کتاب «ناسخ التواریخ؛ حضرت سجاد» اثر محمد تقی لسان الملک سپهر علاوه بر اینکه پژوهشی درباره ویژگی‌های اخلاقی و رفتارهای فردی و اجتماعی و سخنان حکمت‌آمیز حضرت سجاد(ع) است، مروری ارزشمند بر برخی وقایع مهم جوامع اسلامی در دوران حیات آن امام همام داشته است.



به گزارش ایبنا، کتاب «ناسخ التواریخ، حضرت سجاد»، پژوهشی دقیق و ارزشمند درباره ویژگی‌های روحی و اخلاقی، عبادات، رفتارهای فردی و اجتماعی، دعاها و مناجات‌ها، توصیه‌ها و سخنان جاودانه و حکمت آمیز حضرت سجاد(ع) و مروری بر برخی وقایع مهم جوامع اسلامی در دوران حیات آن امام همام، به ویژه حماسه خونین عاشورا و مقتل سیدالشهدا و رویدادهای غم بار اسارت اهل بیت امام حسین(ع) است.

این کتاب با سخنی از مصحح و مقدمه‌ای از مولف آغاز می‌شود و با فصل‌های زیر ادامه پیدا می‌کند: «در ذکر احوال حضرت سجاد»، «اسامی القاب و کنیه‌های حضرت سجاد»، «حجت ولایت و امامت حضرت سجاد»، «آداب امام زین‌العابدین در بعضی امور»، پاره‌ای سِیَر ستوده و آداب حسنه امام زین‌العابدین»، «حلم وجود و صبر و کرم امام زین‌العابدین در نیکی ورزیدن با هرکس»، «فتوت و مناعت و مراقبت سیدسجاد»، «خضوع و خشوع و رضا و توکل علی‌بن‌الحسین»، «فضایل حضرت علی‌بن‌الحسین»؛ «پاره‌ای از آداب دعوات و عبادات آن حضرت در ماه رجب شعبان و رمضان»، «دعای ابوحمزه ثمالی»، «کلمات حضرت سجاد با غلامان خود»، «بعضی دعوات امام زین‌العابدین» و «در استجابت دعوت امام زین‌العابدین».

همچنین این کتاب شامل فصل‌های دیگری همچون «بخشی از مناجات‌های امام زین‌العابدین»، «برخی از اشعار امام زین‌العابدین»، «برخی از نصایح و مواضع امام زین‌العابدین»، «پاره‌ای از نصایح سید الساجدین به اولاد خود»، «کلمات متفرقه امام زین‌العابدین»، «کلمات متفرقه و نصایح حسنه امام زین‌العابدین و واعظ و اشعاری از آن حضرت»، «مختصری از وقایع شهادت امام حسین علیه‌السلام به روایت از امام سجاد»، «ظهور امامت و ولایت حضرت سید‌الساجدین»، «خطبه سید سجاد در مسجد شام»، «تحقیق در تعیین زیارت اربعین»، «وارد شدن اهل بیت به مدینه»، «ثواب گریستن بر سیدالشهدا»، «ثواب زیارت قبر امام حسین»، «یکی از وقایع سال ۶۰ هجری و خروج عبدالله‌بن زبیر»، حوادث سال شصت‌و‌یکم هجری»، پاره‌ای از حوادث سال شصت‌و‌دوم هجری» و «واقعه حره و قتل مردم مدینه در سال شصت‌و‌سوم هجری» نیز است.

به نظر مصحح این کتاب، مطالعه آثاری از این دست برای عموم علاقه‌مندان به آشنایی و درس‌آموزی از سیره ائمه اطهار به ویژه برای اهالی سخن و خطابه و بازگو کنندگان فضایل و مکارم اهل بیت بسیار سودمند است.

او در مقدمه کتاب می‌گوید این کتاب پیش از این نیز بارها به زیور طبع آراسته شده است ولی نسخه ویراسته و منقح شده حاضر دارای مزایای زیر است:
الف- اعراب‌گذاری همه آیات احادیث، خطبه‌ها، ادعیه و مناجات‌ها و همه متن‌های عربی موجود در آن
ب- ترجمه آن بخش از اشعار و عبارات عربی که توسط مولف ترجمه نشده است. این ترجمه‌ها یا در پانوشت هر صفحه یا در متن کتاب گنجانده شده و به جهت رعایت امانت در بین علامت [] قرار داده شده است.
ج- معنی کردن بسیاری از واژگان غریب و آشنا در پانوشت صفحات.
د- ضبط صحیح عناوین و اعراب‌گذاری نام‌ها به ویژه مواردی که امکان اشتباه در تلفظ آنها وجود دارد. همچنین حرکت‌گذاری کلمه‌هایی که در متون عربی روزگار ما کمتر به کار می‌رود.

مولف این کتاب محمد تقی لسان الملک سپهر، فرزند میرزا محمد علی از بزرگ‌زادگان کاشان است. او در سال ۱۲۱۶ق در کاشان متولد شد و تحصیلات خود را در همان شهر به انجام رسانید. سپهر از مورخان، ادیبان و شاعران عصر قاجار است که عمده شهرت او به‌خاطر تألیف کتاب «ناسخ التواریخ» است. وی در سال ۱۲۹۷ق درگذشت.

در بخشی از کتاب تحت عنوان «ولادت با سعادت امام زین‌العابدین» می‌خوانیم: «عبدالله‌بن محمدرضا حسینی در کتاب جلال علوم در شرح حال امام زین‌العابدین می‌گوید: «از شیخ مفید بدین‌گونه روایت رسیده است که کلینی در کافی ولادت آن حضرت را در سال سی‌وهشتم هجری دانسته و طبرسی در اعلام الوری، ولادت با سعادت او را در مدینه طیبه در روز عادی نمی‌داند و بعضی روز پنجشنبه نیمه جمادی‌الاخر و در سال سی‌و‌هشتم هجری، دو سال قبل از وفات علی علیه‌السلام روی نمود. ایشان در زمان علی علیه‌السلام دو سال و با حضرت حسن‌بن علی ۱۰ سال و با پدر ستوده سیرتش امام حسین علیه‌السلام ۱۰ سال بزیست و عمر شریفش ۵۷ سال بود.»

کتاب «ناسخ التواریخ حضرت سجاد(ع)» نوشته لسان‌الملک سپهر و ترجمه و تصحیح غلامحسین انصاری در 632 صفحه از سوی انتشارات چاپ و نشر بین‌الملل و با قیمت 120هزار تومان منتشر شده است.