم کرد؛ فصل‌های یکم تا ششم که به مفاهیم اختصاص دارند، فصل‌های هفتم تا چهاردم که به شکل جامع به روایت خلق پول در اقتصاد می‌پردازند و فصل پایانی که با محوریت مسائل اقتصاد ایران از توضیحات فصول پیشینی بهره می‌گیرد. به این ترتیب نویسنده تلاش کرده برای رسیدن به اهداف خود تا حد ممکن مفاهیم را با زبان ساده توضیح دهد و در بخش‌های لازم از نمودار و جدول نیز استفاده کند، علاوه بر این در پایان هر فصل خلاصه‌ای از آن برای مخاطبان آورده شده تا امکان مرور آسان‌تر مفاهیم بیان شده وجود داشته باشد که این موضوع امکان استفاده کتاب برای دانشجویان رشته‌های مرتبط با اقتصاد پولی و بانکی را نیز تسهیل می‌کند. همانطور که نویسنده خود در پیشگفتار کتاب هم اشاره می‌کند، به علت کثرت موضوعات در این حوزه او در این اثر تمرکز خود را بر توصیف و تبیین قرار داده و به سراغ راهکارها و موارد جایگزینی نرفته است هرچند که فهم و شرح صحیح یک موقعیت خود می‌تواند گامی موثر در ارائه راهکار برای خروج از آن باشد.
«معماران پول؛ روایتی نو از نقش بانک‌ها در خلق پول» به قلم حسین درودیان در 480 قیمت 79 هزار تومان و توسط انتشارات نهادگرا در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
