ترجمه «یادداشت‌های سیاسی ایران» ویرایش ار. ام بارل شامل گزارش‌های سفارت بریتانیا در ایران اواخر قاجار، به جلد پنجم رسید.

یادداشت‌های سیاسی ایران» ویرایش ار. ام بارل جلد پنجم

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، جلد پنجم از مجموعه «یادداشت‌های سیاسی ایران» نوشته ار.ام.بارل به‌تازگی با ترجمه افشار امیری توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی در ۱۴۱۰ منتشر شده است. این مجموعه، گزارش‌های سفارت بریتانیا در ایران را در بر می‌گیرد. دوره تحت پوشش مجلد پنجم، از روزهای آغازین زمستان سال ۱۲۸۸ شمسی شروع شده و تا اولین روزهای زمستان سال ۱۲۹۸ شمسی ادامه دارد.

در این‌مجلد، مکاتبات و اسناد مربوط به نحوه اداره کشور توسط عضدالملک، که تا زمان رسیدن احمدشاه به سن قانونی نایب السلطنه ایران بود، درج شده است. در همین دوره است که احمدشاه قاجار به سن قانونی می‌رسد و در ۱۲۹۳ تاج گذاری می‌کند.

نکته مهم دیگری که رخدادها و حوادث تحت پوشش این مجلد را مهم می‌کند، هم زمانی سال‌های میانی این دوره ۱۰ ساله با سال‌های جنگ جهانی اول است.

رخداد مهم دیگری که این مجلد به آن پرداخته و اسناد و مدارکی در خصوص آن ارائه شده، تشکیل «پلیس جنوب» در سال ۱۹۱۹ م بود. همچنین امضای قرارداد ۱۹۱۹ وثوق الدوله از دیگر وقایع مهم این دوره است که جنجال های بسیاری در پی داشت.

در جلد پنجم «یادداشت‌های سیاسی ایران» نیز مانند سایر مجلدها، مکاتبات سفارت انگلیس در تهران با مقامات ارشد دولت این کشور در لندن منتشر شده است. مکاتبات و اسنادی که در این جلد ارائه شده، می‌تواند منبع ارزشمندی برای علاقه‌مندان و پژوهشگران حوزه تاریخ معاصر ایران باشد تا با ژرف اندیشی هرچه بیشتر در این اسناد و مکاتبات و با مداقه در آنها، به پژوهش در حوزه تاریخ معاصر ایران بپردازند و ابعاد ناشناخته تحولات مربوط به این دوره ده ساله را رمزگشایی کنند.

................ هر روز با کتاب ...............

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...