شنیدن صدای شکسته‌ شدن | آرمان ملی


«از شدتِ عصبانیت دلم می‌خواست بروم کلِ ظرف‌های خانه را بشکنم، فکر می‌کردم تنها چیزی که کمی آرامم می‌کند، شنیدنِ صدای شکسته‌شدن ِ ظرف‌هاست، ولی بازهم جراتش را نداشتم.» داستان «سنگ لحد» در خیال و وهم و سکون و تجسم است که هویت پیدا می‌کند در تجسمی برای راوی، خالی‌شدنی را در پی دارد و با ترس در آغازش شروع می‌شود. ترسی‌ که نویسنده امیدوار است بدل به واقعیت نشود؛ چیزی که پیشتر اتفاق نیفتاده اما نویسنده نمی‌داند و آرزومند است که بدل به واقعیت نشود بااین‌حال میان خواسته او و آن‌چیزی که در داستان رخ می‌دهد، تفاوت وجود دارد.

سنگ لحد ساسان فقیه

راوی «سنگ لَحَد» چهارده سال پیش پدر خود را از دست داده و تنها فرد زندگی‌اش مادرش است. او یک‌روز که همه نحسی‌های ممکن به سرش نازل می‌شوند، روی پیامگیر تلفن خانه‌اش پیامی عجیب می‌شنود. دختری که او را دوست دارد، پیام فرستاده و گفته صدای عجیبی تمام دیشب از پنجره اتاقش شنیده‌ می‌شده ‌است. او با شنیدن صدای عجیب، می‌ترسد و هول می‌کند. او این‌ صدا را چهارده سال پیش کشته و دفن‌کرده. حالا باید برود و زمین را بکند تا ببیند جنازه هنوز آنجاست یا نه و این ارتباط مستقیمی با «سنگ لَحَد» دارد؛ سنگی که در مزار کار می‌گذارند تا درگذشته نتواند وقتی روحش بیدار شد و خواست جسم را به حرکت دربیاورد توان این کار را پیدا کند و با خوردن سرش به آن متوقف شود:

«بالای سرش سنگ لحد نگذاشته بودم. اگر روحش می‌خواست بیدارش کند دیگر چیزی نبود تا سرش به سنگ بخورد و من دیگر مطمئن شده ‌بودم که بالاخره از خاک برخاسته تا دوباره به زندگی‌ام نحسی بزند.»

شهر، پل، تنهایی، زندان تنهایی و چراغ اولین خانه‌ای که روشن می‌کنی و اولین ساکنش می‌شوی و حال هراس باخودبودن و مجازات باخودبودن و بودن چراغ که تجلی امید است نفس‌کشیدنی که حضور را معنا می‌بخشد در زندگی که یک اتفاق می‌تواند به‌آن جان بدهد زندگی راوی را شکل می‌دهد و روز خوب را برای او رقم می‌زند. برای راوی که اولین‌بار به جای وصال، ترس را روی پل تجربه می‌کند.

گذشته و حال و برگشت توامان، مضمون اصلی داستانی را تشکیل می‌دهد که ارتباط محور است: «مامان مثلِ همین پلِ آهنی است و من چالوس. بدون مامان من نمی‌توانم.»

ساسان فقیه دانش‌آموخته کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی است و تصویر و کارکردش را به‌خوبی می‌شناسد و همین‌شناخت به او در تصویرسازی کمک کرده و نمونه‌وار می‌توان به توصیف درخشانی که او از تنهایی می‌کند اشاره کرد: «سخت‌ترین جای تنهایی که اتفاقا هرروز خودش را به رخ آدم می‌کشاند همین‌جاست که کسی در خانه انتظارت را نمی‌کشد، فکر می‌کنم این مهم‌ترین لحظه‌ای است که به این باور می‌رسی که حالا فقط خودت برای خودت مانده‌ای.»

داستان از صدا سخن می‌گوید. صدایی که در ذهن، در زمان، در سکوت و در لحظه واحد می‌گذرد و راوی را اسیر ذهنی خود کرده‌ و داستان را توام با خلوت آزاردهنده‌ای که راوی با آن مواجه‌ است و می‌خواهد از آن بگریزد داستان را پیش می‌برد. حضور تلفن به‌عنوان وسیله ارتباط جمعی در شکست صدا درخور تعمق است و بااهمیت: «بابا هیچ‌چیزی نمی‌گفت و داشت می‌آمد جلو. من کنج دیوار اتاقم داشتم بغضم را پشتِ نفس‌های تند و منقطعم پنهان می‌کردم. مامان بیرونِ اتاق به فکر کوزه‌ شکسته‌اش بود. سکوت بابا از صدتا فحش و حرف و نفرین هم بدتر بود.»

