کتاب «مدخل شعر معاصر فارسی»، اثر شهریار خسروی که چاپ اول آن در سال 1396 منتشر شده بود، از سوی انتشارات فاطمی به چاپ دوم رسید.

مدخل شعر معاصر فارسی شهریار خسروی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، کتاب «مدخل شعر معاصر فارسی» از مجموعه کتاب‌های حوزه مسائل نظری ادبیات در انتشارات فاطمی است که به بررسی شعر معاصر ایران از سال 1285 تا 1392 می‌پردازد و به تازگی چاپ دوم آن منتشر و روانه بازار شده است.

آن طور که در مقدمه کتاب مطرح شده است، هدف از آن تهیه مدخلی مختصر و منظم به «شعر معاصر فارسی» بوده است که تا حد امکان اشاره‌ای، هر چند کوتاه، به همه جریان‌های شعری معاصر داشته باشد؛ اما موضوع را با توجه به حجم و کارکرد مقدماتی کتاب کمی محدود کرده‌اند. مثلا در این کتاب مخاطب درباره جریان‌های ترانه‌‌نویسی معاصر (از تصنیف‌سازی عصر مشروطه تا رپ فارسی) و یا جریان‌های شعری در سرزمین‌های فارسی‌زبان دیگر مانند افغانستان، تاجیکستان و ... چیزی نخواهد دید. این‌ها، موضوعات مهم و بر زمین‌مانده‌ای است که هر یک پژوهش مستقل دیگری می‌طلبد.

تمرکز این کتاب بر معرفی «ایده‌»های موجود در شعر معاصر بوده است. یعنی، بر خلاف معمول، به جای «شاعران»، «مفاهیم» مورد توجه قرار گرفته‌اند.

این کتاب از سه بخش به نام‌های «روایت معیار شعر معاصر فارسی»، «جریان شناسی شعر معاصر فارسی» و «شعر معاصر فارسی: یک مرور تاریخی»‌ تشکیل شده است.

مخاطب در بخش نخست این کتاب با «بیداری ایرانیان و پیدایش آگاهی تاریخی»، «روایت معیار شعر نو» و «مشکلات و کاستی‌های روایت معیار» آشنا می‌شود. بخش دوم این کتاب شامل سه فصل است که به ترتیب در فصل اول به «محافظه‌کاران»، فصل دوم به «نیمایی‌ها» و فصل سوم به «رادیکال‌ها» می‌پردازد.

بخش سوم این کتاب نیز که مروری تاریخی دارد به مباحثی مانند: از شروع جنبش مشروطه تا تاسیس حکومت پهلوی، پهلوی اول، آغاز پهلوی دوم تا فروپاشی حزب توده و سقوط مصدق، ار کودتای سیا تا انقلاب سفید، از انقلاب سفید تا آغاز مبارزه مسلحانه، اقتدار و سقوط پهلوی دوم، وضعیت استثنایی، دهه شصت، گردش به راست، اصلاحات سیاسی و ضد اصلاحات می‌پردازد.

در پایان این کتاب نیز واژه‌نامه توصیفی، کتابنامه و نمایه آمده است.

در پشت جلد این کتاب آمده است:

«این کتاب کوششی است برای معرفی منسجم و نظام‌مند شعر فارسی در یک قرن اخیر. مؤلف ضمن عبور از کلیشه‌های رایج، روایتی از شعر معاصر ایران به دست می‌دهد که اساس آن را ایده‌ها و مفاهیم موجود در شعر و نقد ادبی معاصر ایران و نسبت آن‌ها با یک‌دیگر برمی‌سازد. در این کتاب، ابتدا «روایت معیار»، شعر معاصر ایران معرفی و نقد شده است، سپس با اصلاح روایت رسمی و معیار، روایت جدیدی عرضه شده که هم مبتنی بر داده‌ها و شواهد تاریخی و هم مبتنی بر دیدگاهی‌ منسجم است. این اثر یک جریان‌شناسی توصیفی و مفهومی از شعر ایران است که در پایان، گزارشی تاریخی از شعر معاصر ایران هم به آن افزوده شده است. مزیت کتاب حاضر آن است که «شعر معاصر» را منحصر در «شعر نو» دانسته و به انواع شعر قدمایی در دوره معاصر نیز می‌پردازد. همچنین کتاب تصویری از تحولات شعر معاصر، پس از انقلاب اسلامی هم ترسیم کرده‌ است که در اغلب آثار دیگر مغفول مانده است.»

چاپ دوم کتاب «مدخل شعر معاصر فارسی» اثر شهریار خسروی در 332 صفحه، شمارگان 1000 نسخه و به‌ بهای 55 هزار تومان توسط انتشارات فاطمی راهی بازار نشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...