کتابخانه کنگره آمریکا به مدت 10 روز کتاب‌های فارسی نادر خود را در دسترس عموم قرار داده و هر کسی می‌تواند از این کتب نفیس و تاریخ و ادبیات ایران‌زمین بهرهمند شود.
به گزارش کتاب نیوز به نقل از فارس، کتابخانه کنگره مجموعه‌ای قابل توجه از نسخه‌های خطی و مصوّر نادر فارسی، کتاب‌های چاپ سنگی و چاپ سربی به علاوه کتاب‌های چاپی است که در بخش آفریقا و خاورمیانه (AMED) و بخش کتاب‌های کمیاب و مجموعه‌های ویژه نگهداری می‌شوند.
بیشتر این نسخه‌های خطی و کتاب‌های چاپ سنگی فارسی در دهه ۱۹۳۰ توسط کرکور میناسیان (۱۸۷۴ـ۱۹۴۴)، فروشنده مشهور هنرهای زیبای اسلامی و خاور نزدیک با مؤسساتی در نیویورک و پاریس، برای کتابخانه تهیه شد. دستاوردهای میناسیان شامل گنجینه‌هایی از کل خاورمیانه با کتاب‌ها و نسخه‌های خطی کمیاب به زبان‌های عربی، فارسی، ترکی و ارمنی بود.
از دهه ۱۹۳۰، کتابخانه به خرید تعداد کمی از نسخه‌های خطی و چاپی سنگی فارسی در حراجی‌ها و از فروشندگان نسخه‌های خطی و کتاب‌های عتیقه از جمله کریستیز و ساتبیز ادامه داده است. کتابخانه کنگره همچنین از سخاوت افرادی که مطالب فارسی کمیابی را که از خانواده‌های خود به ارث برده‌اند و قبل از جنگ جهانی دوم در ایالات متحده یا اروپا حضور داشته‌اند، اهدا کرده‌اند، بهرهمند شده است.
این نسخه‌های خطی نادر فارسی، چاپ سنگی و کتاب‌های خطی قدیمی آثاری در بسیاری از رشته‌ها دارند، اما در این مجموعه، آثار تاریخی و ادبی از نظر کمّی بالاتر هستند. تعدادی از این آیتم‌ها گلچین‌هایی از شعرهای کلاسیک و کمتر شناخته شده هستند که با سبک‌های خوشنویسی زیبا نوشته شده و با مینیاتور مصور شده‌اند.
بسیاری نیز دارای جلدها و صحافی زیبا هستند. تعدادی از کتاب‌های تذهیب شده آثاری چندزبانه است که علاوه بر فارسی شامل متون عربی و ترکی با محوریت موضوعات علمی، دینی ـ فلسفی و ادبی است و برخی دیگر از کتب مقدّس ادیان الهی است.
بخش خاور نزدیک کتابخانه بیش از ۴۰ مورد از این کتاب‌های خطی و چاپ سنگی کمیاب فارسی را برای اولین بار در نمایشگاه «هزار سال کتاب فارسی» از تاریخ ۲۷ مارس ۲۰۱۴ تا ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۴ برای عموم به نمایش گذاشت. در نتیجه علاقه ایجاد شده از این نمایشگاه، بخش خاور نزدیک با حمایت بسیاری از بخش‌های کتابخانه، پروژه دیجیتالی‌سازی را در سال ۲۰۱۵ با هدف دیجیتالی کردن تمام گنجینه‌های کمیاب فارسی‌زبان در کتابخانه آغاز کرد که تمام نسخه‌های خطی، چاپ سنگی و مجموعه کتاب‌های خطی قدیم و همچنین مجموعه کمیاب صحافی‌های اسلامی که از کرکور میناسیان در دهه ۱۹۳۰ به دست آمده را پوشش می‌دهد.
در حال حاضر این مجموعه دارای ۱۶۹ نسخه خطی و منتخبی از عناوین چاپ سنگی و کتب منقوش کهن، با دیجیتالی شدن تعداد بیشتری از آثار لیتوگرافی و کتب مصور، عناوین بیشتری در آینده نزدیک به سایت اضافه خواهد کرد.
از قرن دهم میلادی تا به امروز، زبان فارسی به زبان فرهنگی منطقه وسیعی از غرب آسیا تا آسیای مرکزی و جنوبی تبدیل شده است. امروزه فارسی در ایران، افغانستان، تاجیکستان و برخی از مناطق آسیای مرکزی و جنوبی و قفقاز به عنوان زبان مادری صحبت می‌شود. این پروژه رقومی سازی کمیاب به زبان فارسی به وضوح، تنوع و ماهیت جهان‌وطنی مجموعه را منعکس می‌کند، زیرا تعداد قابل توجهی از نسخه‌های خطی و کتاب‌های چاپ سنگی علاوه بر سرزمین‌های بومی فارسی‌زبان از هند، آسیای مرکزی، قفقاز و مناطق تحت سلطه عثمانی سرچشمه می‌گیرند.تعداد زیادی از کتب کهن فارسی، به ویژه ترجمه‌های فارسی کتاب مقدس در اروپا و غرب، در چاپخانه‌های مدرن قرن نوزدهم و بیستم منتشر شده‌اند.
پی‌نوشت:
چاپ سنگی: فناوری چاپ و تولید انبوه که در آن لوح‌های گلی با متن حک می‌شد و چندین چاپ از لوح‌ها تولید می‌شد.
«Early Imprint» یا«چاپ سربی»: مجموعه حروف قدیمی سربی استفاده شده در خطوط فارسی ـ عربی که بعدها باعث پیدایش ماشین چاپ مدرن در سرزمین‌های پارسی شد.
