به گزارش ایبنا، در بیستمین برنامه از «سه‌شنبه‌های فرهنگی» سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی که در گنجینه قرآن و نفایس موزه آستان قدس برگزار شد، از مجموعه‌ای از نخستین نشریات دوره مشروطه موجود در آرشیو مطبوعات این سازمان رونمایی شد.
 
سرپرست گروه مطبوعات این سازمان در این مراسم به تشریح وضعیت روزنامه‌های دوره مشروطه پرداخت و اظهار کرد: محمدعلی‌شاه قاجار تلاش بسیاری برای ایجاد محدودیت برای روزنامه‌ها می‌کرد اما با توجه به قانون مصوب دوره مظفری که آزادی فکر و قلم را تضمین کرده بود، روزنامه‌ها در این دوره به شدت رفتار محمدعلی‌شاه را نقد می‌کردند.
 
وی افزود: این دوره یعنی سال 1325، اوج روزنامه‌نگاری ایران در دوره قاجار بود که تنها در طول یک سال، تعداد 100 عنوان نشریه به چاپ رسید که این رقم در هیچ دوره‌ای از سلطنت قاجار تکرار نشد.
 
180 عنوان نشریه دوران مشروطه در آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوی
ابراهیم حافظی به تاب نیاوردن محمدعلی‌شاه در مقابل انتقادات روزنامه‌ها اشاره کرد و اظهار کرد: در نهایت در کودتای سال 1326، شاه با همکاری روس‌ها مجلس را به توپ بست و تمام روزنامه‌ها تعطیل و رونامه‌نگاران دستگیر، تبعید و زندانی شدند.
وی ادامه داد: در مجموع، طی 15سال برقراری مشروطه بیش از 700 نشریه به چاپ رسیده است که نشان از تحولی بزرگ در جامعه مدنی آن زمان ایران است.
 
حافظی خاطرنشان کرد: با بررسی‌های انجام شده، مشخص شده است که از این تعداد، 400 عنوان در آرشیوهای ایران موجود است.
 
وی اعلام کرد: آرشیو آستان قدس رضوی یکی از غنی‌ترین آرشیوهای مطبوعات در ایران است که 160 عنوان روزنامه و 20 عنوان مجله از دوره مشروطه را در اختیار دارد.
 
حافظی همچنین از همکاری‌های چندجانبه با سایر آرشیوهای مطبوعات در کشور سخن گفت و بیان کرد: در پی آن هستیم تا با همکاری با دیگر مجموعه‌ها، بتوانیم این 400 عنوان نشریه را در کنار یکدیگر گردآوری کنیم.
 
نادرترین‌ نشریات مشروطه در میان رونمایی‌شده‌ها
سرپرست گروه مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در خصوص نشریات رونمایی شده توضیح داد: «روزنامه ملی» که بعدها به «روزنامه انجمن تبریز» تغییر نام داد، در سال 1324 منتشر شده و نخستین روزنامۀ چاپ شده در دوره مشروطه و همچنین نخستین نشریه در این دوران است که بدون امتیاز (پروانه انتشار) از وزارت انطباعات منتشر شده است و در دوره استبداد صغیر، تنها روزنامه‌ای بود که در ایران به صورت گسترده عمومی چاپ شده است.
 
حافظی افزود: «روزنامه حقیقت» یکی دیگر از نشریات رونمایی شده است که در سال 1325 در اصفهان به چاپ رسیده و آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوی، تنها آرشیوی است که نسخه اصل آن را در اختیار دارد.
وی اضافه کرد: این روزنامه شبیه نسخه خطی و با چاپ سنگی منتشر شده و شکل ظاهری آن در نشریات دوره قاجار بی‌سابقه است.
 
روزنامه‌های «ندای وطن»، «الجناب»، «آیینه عیب‌نما»، «آزاد»، «ابلاغ»، «جام جم»، «انجمن اصفهان»، «ندای اسلام»، «تمدن» و «معارف» دیگر نشریاتی بودند که در این مراسم از آنها رونمایی شد.
 
این نشریات در قالب نمایشگاه به مدت یک هفته در محل گنجینه قرآن و نفایس موزۀ آستان قدس رضوی واقع در صحن کوثر حرم مطهر در معرض نمایش است و علاقه‌مندان می‌توانند از آنها بازدید کنند.

دوران قحطی و خشکسالی در زمان ورود متفقین به ایران... در چنین فضایی، بازگشت به خانه مادری، بازگشتی به ریشه‌های آباواجدادی نیست، مواجهه با ریشه‌ای پوسیده‌ است که زمانی در جایی مانده... حتی کفن استخوان‌های مادر عباسعلی و حسینعلی، در گونی آرد کمپانی انگلیسی گذاشته می‌شود تا دفن شود. آرد که نماد زندگی و بقاست، در اینجا تبدیل به نشان مرگ می‌شود ...
تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...