«اندیشه سیاسی طبرسی» نوشته محمد اکرم عارفی توسط انتشارات بوستان کتاب به چاپ سوم رسید. از نظر علامه طبرسی نظام سیاسی مطلوب باید استوار بر عدالت باشد.

اندیشه سیاسی طبرسی محمد اکرم عارفی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، موسسه بوستان کتاب قم سومین چاپ کتاب «اندیشه سیاسی طبرسی» نوشته محمد اکرم عارفی را با شمارگان ۱۰۰ نسخه، ۱۲۰ صفحه و بهای ۱۸ هزار تومان منتشر کرد.

نخستین چاپ این کتاب سال ۱۳۸۷ با شمارگان ۱۵۰۰ نسخه و بهای ۱,۵۰۰ تومان منتشر شد و چاپ دوم آن نیز سال ۱۳۸۹ با شمارگان ۱۳۰۰ نسخه و بهای ۲,۱۰۰ تومان در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

فضل بن حسن طَبرِسی از علمای بزرگ امامیه در سده ششم هجری و صاحب تفسیر شریف مجمع البیان است. او متکلم، فقیه و مفسری برجسته بود که نظریاتش بویژه در حوزه فقه سیاسی تاثیر بسیاری بر علمای پس از خود گذاشت. این چهره تابناک جهان تشیع، از جمله معتقدان به مفهوم «گفت‌وگو» بود و به همین جهت نیز نظریاتش در زمینه فقه سیاسی برای تشکیل حکومت اهمیت بسیاری داشته و دارد.

این کتاب در ۶ فصل به تحلیل آراء سیاسی طبرسی در عناوین زیر می‏پردازد: «زندگی و زمانه طبرسی»، «کلیات و مبانی اندیشه سیاسی»، «زندگی سیاسی در عصر غیبت»، «حکومت»، «اختیارات و وظایف دولت» و نظام جور (طاغوت) و تعامل با آن».

در فصل نخست کتاب نویسنده دوران رشد و تحصیل، آثار و تالیفات، استادان و شاگردان و همچنین اوضاع سیاسی، فرهنگی و اجتماعی عصر زندگی علامه طبرسی را مورد بررسی قرار داده است.

فصل دوم کتاب شامل پنج مبحث با این عناوین است: «انسان شناسی»، «روش شناسی فقهی – تفسیری»، «تعریف سیاست»، «موضوع سیاست» و «دین و سیاست». فصل سوم کتاب نیز شامل چهار مبحث به این شرح است: «اتخاد گفتمان علمی مشارکت گرا به منزله راهی به سوی گفتمان سیاسی واحد»، «برگزاری مراسم دینی – سیاسی»، «امر به معروف و نهی از منکر و موعظه به حاکمان» و «مشارکت عملی در سازمان حکومت».

نویسنده در فصل چهارم کتاب تعریف، شکل و ساختار حکومت از منظر علامه طبرسی را مورد بررسی قرار داده است. این فصل دارای هشت مبحث است: «تعریف حکومت»، «ضرورت حکومت»، «انواع حکومت»، «عناصر دولت»، «ارکان و نهادهای دولت»، «ساختار دولت»، «شیوه‌های تشکیل دولت» و «منشا و مشروعیت دولت».

در فصل پنجم کتاب (اختیارات و وظایف دولت) نیز سه مبحث عمده ارائه شده است: «اختیارات و وظایف داخلی»، «اختیارات و وظایف خارجی و بین‌المللی» و «منابع مالی یا قلمرو اختیارات اقتصادی دولت». در نهایت فصل ششم کتاب نیز شامل چهار مبحث است: «تعریف جور و طاغوت»، «رد همه جانبه رابطه با ظالم»، «همکاری با دولت جائر در موارد معدود» و «استراتژی تقیه در دولت جائر».

با‬ مطالعه‬ این‬ کتاب‬ متوجه‬ خواهیم‬ شد‬ که‬ علامه‬ طبرسی نظام سیاسی مورد‬ نظر خود را بر‬ اساس عدالت استوار ساخته و اقسام نظام‌‏ها را در نظام عدل و جور تقسیم‏‌بندی کرده است. وی نظام عدل را که بر محور امامت می‏‌چرخد عالی‌ترین نظام سیاسی معرفی‬ می‌کند.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...