کتاب «نگاهی انتقادی به علوم اجتماعی در ایران؛ آموزش، مهارت و اشتغال» نوشته محمدسالار کسرایی و آتنا غلام نیارمی توسط انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر شد.

نگاهی انتقادی به علوم اجتماعی در ایران؛ آموزش، مهارت و اشتغال محمدسالار کسرایی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، این کتاب شامل پنج فصل است که عناوین آن عبارتست از: تاریخچه رشته علوم اجتماعی در ایران، برنامه‌های آموزشی رشته علوم اجتماعی و گرایش‌های آن در ایران، مهارت در برنامه‌های آموزشی رشتة علوم اجتماعی و گرایش‌های آن، اشتغال دانش‌آموختگان رشته علوم اجتماعی و گرایش‌های آن در ایران و نتایج و راهکارها.

انتهای کتاب هم منابع فارسی و انگلیسی آمده است.

کتاب حاضر یکی از آثار برگرفته از طرح جامع اعتلای علوم انسانی معطوف به پیشرفت کشور است؛ این طرح مجموعه پروژه‌هایی به‌هم‌پیوسته و مسئله‎‎‌محور است که بر مبنای منشور پژوهشگاه در سال‌های اخیر مبنی بر درپیش‌گرفتن رهیافت بومی و کاربردی‌سازی علوم‌انسانی شکل گرفته و برپایة خردجمعی و تعاطی افکار خبرگان، نخست طی یک سال و نیم، از گذرگاه انجام فاز مطالعاتی و تدوین RFP عبور کرده سپس وارد اجرای طرح‌ها شده است.

طرح جامع اعتلای علوم انسانی برپایه این منطق شکل گرفت که برای بومی‌سازی و کاربردی‌سازی علوم‌انسانی لازم است سه مقولة مهم به‌صورت متمایز کاویده شوند و نهایتاً از همة طرح‌ها تلفیق صورت گیرد.

۱. مبانی و ریشه‌های علوم‌انسانی جدید ارزیابی و نقد شوند. (کارگروه مبانی)
۲. قلمرو و فرایند شکل‌گیری و سیر تاریخ ورود و استقرار این رشته‌ها در ایران نظر افکنده شود و نقد گردد. (کارگروه بازشناسی انتقادی و تاریخ)
۳. شیوه‌ها و مظاهر کاربست آن‌ها و تعامل این رشته‌ها با جامعة ایران در چرخة ارزیابی و تحلیل قرار گیرد. (کارگروه کاربست)

هدف اصلی از نگارش این اثر دستیابی به شناختی تاریخی، معرفتی و هستی‌شناسانه دربارة روند و وضعیت رشتة علوم اجتماعی در ایران است. از دیگر اهداف این طرح می‌توان به بررسی تحولات و شناخت آسیب‌ها، موانع و چالش‌های فراروی علوم اجتماعی، بررسی رابطة میان سه مؤلفة تحصیل، مهارت‌آموزی و اشتغال با محوریت برنامه‌های آموزشی این رشته و همچنین کارکردهای این علوم در جامعة ایران اشاره کرد.

اثر حاضر نگاشته شد تا با بررسی و تحلیل روند تاریخی رشته علوم اجتماعی و برنامه‌های آموزشی آن در ایران بتوان این رشته دانشگاهی را از آغاز پیدایش تا امروز مورد ارزیابی قرار داد و با این ارزیابی به نقاط قوت و ضعف، کاستی‌ها و پیشرفت‌ها، موانع و چالش‌ها، فرصت‌ها و تهدیدها، مسائل و اِشکالات این رشته در بستر و زمینة اجتماعی، فرهنگی و دانشگاهی کشور ایران دست یافت. با استخراج این مؤلفه‌ها شناختی دقیق‌تر و عمیق‌تر از وضعیت گذشته و موجود این رشته حاصل و امکان دسترسی به پتانسیل‌های بالقوه این رشته فراهم می‌شود. این شناخت به سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان نظام دانشگاهی کشور کمک خواهد کرد تا وضعیت موجود را به‌سوی وضعیت مطلوب سوق دهند. با این دسترسی می‌توان گامی در جهت توانمندساختن هرچه بیشتر رشتة علوم اجتماعی برداشت و در هر دو سطح فردی و اجتماعی با شناسایی موفقیت‌های نظری، گفتمانی و نهادی آن در جهت اعتلا و ارتقای علوم انسانی و معیارهای تحول و ارتقای علوم اجتماعی بهره برد. از آن‌جا که این علم با انسان و جامعه سروکار دارد، اعتلای آن به پیشرفت و توسعه در هر سه سطح فردی، اجتماعی و ملی خواهد انجامید.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...