سنگ‌بنای داستان در صدا شکل و در مرگ اوج می‌گیرد؛ نویسنده توانسته حس این لحظات را به‌خوبی در داستان دربیاورد و به مخاطب القا کند و با اینکه تکرار صدا در داستان زیاد است، اما مخاطب را اذیت نمی‌کند و این به خاطر تصویرهای خلاقه‌ای است که او می‌سازد، او می‌گوید، شاید بعضی از این لحظه‌های خاص را فقط برای دوست‌های نزدیکمان تعریف کنیم. به نظر می‌آید پای مخاطب در متن دخیل است و او جزو همین دوست‌های نزدیک برای راوی محسوب می‌شود و ادامه می‌دهد که بعضی از این تجربه‌ها هیچ‌گاه از ذهنِ آدم پاک نمی‌شوند، ولی با تمام وجود می‌خواهیم فراموشش کنیم و این نکته به ذهن متبادر می‌شود که راوی با بیان داستانش سعی می‌کند تا راهی برای فراموشی پیدا کند و در گستره‌ای دیگر، داستان و تعریف داستان زندگی‌اش، «سنگِ لَحَد» برای او محسوب می‌شود تا در جایی سرش به آن بخورد و تسلی آلامش را پیدا کند.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

گوته بعد از ترک شارلوته دگرگونی بزرگی را پشت سر می‌گذارد: از یک جوان عاشق‌پیشه به یک شخصیت بزرگ ادبی، سیاسی و فرهنگی آلمان بدل می‌شود. اما در مقابل، شارلوته تغییری نمی‌کند... توماس مان در این رمان به زبان بی‌زبانی می‌گوید که اگر ناپلئون موفق می‌شد همه اروپای غربی را بگیرد، یک‌ونیم قرن زودتر اروپای واحدی به وجود می‌آمد و آن‌وقت، شاید جنگ‌های اول و دوم جهانی هرگز رخ نمی‌داد ...
موران با تیزبینی، نقش سرمایه‌داری مصرف‌گرا را در تولید و تثبیت هویت‌های فردی و جمعی برجسته می‌سازد. از نگاه او، در جهان امروز، افراد بیش از آن‌که «هویت» خود را از طریق تجربه، ارتباطات یا تاریخ شخصی بسازند، آن را از راه مصرف کالا، سبک زندگی، و انتخاب‌های نمایشی شکل می‌دهند. این فرایند، به گفته او، نوعی «کالایی‌سازی هویت» است که انسان‌ها را به مصرف‌کنندگان نقش‌ها، ویژگی‌ها و برچسب‌های از پیش تعریف‌شده بدل می‌کند ...
فعالان مالی مستعد خطاهای خاص و تکرارپذیر هستند. این خطاها ناشی از توهمات ادراکی، اعتماد بیش‌ازحد، تکیه بر قواعد سرانگشتی و نوسان احساسات است. با درک این الگوها، فعالان مالی می‌توانند از آسیب‌پذیری‌های خود و دیگران در سرمایه‌گذاری‌های مالی آگاه‌تر شوند... سرمایه‌گذاران انفرادی اغلب دیدی کوتاه‌مدت دارند و بر سودهای کوتاه‌مدت تمرکز می‌کنند و اهداف بلندمدت مانند بازنشستگی را نادیده می‌گیرند ...
هنر مدرن برای او نه تزئینی یا سرگرم‌کننده، بلکه تلاشی برای بیان حقیقتی تاریخی و مقاومت در برابر ایدئولوژی‌های سرکوبگر بود... وسیقی شوئنبرگ در نگاه او، مقاومت در برابر تجاری‌شدن و یکدست‌شدن فرهنگ است... استراوینسکی بیشتر به سمت آیین‌گرایی و نوعی بازنمایی «کودکانه» یا «بدوی» گرایش دارد که می‌تواند به‌طور ناخواسته هم‌سویی با ساختارهای اقتدارگرایانه پیدا کند ...
باشگاه به رهبری جدید نیاز داشت... این پروژه 15 سال طول کشید و نزدیک به 200 شرکت را پایش کرد... این کتاب می‌خواهد به شما کمک کند فرهنگ برنده خود را خلق کنید... موفقیت مطلقاً ربطی به خوش‌شانسی ندارد، بلکه بیشتر به فرهنگ خوب مرتبط است... معاون عملیاتی ارشد نیروی کار گوگل نوشته: فرهنگ زیربنای تمام کارهایی است که ما در گوگل انجام می‌دهیم ...