محمود فاضلی | اعتماد
 

کتاب «دین و عدالت» شامل شانزده جلسه سخنرانی استاد محمد سروش محلاتی توسط نشر کویر منتشر شد.

برقراری عدالت اصلی‌ترین هدف فرستادن پیامبران و ادیان الهی و توحیدی است. عدل یعنی قرار گرفتن هر چیز در جای خود، با الگو گرفتن از جهان هستی و نظام بزرگ آفرینش که با تدبیر، حکمت و علم بی‌انتهای الهی، همه اجزای جهان در آسمان‌ها و زمین و ستارگان، کوه‌ها و دریاها و موجودات و مخلوقات، هر یک در چارچوب‌‌شان و اندازه خود در جایگاه کوچک و بزرگی که قرار می‌گیرند، به شایستگی تمام در چرخش بی‌کم و کاست چرخه حیات ایفای نقش می‌کنند و به عبارت کل هستی بر محور اجرای عدالت در گردش است.

دین و عدالت محمد سروش محلاتی

در طول تاریخ دخالت‌های نادرست انسان‌های متجاوز، طغیانگر، ظالم و طماع، حریص و مسرف همیشه موجب گسترش بی‌عدالتی در جوامع بشری و بیرون رفتن چرخه زندگی، جوامع بشری و طبیعت از مسیر حق و عدالت گردیده است.
انبیا و پیامبران الهی مبعوث شده‌اند تا جامعه را توسط آنها به مسیر عدالت برگردانند، آمده‌اند تا با آگاه ساختن ابناء بشر، نسبت به آثار سوء ظلم و بی‌عدالتی، آنان را به برپاداشتن عدالت ترغیب کنند تا خود مردم عدالت را به عنوان یک آرمان بزرگ که مبتنی بر فطرت است بپذیرند و برای بسط آن به‌پا خیزند.

آنچه در رفتار و منش اداره امور جامعه در سیره پیامبر اکرم(ص) و حکومت امام علی(ع) مشاهده می‌کنیم، آن است که این بزرگان از ساده‌ترین امور مثل نحوه نگاه کردن به جمع و نشستن در جمع تا قضاوت در دعاوی و توزیع امکانات در جامعه تا مدیریت بیت‌المال در همه شؤون فردی و اجتماعی، به عدالت به عنوان یک شاخص اصلی و معیار سنجش توجه داشته‌اند و به هیچ‌وجه ظلم و تجاوز به حقوق مردم را بر نمی‌تابند و لو یک طرف ماجرا، برادر نابینای حضرت باشد. یا در جای دیگر ظلم به یک زن یهودی باشد.

در آیه 8 سوره مائده هم پس از دعوت مومنان به برپایی عدالت، تاکید می‌شود حتی نسبت به دشمن هم بی‌عدالتی نکنید و اضافه می‌کند: عدالت را رعایت کنید که این کار به تقوا نزدیک‌تر است. یکی از اصلی‌ترین آرمان‌هایی که مردم ایران قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی دنبال می‌کردند، برقراری عدالت و در همه زمینه‌ها و در همه حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حقوقی و استفاده از امکانات و ظرفیت‌ها و منابع جامعه بوده است. در این شرایط تلاش برای ارتقای آگاهی جامعه به ویژه نسل جوان در شناخت ارزش عدالت و تبیین چگونگی استقرار، پایداری و دفاع از آن یک ضرورت قطعی است که نویسنده با نگاهی دقیق، عالمانه و همه‌جانبه به ابعاد موضوع در جلساتی که در ماه رمضان سال 1395 به همت بنیاد اندیشه و احسان توحدی در کانون توحید برگزار شد، داشته است.

کتاب 312 صفحه‌ای «دین و عدالت» شامل شانزده جلسه سخنرانی است. این جلسات با عناوین «ارزش و اهمیت عدالت، نسبت عدالت و سرشت انسان، جایگاه عدالت در نظام آفرینش، نسبت عدالت با خداوند، چیستی عدالت، دیدگاه علامه طباطبایی در عدالت، قرآن و چیستی عدالت، فایده بحث از چیستی عدالت، حق و عدالت، عدالت در تشریع، جایگاه عدالت در احکام فقهی، عدالت امیرالمومنین (ع) عصری یا همیشگی، تفاسیر مختلف عدالت عصری، دایره احکام فقهی در نظریه عدالت عصری، نظریه دینی-عرفی پیرامون عدالت و مظلومیت عدالت» نام گرفته است. در پایان هر جلسه به پرسش‌هایی در این زمینه پاسخ داده است.

خرید کتاب دین و عدالت محمد سروش محلاتی

سروش محلاتی متولد سال 1340 در شهرستان محلات است. از سال 1377 در مدرسه آیت‌الله گلپایگانی در سطح خارج فقه و اصول، تدریس می‌کند. گرایش اصلی سروش محلاتی در پژوهش، فقه سیاسی است. سروش محلاتی کتاب‌های فراوانی در فقه سیاسی نوشته ‌است و در آنها به بررسی فقهی حقوق شهروندی، قرائت‌های مختلف از نظریه ولایت فقیه، امکان فقهی انتخابات و امکانِ جمع اسلام و مردم‌سالاری پرداخته ‌است. محلاتی مدافع نظریه موافقت اسلام با دموکراسی است و کتاب‌هایی مانند «شهر مردگان» و «دین و دیکتاتوری» را در این زمینه تالیف کرده ‌است. او در آثارش به شرح و تبیین نظریات فقهی-سیاسی سیدمحمد حسین طباطبایی، امام خمینی، مرتضی مطهری و سیدمحمد بهشتی پرداخته است.

................ هر روز با کتاب ...............

مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...