زندگی ویروسی‌ | آرمان ملی


کارل زیمر [Carl Zimmer] از برجسته‌ترین روزنامه‌نگاران علم در جهان است. در نیویورک‌تایمز و نشریات دیگر در زمینه علوم زیستی و تکامل جانداران می‌نویسد و مشتاق است بداند که دانشمندان چگونه به شناخت ما از طبیعت و خودمان می‌افزایند. زیمر در دانشگاه‌های برجسته آمریکا، دانشکده‌های پزشکی و موزه‌ها سخنرانی و تدریس می‌کند. او سال 2017 استاد کمکی زیست‌فیزیک و زیست‌شیمی مولکولی دانشگاه ییل شد. کارل زیمر روزنامه‌نگار و آموزگار شناخته‌شده علم در سطح جهانی است و توانایی‌اش برای قابل فهم‌کردن علم، به‌ویژه زیست‌شناسی، برای عموم بی‌همتا است. او نویسنده 13 کتاب درباره علم است و یکی از مهم‌ترین آثارش «سیاره ویروس‌ها» [A planet of viruses] است که در سال 2015 توسط دانشگاه شیکاگو منتشر شد.

سیاره ویروس‌ها» [A planet of viruses]  کارل زیمر [Carl Zimmer]

زیمر در «سیاره ویروس‌ها» آخرین تحقیق را در مورد چگونگی تأثیر ویروس‌ها بر زندگی و زیست کره ما، چگونگی کمک ویروس‌ها به شکل‌گیری اولین اشکال زندگی، ارائه می‌دهد. درواقع تولید بیماری‌های جدید، اینکه چگونه می‌توانیم ویروس‌ها را برای اهداف خود مهار کنیم، و اینکه چگونه ویروس‌ها برای سال‌های آینده به کنترل سرنوشت ما ادامه می‌دهند. در این تور چشم‌نواز مرزهای زیست‌شناسی، جایی‌که دانشمندان درک ما از زندگی را گسترش می‌دهند، می‌فهمیم که برخی از درمان‌های سرماخوردگی بیشتر از فایده ضرر دارند. اینکه اقیانوس‌های جهان تعداد حیرت‌انگیزی از ویروس‌ها را در خود جای داده‌اند. و اینکه تکامل اچ.آی.وی اکنون بیش از حد افزایش یافته، و به عبارتی تخم‌های بیشتری از آنچه تصور می‌کنیم تخم‌ریزی شده است.

ویروس‌ها کوچک‌ترین موجودات زنده‌ای هستند که علم آنها را می‌شناسد، اما با وجود این، آنها کل کره زمین را تحت‌تأثیر خود قرار داده‌اند. ما بیشتر با ویروس‌هایی که به ما سرماخوردگی یا آنفولانزا می‌دهند آشنا هستیم، اما ویروس‌ها طیف وسیعی از بیماری‌ها را به خود اختصاص می‌دهند. درواقع ویروس‌ها بخشی از زندگی ما بوده‌اند، درحقیقت، ما بخشی از ویروس هستیم: ژنوم انسان حاوی دی‌.ان.ای بیشتری از ویروس‌ها است تا ژن‌های خود ما. طبق بررسی زیمر، «حتی ژنوم انسانی حاوی ژن‌هایی است که از ویروس‌هایی ناشی می‌شوند که حدود 30 میلیون سال پیش اجداد ما را آلوده کرده‌اند»، ایده‌ای که زیمر آن را «عجیب و غریب و حتی فلسفی» توصیف می‌کند. در همین حال، دانشمندان ویروس‌ها را به هر کجا که نگاه می‌کنند کشف می‌کنند: در خاک، اقیانوس، حتی در غارهای مایل در زیر زمین. سال‌ها است که دانشمندان به ما هشدار می‌دهند که همه‌گیری همه‌چیز اجتناب‌ناپذیر است.

خوشبختانه کارل زیمر، نویسنده علوم، برای راهنمایی ما اینجا است. او در این کتاب فشرده، ماجرای چگونگی کوچک‌ترین موجودات زنده شناخته‌شده توسط علم برای متوقف‌کردن سیاره ما را روایت می‌کند - و آنچه را که می‌توانیم از چگونگی شکست آنها در گذشته یاد بگیریم. زیمر با اشاره به یافته‌های جدید نشان می‌دهد که چرا تغییرات آب‌وهوایی ممکن است حتی به شیوع مرگبارتر ویروس‌ها منجر شود. توضیحات شفاف زیمر و داستان‌های جذاب نشان می‌دهد که عمیقا انسان و ویروس‌ها به هم گره خورده‌اند. به همین ترتیب، ویروس‌ها به پیدایش اولین شکل‌های زندگی کمک می‌کنند، مسئول بسیاری از ویران‌کننده‌ترین بیماری‌ها هستند و قرن‌ها به کنترل سرنوشت ما ادامه می‌دهند. در این ارتباط زیمر می‌گوید: «اینکه موجودی بسیار کوچک‌تر از کوچک‌ترین سلول‎ها، موجودی نه کاملا جاندار و نه کاملا بی‌جان که به تنهایی و بدون استفاده از امکانات سلول میزبان قادر به زندگی مستقل نیست، سیاره‌ای به بزرگی زمین را به گروگان بگیرد، میلیون‌ها نفر را در تمام قاره‌های جهان بیمار کند و هزاران نفر را به کام مرگ بفرستد، اقتصاد جهانی را درهم بشکند و فیلسوفان را به تردید وادارد که آیا نسبت دگرگون‌شده انسان با جهان و با جامعه اصلا به شکل نخست باز خواهد گشت یا نه، شبیه طرح جسورانه‌ای برای یک فیلم علمی-تخیلی به نظر می‌رسد.» به طور کلی، زیمر ما را با یک سری حکایات جامع آشنا می‌کند که تنوع ویروس‌شناسی روی زمین را نشان می‌دهد. از مطالعه نمونه‌های اقیانوسی گرفته تا یافتن دی.ان.ای ویروسی در ریه‌های ما، از ویروس‌های یکپارچه در کروموزوم‌ها گرفته تا مواردی که باعث سرطان می‌شوند. داستان‌های این کتاب مورد توجه هر کسی که به علم علاقه‌مند است خواهد بود – یعنی سبک خواندنِ آسان و در عین حال علمی آن، که نیازی به دانش قبلی در زمینه زیست‌شناسی ندارد. همچنین، کارل زیمر را به عنوان یکی از «مقاله‌نویسان علمی معتبر» می‌شناسند. بر همین اساس، «سیاره ویروس‌ها» مطمئنا طرفداران زیادی را راضی خواهد کرد و اعتبار او را به عنوان یکی از معتبرترین و مورد تحسین‌ترین روزنامه‌نگاران علمی آمریکا بیشتر ارتقا خواهد داد.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...